Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. maddesine göre yıllık beyanname ile bildirilen gelirlere belirtilen unsurlara ait tutarlar üzerinden belirli miktarda indirimler uygulanabiliyor. Bu indirimlere örnek olarak eğitim ve sağlık harcamaları, engellilik indirimi, kazanç indirimi, hayat sigorta primleri verilebilir. Özellikle kazanç ve engellilik indirimi en çok merak edilen konular arasında.
Engellilik indirimi ve kazanç indiriminin vergide uygulanabilmesi için yıllık beyanname ile bildirilmesi gereken bir gelirin olması ve mevzuatta belirlenen şartları taşıması gerekiyor. Muhasebe hesaplamalarına da bu oranların etkisi oldukça önemlidir.
Engellilik İndirimi Nasıl Hesaplanır?
Türkiye’de engelli bireylerin gelir vergisi matrahından belirli tutarların düşülmesi ile engellilik indirimi hesaplanır. Söz konusu indirim, engellilik derecesine göre değişiklik gösterir. Birinci derece (%80 ve üzeri), ikinci derece (%60 – %79 arası), ve üçüncü derece (%40 – %59 arası) olmak üzere üç farklı engellilik derecesi bulunur. Bu derecelere göre belirlenen indirim tutarları her yıl Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından güncellenir. Örneğin, 2025 yılı için belirlenen tutarlara göre %40 engelli vergi indirimi ne kadar olduğu ilgili yılın güncel indirim tutarları üzerinden hesaplanır.Üçüncü derece engelli olarak kabul edilen %40 engelli bireyler için belirlenen indirim tutarı, maaştan kesilen gelir vergisi miktarını doğrudan etkiler. İndirim, her ay maaştan yapılan kesintiyi azaltarak engelli bireylerin net gelirlerinin artmasına yardımcı olur. Ayrıca %40 engelli bireyler Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) öder mi sorusu sıkça sorulan bir konudur. %90 ve üzeri engellilik oranına sahip olan bireyler MTV’den muaf tutulurken, %40 engelli bireyler MTV ödemekle yükümlüdürler.Engellilik indirimi hesaplamasında dikkate alınması gereken diğer bir husus da vergi matrahından düşülecek tutarların belirlenmesidir. Her yıl belirlenen indirim tutarları, engelli bireylerin vergi matrahından düşülerek vergi hesaplamasında kullanılır. Bu indirimler sayesinde engelli bireylerin ödemesi gereken vergi tutarı azalır ve net gelirleri artar. “Vergiden muaf olmak için yüzde kaç rapor gerekli?” sorusunun cevabı ise %90 ve üzeri engellilik oranına sahip bireylerin çeşitli vergi muafiyetlerinden yararlanabileceği şeklindedir.Engelli Vergi İndirimi İçin Ne Yapmalı?
Engelli vergi indiriminden yararlanmak için öncelikle engellilik durumunu belgeleyen bir sağlık raporuna sahip olmak gereklidir. Rapor, devlet hastanelerinden veya yetkilendirilmiş sağlık kuruluşlarından alınabilir. Raporda, engellilik oranı net bir şekilde belirtilmelidir. %40 ve üzeri engelli olan bireyler raporları ile birlikte vergi indirimine başvurabilirler. Engellilik raporu almak için başvuruda bulunacak bireyler, kimlik belgeleri ve gerekli diğer belgelerle birlikte sağlık kuruluşuna müracaat etmelidir.Engelli vergi indirimi için gerekli belgeleri topladıktan sonra bu belgelerle birlikte vergi dairesine başvurulmalıdır. Başvuruda engellilik raporu, kimlik fotokopisi, işyerinden alınacak çalışma belgesi ve dilekçe gibi belgeler sunulmalıdır. Vergi dairesi, başvuruyu inceledikten sonra engelli vergi indirimi hakkının tanınmasına karar verir. Başvurunun onaylanması durumunda indirim işveren tarafından uygulanmaya başlanarak bireyin maaşından kesilen vergi tutarı azaltılır. Bu süreçte “%40 engelli vergi indirimi ne kadar?” sorusu yanıtlanarak belirlenen tutarlar üzerinden hesaplanarak maaşlara yansır.Engelli vergi indiriminden yararlanmak için düzenli olarak vergi dairesine başvurmak gerekmez. Başvuru bir kez yapıldıktan sonra engellilik durumu devam ettiği sürece indirim otomatik olarak uygulanır. Ancak engellilik raporunun geçerlilik süresi dolduğunda veya engellilik durumunda bir değişiklik olduğunda yeniden başvuru yapılması gerekebilir. “%40 engelli MTV öder mi?” sorusu da dikkate alınmalıdır. %90 ve üzeri engellilik oranına sahip bireyler MTV’den muaf tutulurken, %40 engelli bireyler MTV ödemekle yükümlüdürler. Bu nedenle engellilik oranının belirlenmesi ve belgelenmesi oldukça önemlidir.Kazanç İndirimi
Ticari kazancı basit usulde hesaplanan mükelleflerin beyan ettikleri ticari kazançlarına 2021 yılı için 14.000 TL indirim yapılır. Kira geliri, menkul sermaye iradı gibi beyana tabi diğer gelir unsurlarının bulunması durumunda bu gelirlere indirim yapılmaz.Ek olarak vergilendirme döneminde kazanç elde edilememesi veya 14.000 TL’nin altında kazanç elde edilmesi durumunda indirim gelecek yıla devredilemez.Ayrıca genç girişimcilere yapılan indirimden yararlanan mükellefler kazanç indiriminden yararlanamamaktadır. Yararlanmak istedikleri indirimin seçimi mükellefin kendisine aittir.Kullanan 10 kişiden 9’unun önerdiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı ile e-fatura ve e-arşiv fatura dilediğiniz yerden kolaylıkla kesebilir, gelir-gider takibi ve stok takibinizi gerçekleştirebilirsiniz. Aklınıza takılan soruları sorabileceğiniz uzmanlarımız ve işletmenize özel çözümler sayesinde tek bir yerden tüm işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.Engellilik İndirimi
Basit usulde vergilendirilen engelli vatandaşların beyan ettiği gelirlere Gelir Vergisi Kanunu’nun 31. Maddesine göre uygulanan indirime engellilik indirimi denir.Kanuna göre çalışma gücünün %80’ininden fazlasını kaybeden hizmet erbabı birinci derece engelli, %60’ından fazlasını kaybetmiş hizmet erbabı ikinci derece engelli, %40’ından fazlasını kaybetmiş hizmet erbabı ise üçüncü derece engelli olarak sayılmıştır.2023 yılında elde edilen basit usule tabi ticari kazancın yıllık beyannamede uygulanacak engellilik indirimi:- Birinci derece engelliler için 4.400 TL
- İkinci derece engelliler için 2.600 TL
- Üçüncü derece engelliler için 1.100 TL’dir.