Kişi ve kurumların elde ettikleri gelirleri beyan ederek belirlenen dilimlere uygun şekilde vergi ödemesi gerekir. Çok sayıda farklı vergi bulunur. Vergi birçok devletin önemli gelir kalemlerinden biri konumundadır. Son derece geniş bir gelir türü skalasını kapsayan stopaj vergisi en basit anlatımı ile gelir sahibine ulaşmadan kesilen ve vergi dairesine yatırılan ücret olarak anlatılabilir. Birçok farklı ücret kalemine stopaj yansıtılır ve gelir türüne göre stopaj dilimi, hesaplama yöntemi değişiklik gösterebilir.
Stopaj Nedir?
Stopaj nedir denildiğinde size yabancı gelebilir ancak aslında aşina olduğumuz bir kavramdır. Vergilerin devletler tarafından çeşitli gelirlerden farklı oranlarda alındıkları ödemelerdir. Normal şartlarda gelirler beyan edilir, yani bildirilir. Bu bildirge sonucu oluşan oranlarda vergi ödemesi yapılır. Fakat bazı durumlarda gelir beyan edilmeden, yani bildirilmeden vergi kesintisi yapılır. Gelir henüz sahibine geçmeden yapılan vergi kesintisine ‘stopaj’ adı verilir.
Bir işveren, işçisine maaş ödemesi yaparken stopaj kesintisi yapabilir. İşveren stopaj kesintisi yapmasa dahi işçinin gelir vergisi adı altında gelirinin bir kısmını vergi dairesine ödemesi gerekir. Stopaj kesintisi yapılırsa, gelir henüz çalışanın eline geçmeden, işveren vergi kesintisini yapar ve çalışan adına vergi dairesine yatırır. Bu sayede çalışanın tekrar vergi ödemekle uğraşmasına gerek kalmaz. Hangi gelirlerin stopaj vergisine tabi tutulduğu kanunlarla belirlenmiştir.
Stopaj nedir sorusunun cevabını öğrendiğimize göre hesaplamasının nasıl yapıldığına bir göz atalım.
Stopaj Hesaplama Nasıl Yapılır?
Stopaj vergisi birden fazla yöntemle hesaplanabilir. Stopaj vergisi hesaplama işleminde temel olarak toplam ücretin belirli bir yüzdesini bulmak gerekir. Hesaplama sonrasında elde edilen ücret vergi dairesine stopaj vergisi adı altında yatırılır. Geriye kalan ücret ise sahibine ödenir. Stopaj vergisi için belirlenen oranlar değişiklik gösterebilir. Söz konusu oranlar bakanlık tarafından belirlenir ve yıllara göre değişebilir. 2023 yılı için belirlenmiş olan stopaj dilimleri şu şekildedir:
● Maaş ödemeleri: %15, %20, %27 ve %35
● Kira ödemeleri: %20
● Serbest meslek ödemeleri: %20
● Çiftçilerden alınan zirai hizmet ve mahsullerde satın alımı borsaya tescil ettirenler: %2, borsaya tescil ettirmeyenler %4 stopaj öder.
Stopaj Kesintisi Neden Yapılır?
Stopaj kesintisi yapmanın birçok avantajı bulunur. Öncelikle stopaj kesintileri vergi sistemlerinin işleyişine hakim kimseler tarafından yapılır. Böylece veri ödemeleri konusunda oluşabilecek yanlışlıklar ve hatalar giderilmiş olur. Stopaj kesintisi ile vergi dairelerine ödenen vergiler çok daha güvenli bir şekilde tahsil edilir. Bu kesintiler sayesinde veri kaçırma gibi riskli durumlar da önlenmiş olur.
Stopaj vergisinin amacı vergilerin ödemesinin daha garanti ve kolay şekilde yapılmasıdır. Bu sayede, küçük matrahların vergiden kaçırılması önleniyor, maliye idaresinin ve vergi mükellefinin işlem yükünü azalır. Bir diğer amacı da verginin, gelirin oluşmasından çok kısa bir süre sonra maliye dairesine geçmesine destek olmak ve nihayet verginin mükellef üzerinde oluşan psikolojik etkisini gidermek olarak belirtilir.
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de internet erişimi olan her yerden ön muhasebenizi takip edin!
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Hangi Ödemelerde Stopaj Kesintisi Yapılır?
Günümüzde stopaj kesintileri birçok ödemelerde yapılır. Stopaj kesintisi çalışana yapılan maaş ödemelerinden serbest meslek ödemelerine, kira ödemeleri ve mevduat faizlerine gibi kanunda belirtilmiş olan çok sayıda ödeme stopaj vergisine tabi tutulur. Stopaj kesintisi, serbest meslek ödemelerinde (avukatlık, mali müşavirlik ücretleri vb.), gider pusulası ödemelerinde, personele yapılan ücret ödemelerinde, kira ödemelerinde, kar paylarında, mevduat faizinde ve ilgili yasanın belirttiği alanlarda kesinti yapılarak uygulanır.
Stopaj Vergisi Nedir?
Stopaj vergisi ücret henüz sahibine ulaşmadan kesilen ve vergi dairesine yatırılan bir vergi çeşididir. Stopaj vergisine maaşlar örnek olarak verilebilir. İşveren maaşları çalışanlarına teslim etmeden önce bir stopaj kesintisi yapar. Kestiği stopaj vergisi tutarını vergi dairesine yatırır ve geriye kalan ücreti de çalışanlarına maaş olarak öder. Birçok farklı senaryoda stopaj vergisi ödemek zorunludur. Farklı usullerde gelir elde eden kişi ve kurumlar belirli aralıklarla stopaj vergisi ödemelidir.
Stopaj Nasıl Ödenir?
Stopaj vergisinin ödenmesi gereken zaman dilimleri her sene Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenir. Bu bakanlığın belirlediği takvimlere göre vergi mükellefleri ödemelerini yapmalıdır. Stopaj vergisi ödemeleri, ödeme alındığı ayın 26. gününe kadar muhtasar beyanname ile bildirilmeli ve ödenmelidir. Bu kurallar aylık stopaj vergisi ödemeleri için geçerlidir. Stopaj vergileri üç aylık aralıklarla da ödenebilir. Üç aylık stopaj vergisi ödenirken, ödemenin alınacağı ayı takip eden üçüncü ayın 26. gününe kadar muhtasar beyanname ile bildirilir ve ödenir. Stopaj vergisi yıllık olarak da ödenebilir. Yıllık stopaj kesintisi ödenirken, toplam tutar Mart ve Temmuz aylarında iki eşit taksit olarak ödenir.
Stopaj Vergisini Kim Öder?
Stopaj vergisini belirli ödeme veya gelir kaynaklarına sahip vergi mükellefleri öder. Stopaj vergisi, ödemenin yapıldığı anda ödenir. Vergi yükümlülüğünün önceden vergi kesintisi yoluyla tahsil edilmesidir stopaj vergisi.
Stopaj Vergisi Ne Zaman Ödenir?
Ödemenin yapıldığı anda kesilir. İşlem sırasında hemen ödenir. Örnek olarak; işverenlerin çalışanlara ödedikleri maaşlar gelir vergisi stopajı kesilerek kesintiye uğrar. Genelde brüt maaşı üzerinden hesaplanır ve maaş geliri yatınca hemen ödenir. Veya kiralanan bir mülk için kira bedeli hesaba yattığında kesilen lira geliri stopajıdır.
Kira Stopajı Nedir?
Kira stopajı adından da anlaşılabileceği üzere kira ödemelerinden yapılan kesintiye verilen isimdir. Kiracının mülk sahibine yaptığı kira ödemesinden kesilir. Mülk sahibi kira ödemesine yansıttığı dilimden ortaya çıkan miktarı vergi dairesine yatırmak zorundadır. Geriye kalan ücret ise mülk sahibine kira ödemesi olarak geçer. 2023 yılında geçerli olan vergi dilimlerini kullanarak kira stopajı hesaplama yapmak mümkündür. Örnek bir kira stopajı hesaplama işlemi şu şekildedir:
● Bir mülk sahibi evini 8.000 TL karşılığında kiralar.
● Ödeme dönemi geldiğinde kiracı 8.000 TL kirayı mülk sahibine iletir.
● Mülk sahibi eline geçen 8.000 TL ücretin belirli bir kısmını vergi dairesine yatırmalıdır. 2022 yılı için kira stopajı oranı %20’dir. 8.000 TL ücretin %20’lik kısmı 1600 TL eder.
● Mülk sahibi 1600 TL ücreti vergi dairesine yatırır.
● Geriye kalan 6.400 TL kira ödemesi olarak mülk sahibine kalır.
Mevduat Stopajı Nedir?
Mevduat stopajının ne olduğu, hangi dilimlerde kesildiği yaygın bir merak konusudur. Mevduat stopajı vergisi mevduat banka hesabında bulunan ücretten elde edilen faiz gelirinden kesilir. Mevduat hesapları ücretin belirli bir süre boyunca bankada kalmasına karşılık faiz yöntemiyle gelir elde etmeyi mümkün kılar. Mevduat stopajı da ana paradan elde edilen faizden kesilir. 2023 yılı için mevduat stopaj oranları şu şekildedir:
● 1 yıla kadar vadesi olan hesaplar için %3, bir yıldan uzun süreli vadesi olan hesaplar için %0
● Vadesiz mevduat hesapları için %5
● 6 aya kadar vadesi bulunan hesaplar için %5
● İhbarlı mevduat hesapları için %5
● İhbarlı mevduat hesapları için %5
Hangi Ödemelerde Stopaj Yapılması Gerekir?
Stopaj kesintisi günümüzde birçok gelirde yapılır. Hangi ödemelerin stopaj vergisine tabi tutulduğu belirli aralıklarla da değişir. Stopaj vergisine tabi tutulan ödemeler şu şekildedir:
- Kira ödemeleri
- Kâr payları
- Mevduat faizleri
- Çalışana/personele yapılan maaş ödemeleri
- Serbest meslek ödemeleri
Muhtasar Beyanname Nedir?
Vergilerin ödenebilmesi için öncelikle beyan edilmeleri gerekir. Bir vergiyi beyan etmek, en basit anlatımıyla, söz konusu gelirin vergilendirilmeye hazır olduğunu bildirmektir. Muhtasar beyanname de gelir vergisi için yapılan beyan çeşitlerinden birisidir. Bu beyannamede vergi, vergi borçlusundan değil vergi sorumlusundan tahsil edilir. Bu beyanname ile gelir, gelir sahibinin eline geçmeden önce stopaj kesintisine uğrar, gerekli miktardaki vergi, vergi dairesine ödenir ve kalan ücret de gelir sahibine aktarılır.
Gelir ve Kurumlar Vergisi Stopajı Nasıl Hesaplanır?
Güncel yasaya göre gelir ve kurumlar vergisine tabi olan kazançlardan stopaj vergisi kesilir. Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamında belirtilen bazı gelirlerden farklı oranlarda stopaj kesintisi yapılır. Belirlenmiş oranın toplam ücrete yansıtılması ile gelir ve kurumlar vergisi stopajı hesaplama işlemi yapılabilir. Hesaplama sonrasında elde edilen ücret vergi dairesine yatırılır ve geriye kalan ücret net ödeme niteliği taşır. 2023 yılı için belirlenen gelir ve kurumlar vergisi stopaj oranlarından bazıları şunlardır:
● Kooperatiflere ait taşınmazların kiralanması ile elde edilen ödemelerden %20 stopaj vergisi kesilir.
● Enflasyona bağlı şekilde değişen faiz oranları uygulanan ve 1 yıldan uzun süreli olan hesaplardan stopaj kesintisi yapılmaz.
● Repo gelirlerinden %15 stopaj kesilir.
● İnternet üzerinden reklam hizmeti veren ve bu hizmetlere aracılık edenlerin aldığı ödemelerden %15 kesinti yapılır.
Kullanan 10 kişiden 9’unun önerdiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı ile e fatura ve e-arşiv faturalarınızı dilediğiniz yerden kolaylıkla kesebilir, gelir-gider takibi ve stok takibinizi gerçekleştirebilirsiniz. Aklınıza takılan soruları sorabileceğiniz uzmanlarımız ve işletmenize özel çözümler sayesinde tek bir yerden tüm işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;