Şirketlerin tutmak ve takip etmek zorunda oldukları defterlere resmî defterler denir. Hem vergi kanunlarında hem de Ticaret Kanunu’nda bu defterlerle ilgili hükümler yer alır. Tutulmadıkları zaman cezai yaptırımlar uygulanan bu defterler işletmenin mali durumunu, gelir-gider takibini, borç ve alacaklarını, yapılan harcamaları ve alınan kararları kayıt altına alan defterlerdir. İçeriğine ve kullanım amacına göre farklı türde pek çok defter mevcuttur. En çok kullanılan ticarî defter türleri şunlardır:
Defter-i Kebir
Defter-i Kebir, hesap bazında tüm muhasebe kayıtlarını gruplandıran ve hesapların ayrı ayrı görülmesini sağlayan defterdir. Genelde bir A4 boyutunda olan bu defter, 100 ve katlarında sayfa sayısına sahiptir. Son yıllarda kayıtların uzun yıllar saklanması ve kaybolma ihtimalinin ortadan kaldırılması için e-Defter formatında elektronik hale getirilmiştir.
Yevmiye Defteri
Muhasebede en çok kullanılan defterlerden biri olan yevmiye defteri, tüm muhasebe kayıtlarını gösteren defterlerden biridir. Ticari davalarda ya da vergi denetimlerinde öncelikle yevmiye defteri kontrol edilir. Bunun dışında ay sonlarında veya dönem sonunda iletilen beyannameler de bu defter ile uyum göstermek zorundadır. 100 ve katlarında sayfa sayısına sahip olmakla birlikte genelde A4 formatında basılır. Son yıllarda yevmiye defteri de elektronik ortama taşınmıştır.
Envanter Defteri
Envanter defteri, bir işletme içerisinde sayılabilen tüm varlıkların kayıt edildiği defterlerden biridir. Bu bağlamda alınan ve verilen çek dökümleri, stok takibi, demirbaşlar, kasa sayımları gibi pek çok varlık bu deftere kaydedilir. Envanter defteri A4 formatında olup en fazla 80 sayfa olarak basılır.
Ortaklar Pay Defteri
İşletmenin hissedarlarına ait hisse paylarını gösteren deftere ortaklar pay defteri adı verilir. Ayrıca sermaye satışları, devirler ve hisse alım – satım işlemleri daima bu deftere işlenmelidir. Deftere kayıt girilirken açıklama ve tarih elle yazılmalı ve mümkünse bahsi geçen ortağın da imzası alınmalıdır. Bu deftere bakılarak işletmenin hisseleri, hisselerin kimin üzerinde olduğu gibi pek çok bilgi ayrıntılı olarak görülebilir.
Damga Vergisi Defteri
İşletmenin yaptığı sözleşmeler üzerinden hesaplanan damga vergisinin kaydedildiği defterdir. Genellikle her ay sonunda bu defterde yazılı ola tutarlarda damga vergisi beyannamesi düzenlenir ve vergi dairesine vergi ödenir.
Yönetim Kurulu Karar Defteri
Adından da belli olacağı gibi Yönetim Kurulu’nun aldığı kararların işlendiği defterdir. Her ne kadar sözlü de olsa mevzuat gereği yönetim kurulu kararları bu deftere işlenmeli ve noter onaylı olmalıdır.
Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri
İşletme ortakları genelde yılda en az 1 kez toplanan Genel Kurul’da karar almak zorundadır. Bu kapsamda Genel Kurul’un toplanma tarihi, davet edilme şekli, gündem maddeleri, toplantıda yaşanan olaylar ve alınan kararlar bu deftere işlenmelidir.
Ticari Defter Tutma Yükümlülüğü Nedir?
Ticari defter tutma, bir işletmede oluşan parasal işlemlerin belirli bir düzen içerisinde kaydedilmesi sürecini kapsar. Kısaca kazanç elde eden tüm gerçek ve tüzel kişilerin kazançları üzerinden ödeyecekleri vergi durumunu saptamak ve ödenecek verginin doğru hesaplanmasını sağlamak için işletmelerin tuttuğu defter ve belgeler göz önünde tutulur. Bu bağlamda Vergi Usul Kanunu’nun 171. ve 242. maddeler arasındaki 72 madde, ticarî defter ve belgeler ile ilgilidir.
Kullanan 10 kişiden 9’unun önerdiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı ile e fatura ve e arşiv faturalarınızı dilediğiniz yerden kolaylıkla kesebilir, gelir-gider takibi ve stok takibinizi gerçekleştirebilirsiniz. Oturduğunuz yerden 15 dakika gibi çok kısa bir sürede ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçebilir, yıllık 2100 e fatura kontör hediyesinden yararlanabilirsiniz.
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de internet erişimi olan her yerden ön muhasebenizi takip edin!
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Hangi Ticari Defterler Zorunludur?
Tutulması gereken ticarî defterler Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu esaslarına göre düzenlenir. Örnek vermek gerekirse, şahıslar, kolektif şirket, komandit şirket, limited şirketi ve anonim şirketi gibi işletmeler yevmiye defteri, defter-i kebir ve envanter defteri tutmak zorundadır. Bunun dışında eğer işletme anonim şirketi ya da limited şirketi değilse, bazı defterleri tutmak zorunda değildir. Bunlar:
- Nakliyet vergisi defteri
- Çiftçi işletme defteri
- İmalat ve istihsal vergisi defterleri
- Serbest meslek kazanç defteri
- Yabancı nakliyat kurumlarının hasılat defteri
Siz de hangi defterleri tutmanızın zorunlu olduğunu öğrenmek ve özellikle muhasebe işlemlerinizi elektronik ortamda çok daha kolay şekilde yönetmek isterseniz İşbaşı Logo programlarından faydalanabilirsiniz.
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;