Kendi bilgi ve becerisini kullanarak, herhangi bir işletmeye bağlı kalmadan kazanç elde eden serbest meslek erbaplarının kazançlarını vergilendirmesi farklı hususlara bağlıdır. Normal olarak bir işverene bağlı şekilde çalışan işçilerin kazançlarını vergilendirmesi maaş bordrosu ve çeşitli beyannameler ile mümkündür. Serbest meslek erbaplarının maaş bordrolarını oluşturacak ve gerekli şubelere teslim edecek bir işvereni olmadığından serbest meslek makbuzu kesmeleri gerekir. Serbest meslek makbuzunun ne olduğu, nasıl kesileceği ve içerisinde hangi bilgilerin yer alması gerektiği sıklıkla merak edilir. Serbest meslek erbapları serbest meslek makbuzu keserek ödemeleri gereken vergileri tahsil etmelidir.
Serbest Meslek Makbuzu Nedir?
Serbest meslek makbuzu (SMM) serbest meslek erbabı olan kişilerin düzenlemesi gereken, fatura ya da fiş niteliğinde olan, vergilerin tahsil edilebilmesi ve faaliyetlerin yasal bir düzlemde değerlendirilebilmesi için önem taşıyan bir belgedir. İçerisinde serbest meslek erbabına, kazancına ve faaliyetine dair bilgiler içeren serbest meslek makbuzu iki nüsha şeklinde düzenlenir. Bir nüsha kişinin kendisinde kalırken bir diğeri müşteriye verilmelidir. Serbest meslek erbabı kişiler serbest meslek makbuzu keserek müşterisinden ücret aldığını ve bu süreçte gerekli vergileri ödediğini belirtir.
Serbest Meslek Erbabı Kimdir?
Serbest meslek makbuzu serbest meslek erbaplarının düzenlemesi gereken değerli bir belgedir. Fatura ya da fiş niteliğinde olan serbest meslek makbuzunda serbest meslek erbabının yaptığı faaliyet ve elde ettiği kazanç yer alır. Herhangi bir işletmeye bağlı kalmadan kendi beceri ve bilgisini kullanarak mesleğini icra eden kişilere serbest meslek erbabı adı verilir. Serbest meslek erbapları da vergilere tabi tutulur ve serbest meslek makbuzu düzenleyerek bu dilimleri vergi dairelerine tahsil etmelidir. Stopaj ve KDV’ye tabi tutulan serbest meslek erbapları stopaj vergisini vergi dairesine öderken, KDV ise çalışanın müşterisi tarafından ödenmelidir. Elektronik serbest meslek makbuzu nedir merak ediyor ve serbest meslek makbuzu hesaplama yapma istiyorsanız doğru yerdesiniz!
Serbest Meslek Kazancının Özellikleri Nelerdir?
Serbest meslek makbuzuna tabi tutulabilmek için kişinin serbest meslek erbabı olabilmesi gerekir. Serbest meslek erbabı olabilmek de kişinin elde ettiği kazanç ile ilgilidir. Serbest meslek kategorisinde yer alan kazancın özellikleri şu şekildedir:
Kazancın:
● Kişinin kendi bilgi ve becerisini kullanarak elde edilmiş,
● Herhangi bir işletme ya da işverene bağlı olmadan elde edilmiş olması gerekir.
Serbest Meslek Makbuzu Nasıl Alınır?
Serbest meslek makbuzu vergi dairesinden alınan serbest meslek mükellefiyeti ile kesilir. Serbest meslek erbabı söz konusu makbuzu düzenler ve gerekli bilgileri ekler. Bu makbuzu oluşturup vergileri ödemekle yükümlü olan kişi serbest meslek makbuzunu 2 nüsha şeklinde düzenler. Bu nüshalardan biri kişinin kendisinde kalırken diğeri müşteriye verilir ve fiş niteliğindedir. Serbest meslek şartları altında çalışan bir kişiden yaptığınız satın alımlarda serbest meslek makbuzu belgesini fiş ya da fatura niteliğinde olması için almalısınız.
Serbest Meslek Makbuzu Nedir? Nasıl Kesilir? Avantajları ve Kuralları
Serbest meslek erbaplarının sundukları hizmet karşılığında düzenledikleri yasal belgeye serbest meslek makbuzu adı verilir. Belge gelir ve stopaj hesaplamasının resmi şekilde kayıt altına alınmasını sağlar. Serbest meslek faaliyetinin belgelendirilmesi için makbuzun doğru düzenlenmesi zorunludur.
Serbest meslek erbapları her hizmet karşılığında makbuz düzenlemekle yükümlüdür. Bu nedenle serbest meslek makbuzu kesme zorunluluğu hem vergi mevzuatının gereğidir hem de gelirlerin doğru şekilde beyan edilmesini sağlar. Makbuz, hizmet alan tarafın da gider kaydı yapabilmesini mümkün kılar.
Serbest meslek makbuzu ne işe yarar?
Serbest meslek makbuzu verilen hizmetin resmileştirilmesini ve gelir kaydının doğru yapılmasını sağlar. Vergi beyannamesi döneminde gelirlerin eksiksiz bildirilmesi için temel belgedir. Ayrıca stopaj, KDV ve tahsilat süreçlerinin doğru yürütülmesine yardımcı olur. Serbest meslek faaliyetleri için en kritik belgelerden biridir.
Makbuz iş ilişkilerine şeffaflık getirirken hem hizmet veren hem hizmet alan tarafı hukuken korur. Muhasebeleştirme sürecinde düzenli kayıt sağlandığı için vergi incelemelerinde sorun yaşanmasının önüne geçer. Bu nedenle serbest meslek makbuzu düzenleme işlemi serbest meslek faaliyetlerinin ayrılmaz bir parçasıdır.
Serbest meslek makbuzu kimler keser?
Serbest meslek erbabı olarak kabul edilen tüm meslek grupları makbuzu düzenlemekle yükümlüdür. Doktor, avukat, mali müşavir, mimar, tasarımcı, danışman, eğitmen ve freelance çalışanlar serbest meslek makbuzu kesebilir. Faaliyetin niteliği serbest meslek kapsamında ise belge düzenleme zorunludur.
Gelir elde edildiği anda makbuz kesilmesi gerekir ve hizmet karşılığı makbuz düzenlememek usulsüzlük anlamına gelir. Bu nedenle serbest meslek makbuzu kesme zorunluluğu tüm serbest meslek sahipleri için yasal bir gerekliliktir.
Serbest meslek makbuzu örneği
Serbest meslek makbuzu örneği, hizmet bedeli, KDV oranı, stopaj hesaplaması, tahsilat bilgileri ve düzenleme tarihini içeren standart bir şablondan oluşur. E-makbuz sistemlerinde ilgili alanlar otomatik olarak oluşturulur ve hata riskini azaltır. Özellikle e-SMM kullanan kişiler için süreç daha hızlı ve güvenlidir.
Örnek bir makbuzda hizmet açıklaması net şekilde belirtilir ve kesilen makbuzun karşı tarafa elektronik olarak iletilmesi gerekir. İlgili örnekler, serbest meslek erbaplarının yeni sisteme uyum sağlamasını kolaylaştırarak serbest meslek makbuzu düzenleme sürecinin nasıl ilerlediğini gösterir.
Serbest meslek makbuzunda hangi bilgiler yer almalıdır?
Bir makbuzda hizmet verenin unvanı, adı-soyadı, vergi dairesi, vergi numarası veya T.C. kimlik numarası gibi bilgiler bulunmalıdır. Hizmeti alan tarafın bilgileri, hizmet açıklaması, hizmet bedeli, stopaj oranı, KDV oranı ve tahsilat durumu da makbuza mutlaka yazılmalıdır.
E-SMM sistemlerinde tüm bilgiler standart olarak yer alır. Ancak manuel düzenlenen makbuzlarda eksik bilgi büyük sorunlara yol açabilir. Bu nedenle serbest meslek faaliyetinde bulunan kişilerin makbuz içeriğini dikkatle kontrol etmesi önemlidir.
Serbest meslek makbuzu düzenlerken nelere dikkat edilmelidir?
Makbuz düzenlenirken tarih, hizmet açıklaması ve tutar bilgilerinin doğru yazılması gerekir. Yanlış stopaj oranı veya KDV hesaplaması hatalı gelir beyanına neden olur. Bu da cezai işleme yol açabileceği için düzenleme aşaması titizlik ister. E-SMM sistemleri bu açıdan hata riskini büyük ölçüde azaltır.
Diğer yandan makbuzun hizmet verildikten sonra geciktirilmeden düzenlenmesi önemlidir. Gecikmeli makbuz düzenlemek vergi incelemelerinde sorun yaratabilir. Bu nedenle serbest meslek sahipleri serbest meslek makbuzu düzenleme sürecini düzenli yürütmelidir.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Serbest Meslek Makbuzu Nasıl Kesilir?
Serbest meslek erbabı kişi serbest meslek makbuzu keserek hem vergilerini ödemek hem de müşterilerine fiş niteliğinde verebilmek için şu adımları takip edebilir:
● İlk etapta vergi dairesinden serbest meslek mükellefiyeti alınmalıdır.
● Serbest meslek erbabı anlaşmalı olduğu matbaadan serbest meslek makbuzu belgesini almalıdır. Bu matbaa şubeleri kişinin bulunduğu il sınırları içerisinde yer alır ve Maliye Bakanlığı ile anlaşmalıdır.
● Bu belgede yer alan alanlar eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurulmalıdır. Bu şekilde serbest meslek makbuzu keserek müşterinize verebilir ve yasal bir şekilde hizmetiniz karşılığında ücret tahsil edebilirsiniz.
Serbest Meslek Makbuzlarına Yazılması Gereken Bilgiler Nelerdir?
Serbest meslek makbuzu anlaşmalı matbaa şubelerinden bastırıldığında üzerinde doldurulması gereken alanlar yer alır. Bu alanlar eksiksiz bir şekilde doldurulmalıdır. Serbest meslek makbuzunda şu bilgiler yer almalıdır:
● Makbuzu veren serbest meslek erbabının adı, soyadı veya işyeri unvanı ve adresi
● Serbest meslek erbabının bağlı olduğu vergi dairesi, vergi kimlik numarası ya da T.C. kimlik numarası
● Makbuzu teslim alacak müşterinin adı, soyadı veya işyeri unvanı ve adresi
● Serbest meslek erbabının yaptığı faaliyet karşısında müşteriden alacağı ücret
● Makbuzun düzenlenme tarihi
● Serbest meslek erbabının ıslak imzası
Serbest Meslek Makbuzu Hesaplama
Serbest meslek makbuzu hesaplaması yapılarak serbest meslek erbabı müşterinin ödemesi gereken tutar bulunabilir. Bu hesaplama yapılırken stopaj ve KDV işlenir. Serbest meslek makbuzu hesaplaması şu şekilde yapılabilir:
Bir faaliyet karşısında müşterisinden 400 TL tahsil edecek bir serbest meslek erbabının makbuz hesaplaması için:
Stopaj (gelir vergisi) = Brüt ücret x %20
400 x %20 = 80
Net tutar: Brüt ücret- stopaj 400 – 80 = 320
KDV: Brüt ücret x %18
400 x %18 = 72
320 + 72 = 392 TL’lik makbuz düzenlenmelidir.
Serbest Meslek Makbuzu İçin Ödenmesi Gereken Vergiler Nelerdir?
Serbest meslek makbuzunun asıl amaçlarından birisi de serbest meslek erbaplarının kazançlarını kayıt altına alabilmek ve vergilendirmesini yapabilmektir. Serbest meslek erbabı hangi vergileri öder konusu sıklıkla merak edilir. Serbest meslek makbuzu kesen serbest meslek erbabı şu vergileri ödemelidir:
● Stopaj: Bir diğer adı gelir vergisi olan stopaj serbest meslek makbuzunda %20 oranında uygulanır. Brüt ücretin %20’si gelir vergisidir.
● KDV: Katma Değer Vergisi serbest meslek makbuzunda %18 oranında uygulanır. Brüt ücretin %18’i KDV’dir.
Serbest Meslek Makbuzu Fatura Yerine Geçer mi?
Serbest meslek makbuzu fatura veya fiş olarak kullanılabilir. Serbest meslek erbapları gerçekleştirdikleri faaliyet karşısında müşterilerinden ücret tahsil ederken serbest meslek makbuzlarını da müşteriye teslim etmelidir. Bu sayede serbest meslek erbabı kazancını yasal bir düzleme yansıtıp vergilendirirken müşteri taraf da satın alımını belgeleyebilir.
Serbest Meslek Makbuzu hakkında sıkça sorulan sorular
Muhasebede SMM ne demek?
Muhasebede SMM, “Serbest Meslek Makbuzu” anlamına gelir. Serbest meslek faaliyetleri karşılığında düzenlenen resmî belgenin kısaltmasıdır.
Serbest meslek makbuzunda stopaj zorunlu mu?
Serbest meslek makbuzunda stopaj uygulanması zorunludur. Hizmeti alan kişi stopajı keserek vergi dairesine yatırır. Uygulama, makbuzun temel unsurlarından biridir.
Serbest meslek makbuzu kesmemenin cezası var mı?
Makbuz düzenlenmemesi usulsüzlük cezasına neden olur. Ayrıca gelir beyanında eksiklik ortaya çıktığı için ek vergi ve ceza yükümlülüğü oluşabilir. Bu nedenle serbest meslek makbuzu kesme zorunluluğu ihmal edilmemelidir.
Serbest meslek makbuzunda hata yapılırsa ne olur?
Hatalı makbuz düzenlenmişse sistemden iptal edilip yenisi oluşturulabilir. E-SMM’de iptal süresi belirli kurallara bağlıdır. Manuel makbuzlarda ise hatalı düzenlenen belge muhasebeye bildirilerek resmi kayıt altına alınmalıdır.
Kullanan 10 kişiden 9’unun önerdiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı ile e fatura ve e arşiv faturalarınızı dilediğiniz yerden kolaylıkla kesebilir, gelir-gider takibi ve stok takibinizi gerçekleştirebilirsiniz. Aklınıza takılan soruları sorabileceğiniz uzmanlarımız ve işletmenize özel çözümler sayesinde tek bir yerden tüm işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;
Freelance Çalışanlar Nasıl Serbest Meslek Makbuzu (SMM) Keser?Tahsilat Makbuzu Nedir? Nasıl Kesilir?
Serbest Meslek Makbuzu ve Fatura Arasındaki Farklar Nelerdir?