Kurumlar Vergisi Nedir ve Nasıl Hesaplanır? Oranları Nelerdir?

Kurumlar Vergisi Nedir ve Nasıl Hesaplanır?

Bir yılın sonunda toplam safi kazanç üzerinden hesaplanan kurumlar vergisi vergi borçluları bakımından geniş bir alanı kapsar. Belirlenen oranlarda kesilen kurumlar vergisi iki farklı mükellefiyet durumu barındırır. Varlığından bu yana kurumlar vergisi oranları Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından belirlenir ve yayınlanır. Kurumlar vergisine konu olan vergi borçluları belirtilen tarihlerde bir yıllık kazançlarının belirli bir kısmını devlete ödemek zorundadır. Kurumlar vergisini ödemeyen vergi borçluları ilk etapta gecikme cezası, sonrasında ise daha büyük cezalara tabi tutulur.

Kurumlar Vergisi Nedir?

Kurumlar vergisi bir kurumun bir yıl içerisinde elde ettiği kazançtan alınan vergiye verilen isimdir. Sadece yasal olarak kurum statüsünde yer alanlar bu vergiyi ödemekle yükümlüdür. Şahıs şirketi olmayan şirketler kurumlar vergisi ödemelidir. Şahıs şirketleri kurumlar vergisi ödemek zorunda değildir. Kurumlar vergisi mükellefleri bütün kazançları için tek bir beyanname sunar. Örneğin bir anonim şirketi her bir şubesi için ayrı bir kurumlar vergisi ödemek zorunda değildir. Söz konusu anonim şirketi kendisine ait olan bütün oluşumların kazançlarının toplamı üzerinden vergi ödemelidir. Kurumlar Vergisi Oranı Bu vergi türünün oranları Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenir. Varlığından bu yana oranlarına bakıldığında düzenli olarak değiştirildiği görülür. Vergi borçluları bulundukları yıl için belirlenen kurumlar vergisi oranında vergi ödemek zorundadır.

Yıllara göre kurumlar vergisi oranları ise şu şekildedir:

2010: %20

2011: %20

2012: %20

2013: %20

2014: %20

2015: %20

2016: %20

2017: %20

2018: %22

2019: %22

2020: %22

2021: %25

2022: %23

2023: %20

2024: %25

2025: %25

14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.

Kurumlar Vergisi Kanunu

Kurumlar Vergisi Kanunu bu vergi türüne dair birçok detayı barındırır. Kurumlar vergisi kapsamında vergi borçlusu sayılacak oluşumlar kanunun 2. maddesinde detaylıca yer alır. Kurumlar Vergisi Kanunu’nun birinci maddesinde vergi konusu ve amacı bulunur. 3. maddede ise kurumlar vergisinin önemli bir kısmı olan tam ve dar mükellefiyet yer alır. 4. maddede kurumlar vergisi ödemekten muaf olanlar ve muafiyet şartları yer alır. Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinde verginin tahsil edilmesine ilişkin istisnalar bulunur.

Kurumlar Vergisi Nasıl Hesaplanır?

Kurumlar vergisi vergi borçlularının bir takvim yılı içerisindeki toplam safi kazançları üzerinden hesaplanır. Bir yıl içerisindeki toplam kazanca Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen oran değerinde ekleme yapılır. Safi kazanç elde çıkarma karşılığında oluşan her türlü menfaati belirtir. Kurumlar vergisi her yıl içerisinde 4 defa, her 3 ayda bir olmak üzere geçici vergi öder. Ödenen toplam geçici vergiler, mükellefin yıl sonunda ödeyeceği kurumlar vergisinden gider olarak düşülür.

Kurumlar Vergisi Oranları Nelerdir?

Kurumlar vergisi oranları ilgili bakanlıklar tarafından dönemsel olarak değiştirilebilir. 2025 yılında elde edilen kazançlar için ödenmesi gereken kurumlar vergisi %25 oranıyla hesaplanır. Yani 2025 yılı içerisinde vergi mükellefleri kazançlarının %25’lik kısmını vergi olarak ödemek zorundadır. Mükellefler bu vergi oranını, matrahını ve toplam tutarını vergi kurumları beyannamesinde belirtmelidir. Kurumlar vergisi beyannamesi Gelir İdaresi Başkanlığı’na ait web sitesi üzerinden indirilebilir.

Kurumlar Vergisi Nasıl Ödenir?

1-25 Nisan arasında bağlı bulunulan vergi dairesine beyanname ile birlikte ödeme yapılmalıdır. e-Beyanname uygulamasını kullanan mükellefler, beyannamelerini elektronik ortamda hazırlayarak gönderebilirler.  Bu vergi türünde her şube, büro, mağaza, imalathane ya da iş yerleri için  mükelleflerin ayrı ayrı beyanname verilmesine gerek yoktur. Tek beyanname hazırlanarak ödeme yapılabilir.  Anlaşmalı bankalarla ödeme yapmak da mümkündür. 

Kurumlar Vergisinin Konusu Nelerdir?

Vergi konusu en basit anlatımıyla vergiye tabi tutulan herhangi bir varlığa verilen isimdir. Kurumlar vergisi için söz konusu varlık bir yıl içerisinde elde edilen kazançlardır. Kurumlar vergisinin konusu, vergi mükelleflerinin bir takvim yılı boyunca elde ettikleri kazançları kapsar. Bir kurum, kurumlar vergisi kapsamında yer alan yedi gelir kaynağından birinden, birkaçından ya da tamamından gelir elde ederse söz konusu gelir kurumlar vergisine konu olur.

Tam Mükellefiyet ve Dar Mükellefiyet Nedir?

Kurumlar vergisinin ödenmesi, tam ve dar olmak üzere 2 farklı mükellefiyet şartına tabidir.

● Tam mükellefiyet: Kurumlar vergisi ödemekle yükümlü kurumların bir yıl içerisindeki kazançlarının tamamından vergi alınmasıdır. Tam mükellefiyet için söz konusu kurumun kanuni merkezinin ya da iş merkezinin Türkiye’de bulunması gerekir. Tam mükellefiyet, vergi mükellefinin hem Türkiye içerisinde hem de Türkiye dışarısında elde ettiği kazançları kapsar.

● Dar mükellefiyet: Hem kanuni hem de iş merkezi Türkiye sınırları içerisinde yer almayan kurumların, sadece Türkiye içerisinde elde ettikleri kazançlardan vergilendirilmesidir. Kanuni merkez kurumların sözleşmelerinde, tüzüklerinde statü veya kuruluş kanunlarında belirtilen merkezdir. İş merkezi ise kurumun fiilen toplandığı ve yönetildiği merkezdir.

Kurumlar Vergisi Beyannamesi

Kurumlar vergisi beyannamesi Gelir İdaresi Başkanlığı’na ait olan web sitesi üzerinden indirilebilir. Bu beyannameyi indiren kurumlar, gerekli alanları eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurarak bağlı oldukları vergi dairesine iletmelidir. Aynı zamanda kurumlar vergisi mükellefi olan ve geçici vergi ödemesi gereken mükellefler, Geçici Vergi Beyannamesi belgesini de GİB web sitesi üzerinden indirebilir. Kurumlar vergisi beyannamesinde hem vergi mükellefine, hem vergi oranına, matrahına, istisnalarına ve mükellefiyet türüne dair birçok bilgi yer alır.

2025 Kurumlar Vergisi Oranları Neler?

2025 yılı itibarıyla Türkiye’de yıllık kurumlar vergisi oranı %25 olarak uygulanır. Bu oran sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları ve dernek/vakıf iktisadi işletmeleri için geçerlidir. Borsa İstanbul’da işlem gören halka açık şirketlerde ise bu oran %22 olarak belirlenmiştir. Özel indirimli oranlar yalnızca belirli teşviklerden yararlanan firmalar için geçerlidir.

Kurumlar vergisi oranı her yıl yeniden değerlendirilerek Resmî Gazete’de yayımlanır. Yatırım teşvik belgelerine sahip şirketlerde farklı oranlar söz konusu olabilir. Ayrıca bazı sektörlere yönelik özel düzenlemeler de yapılabilir. Ancak genel kural olarak 2025 yılında standart kurumlar vergisi oranı %25’tir.

Kurumlar Vergisi Mükellefleri Kimler?

Şahıs şirketleri kurumlar vergisi mükellefi değildir. Kurumlar vergisi ödemekle yükümlü olan kurumlar şu şekildedir:

● Anonim şirketler

● Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler

● İş ortaklıkları

● Dernekler (Sendikalar dernek sayılır. Sadece iktisadi bir faaliyet içerisinde yer alan dernekler kurumlar vergisine mükellef sayılır. İktisadi faaliyetini derneğin devamı için devam ettiren dernekler, iktisadi işletme kategorisinde yer alır.)

● Vakıflar (cemaatler vakıf sayılır)

● İktisadi kamu kuruluşları

● Kooperatifler

Kurumlar Vergi Beyannamesi Ne Zaman Verilir?

Kurumlar vergisi yıllık olarak verilir. Örneğin 2025 yılı içerisinde elde edilen kazançlar için verilecek kurumlar vergisi, 2025 yılı bittiğinde verilir. Vergi mükellefleri beyannamelerini hesap dönemi bitimini izleyen ayı takip eden 4. ayın 25. kadar vermelidir. 2025 yılı için kurumlar vergisi beyannamesini vermesi gereken bir mükellef, 2025 yılının Nisan ayının 25. gününün akşamına kadar beyannamesini vermelidir. Söz konusu mükellef sadece 2025 yılı bittiğinde beyannamesini teslim edebilir.

Kurumlar Vergisi Muafiyeti Var mı?

Bazı kurumlar belirli şartlar altında kurumlar vergisi muafiyeti hakkına sahiptir. Örneğin, kamu yararına çalışan dernekler, vakıflar ve bazı fonlar belirli faaliyetleri için muaf tutulur. Ayrıca bazı serbest bölgelerde faaliyet gösteren şirketler de kazançları üzerinden vergi ödemezler. Yatırım teşvikleri kapsamında da geçici muafiyet uygulanabilir.

Muafiyet için ilgili kurumun vergi dairesine başvuru yapması ve gerekli belgeleri sunması gerekir. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından onaylanan muafiyetler resmi olarak geçerli olur. Muafiyet belgesi olmayan kurumlar, standart oranlar üzerinden vergilendirilir. Kurumlar vergisi muafiyeti sadece mevzuatın açıkça belirttiği hallerde mümkündür.

Kurumlar Vergisi Kaç Ayda Bir Ödenir?

Yıllık kurumlar vergisi adından da anlaşılacağı gibi yılda bir kez ödenir. Ancak yıl içinde geçici vergi uygulamasıyla üçer aylık dönemlerde ödeme yapılır. Geçici vergi dönemleri Mart, Mayıs, Ağustos ve Kasım aylarında tamamlanır. Bu ödemeler yıllık vergiden mahsup edilir.

“Kurumlar vergisi ne zaman verilir?” diye sorulduğunda, beyanname Nisan ayında verilir ve ödeme Nisan ayı sonuna kadar yapılır. Beyanname verme süresi bazen resmî tatiller nedeniyle uzayabilir. Geçici vergi beyannameleri ise her dönem sonunda ilgili ayın 17’sine kadar beyan edilir. Yıl sonunda tüm geçici vergiler mahsup edilerek yıllık kesin vergi hesaplanır.

Kurumlar Vergisi Matrahı Nedir?

Kurumlar vergisi matrahı, şirketin elde ettiği safi kazanç üzerinden hesaplanır. Öncelikle şirketin tüm gelirleri toplanır, ardından kanunen kabul edilmeyen giderler eklenir ve indirimler düşülerek matrah bulunur. Bu matrah üzerinden 2025 yılı için %25 kurumlar vergisi uygulanır. İstisna ve indirimlerden yararlanacak firmalar matrahı daha düşük hesaplayabilir.

Matrah hesaplamasında vergi kanunlarına uygunluk esastır. Yanlış beyan edilen matrahlar ağır vergi cezalarına yol açabilir. Özellikle kurumlar vergisi matrahı belirlenirken gelir ve gider kalemleri dikkatlice incelenmelidir. Doğru matrah hesaplaması vergi yükünü optimize eder ve cezai riskleri azaltır.

Kurumlar Vergisi Beyannamesi Nasıl Hazırlanır?

Kurumlar vergisi beyannamesi şirketin yıllık mali verilerine dayanarak hazırlanır. Gelir tablosu, bilanço ve ek mali tablolar beyannamenin temelini oluşturur. Beyanname elektronik ortamda GİB e-Beyanname sistemi üzerinden gönderilir. Vergi dairesine fiziki belge sunulmasına gerek yoktur.

Beyanname hazırlanırken tüm gelir, gider ve istisna kalemleri doğru şekilde işlenmelidir. Geçici vergi dönemlerinde ödenen tutarlar beyanname üzerinde mahsup edilir. Eksik veya hatalı beyanda bulunmak, vergi ziyaı cezası doğurur. Bu yüzden yıllık kurumlar vergisi beyannamesi uzman kişiler tarafından düzenlenmelidir.

Safi Kurum Kazancı Nasıl Hesaplanır?

Safi kurum kazancı işletmenin elde ettiği toplam gelirden giderlerin düşülmesiyle bulunur. Ticari faaliyetlerden doğan gelirler, faiz gelirleri, kira gelirleri ve diğer kazançlar bu hesaplamaya dahil edilir. Kanunen kabul edilmeyen giderler safi kazançtan çıkarılır. Ayrıca varsa geçmiş yıl zararları da kazançtan indirilebilir.

Vergi mevzuatına uygun indirimler ve istisnalar da dikkate alınır. Net sonuç olarak bulunan tutar kurumlar vergisi matrahı olarak kabul edilir. Bu tutar üzerinden %25 vergi hesaplanır ve beyan edilir. Safi kazanç doğru hesaplandığında hem beyanname düzgün hazırlanır hem de vergi riski minimize edilir.

Kullanan her on kişiden dokuzunun memnun kaldığı  ön muhasebe programı Logo İşbaşı ile sizler de işinizi en iyi şekilde yönetir, rahatınıza bakarsınız! Logo İşbaşı’nın alanında uzman danışmanlarının ücretsiz desteği ile e Faturaya ve e Arşiv Faturaya geçiş yapabilir, faturalarınızı hızlı ve kolayca anında gönderebilirsiniz. Üstelik yıllık 1000 e fatura kontörü kullanımı da hediye!

Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.

14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.

Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;