İştirak Nedir ve Türleri Nelerdir?

2024-03-12T10:13:08

Şirketlerin olumlu yönde büyüme elde etmek için kullandığı birçok farklı araç bulunur. Bu araçlardan bazıları şirketlerin sermayelerini büyütme yönünde adımlar atmayı gerektirirken bazıları ile başka oluşumlar ile birleşerek ortaklığa dayalı bir büyüme sunar. İştirak günümüzde ölçeği fark etmeksizin birçok farklı şirket tarafından kullanılan bir büyüme aracıdır.

Ortaklık kurmak anlamına gelen iştirak şirketlerin başka şirketler ile sermayelerini çeşitli oranlarda birleştirmesi sonucu yapılır. İştirak işleminde büyüme elde etmek isteyen şirket başka bir şirketin sermayesine ortak olmak için hisse satın alır. Bir diğer adı ortaklık olan iştirak en temel anlatımı ile bir yatırımcılık hamlesi olarak düşünülebilir. Şirketlerin başka şirketlerden hisse satın almasını gerektiren iştirak sadece büyüme elde etmek için yapılmaz. İki farklı türü bulunan ve oluşturacağı sonuçlar değişiklik gösterebilen iştirak aynı zamanda riskli, küçük ya da yabancı pazarlara tutarlı bir giriş yapmak için de tercih edilir.

Siz de on binlerce işletme sahibi gibi muhasebe programı Logo İşbaşı ile istediğiniz yerden işinizi takip edebilir e fatura, e arşiv ve daha birçok ön muhasebe işlemlerinizi internet erişiminizin olduğu her yerden kolaylıkla yönetebilirsiniz.

İştirak Nedir?

Farklı amaçlarla kullanılan iştirak uygulaması günümüzde çeşitli iş sahalarında oldukça yaygındır. Bununla beraber iştirak nedir konusu sıklıkla merak edilir. Büyük veya küçük şirketlerin olumlu yönde ilerleme gösterebilmek adına tercih ettiği iştirak en basit anlatımı ile hisse satın almaktır. İştirak temelinde basit ve yüzeysel bir yatırım yapma aracı olarak görülebilir. Fakat şirketler genel olarak iştirak sürecinden önce yoğun araştırmalar yapar ve mevcut durumda en kapsamlı faydayı sağlayacak oluşuma yatırım yapmayı tercih eder.

Bir şirket daha fazla kâr elde edebilmek için başka bir şirketin hisselerinin bir kısmını satın alabilir. Bu durumda satın alımı yapan, yatırımı yapan şirket ‘ana şirket’ olarak adlandırılır. Hisseleri satın alınan şirket ise ana şirketin ‘iştirakı’ olarak adlandırılır. Bu süreçte ana şirketin amacı daha fazla kâr elde etmek olabilir. Hisse satın alımının oranı iştirak türünü belirler. Bağlı ortaklık ve bağımsız ortaklık olmak üzere iki farklı iştirak türü bulunur. Mevcut olan iştirak türünün dolaylı olarak ya da direkt olarak oluşması mümkündür. İştirak türü temel olarak ana şirketin iştiraki olan şirket üzerindeki hak sahipliğini ifade eder.

Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de internet erişimi olan her yerden ön muhasebenizi takip edin!

14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.

İştirak Amaçları Nelerdir?

İştirakinin birden fazla amacı bulunur. Bir şirketin başka bir şirketten hisse satın alması ile doğan iştirakin en temel amaçlarından birisi kâr elde etmektir. Şirketler daha fazla verim elde edebilmek adına, gereğinden fazla olan varlıklarını değerlendirmek isteyebilir. Gerekenden fazla olan varlıkların değerlendirilmesi için iştirak uygulaması tercih edilebilir. Bu durumda şirketler düzeyinden fazla olan varlıkları ile başka bir şirketin hisselerinden bir kısmını satın alır.

Hissesi satın alınan şirket verim elde ettikçe hisse değeri de artar ve bu şekilde ana şirket (yatırımcı şirket) gelir elde eder. İştirak uygulamasının bir diğer amacı niş, riskli ya da küçük pazarlara güvenli bir giriş yapabilmektir. Kapsama alanını, faaliyet alanını genişletmek isteyen bir şirketin direkt olarak hedeflediği pazara girmesi ve sağlıklı bir şekilde bu pazarda büyümesi mümkün olmayabilir. Bu durumda şirket söz konusu pazarda mevcut ve sağlıklı olan başka bir şirketten hisse satın alarak o şirkete ortak olabilir. Ana şirket iştiraki olan şirket üzerinden bu pazarda araştırmalar, analizler yapabilir, operasyonlar yürüterek büyüme elde etmesini sağlayacak faaliyetler başlatabilir.

İştirak yöntemiyle ortaklık kurmanın bir diğer amacı da ürün ya da hizmetlerin desteklenmesidir. Halihazırda herhangi bir pazarda ürün ya da hizmet sunan bir şirket daha verimli, kaliteli bir faaliyet göstermek isteyebilir. Bunu gerçekleştirmenin en sağlıklı yöntemlerinden birisi iştiraktır. Şirketler halihazırda daha kaliteli bir ürün ya da hizmet sunan başka bir şirketten hisse satın alarak bu şirkete ortak olur. Böylece ana şirketin ürün veya hizmet kalitesini iştiraki olan şirket üzerinden artırması mümkün olur.

On binlerce işletme sahibinin tercih ettiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nda göndereceğiniz e fatura ve e arşiv faturalar için aylık 175/ yıllık 2100 kontöre kadar kullanım HEDİYE!

İştirak Türleri Nelerdir?

İştirak birden fazla türü bulunan bir yatırım çeşidi olarak öne çıkar. İştirak uygulamasının kapsamı ve büyüklüğü hangi türde olacağını belirler. Mevcut olan iştirak türü ana şirketin, yatırımcı şirketin iştirak olarak edindiği şirket üzerinde ne derecede hak sahibi olacağını belirler. Bir iştirak türünde ana şirket yatırım yaptığı şirketin yönetim kurulu üyelerini görevden alabilecek kadar yetkiye sahip iken bir diğer iştirak türünde bu yetki sadece yatırım ile sınırlıdır. Şirketler aynı zamanda elde etmek istedikleri sonuçlara göre, sahip oldukları amaçlara göre de iştirak türleri arasından bir seçim yapıp bu şekilde sürece devam etmelidir. Günümüzde ticari sahada sıklıkla kullanılan iki iştirak türü şunlardır:

Bağlı Ortaklık

Ana şirketin iştirak olarak edindiği şirket üzerinde önemli yetkilere sahip olmasını sağlayan bağlı ortaklık ana şirketin ortak olduğu şirketteki oy oranının %50’den fazla olması ile ortaya çıkar. Direkt ya da dolaylı olarak gerçekleştirilebilir. Kısa sürede ilerleme kaydetmek ve büyüme elde etmek isteyen şirketler tarafından sıklıkla tercih edilir. Yatırımı yapan ana şirket iştirak olarak edindiği şirketin yönetim kurulu üzerinde yetkilere sahiptir. Bu yetkilere yönetim kuruluna üye atamak ya da üyeleri görevden almak dahildir. Her iki şirket de işletme hukukuna göre bağımsızlık sahibidir. Fakat Sermaye Piyasası Kurulu Mevzuatı ve Banka Kanunu kapsamında bağlı ortaklık gerçekleştiren şirketler tek bir finansal grup olarak ele alınır.

Bağımsız Ortaklık

Bir diğer iştirak türü olan bağımsız ortaklık bağlı ortaklık türüne nazaran daha dar çaplı bir yetki alanı sunar. Bağımsız ortaklığın meydana gelebilmesi için ana şirketin iştirak olarak edindiği şirkette %50’den daha az oya sahip olması gerekir. Yine hızlı büyüme elde etmek isteyen oluşumlar tarafından tercih edilebilir. Bağımsız ortaklığın öne çıktığı konulardan birisi de sınırlı piyasalarda istikrarlı ve sağlıklı bir ilerleme elde edilmesini kolaylaştırmasıdır.

Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.

14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.

Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;

E-Ticaret Yapanların Ödemesi Gereken Vergiler Nelerdir?

Vergide Engellilik İndirimi ve Kazanç İndirimi Nedir?

Basit Usulde Vergilendirme Nedir, Şartları Nelerdir?

14 gün ücretsiz deneyin
Logo İşbaşı kullanan on binlerce firma arasına katılın.
Kredi Kartı Gerekmez