İş hayatında işçi ve işverenin karşılıklı anlaşarak iş sözleşmesini sona erdirmesi durumunda devreye giren en önemli yasal yöntemlerden biri ikale sözleşmesidir. Sözleşme, işten çıkış sürecinin taraflar arasında uzlaşma yoluyla tamamlanmasını sağlar ve çoğu zaman bir ikale ödemesi ile birlikte gerçekleşir. Ancak ikale işleminin geçerli kabul edilmesi için bazı yasal kriterlerin karşılanması gerekir. Siz de “ikale ne demek, hangi şartlarda uygulanır ve ikale sözleşmesi örneği nasıl hazırlanır” gibi soruları merak ediyorsanız, okumaya devam edebilirsiniz. Günümüzde işçi ve işveren arasındaki ilişki sözleşmeler ve yasalarla güvencelere tabidir. İş sözleşmesi işçi ve işverene dair bilgilerin yanında, yapılacak olan işe dair bilgileri de içerir. Bu bilgiler ve şartlar doğrultusunda işçi ve işveren arasında bir ilişki başlar. İşveren söz konusu işçiyi çalıştırdığı sürece sözleşmede belirtilen bütün şartlara uymak zorundadır. Aynı şekilde işçi de çalıştığı süre boyunca iş sözleşmesinde yer alan kurallara uymakla yükümlüdür. İş sözleşmesi hem işçi hem de işveren için çeşitli haklar sunar. Fakat bütün bunlara rağmen bazı durumlarda işçi ve işveren karşılıklı olarak iş sözleşmesini fesh etmek isteyebilir.
İşçi ve işverenin anlaşarak iş sözleşmesini sonlandırmasına ‘ikale’ adı verilir. İkale sözleşmesi işçi ve işverenin iş sözleşmesini fesh etmesinde kullanılan sözleşme çeşididir. İkale sözleşmesi ile işçi, iş sözleşmesinde belirtilen bütün haklarından feragat eder. Bu haklar içerisinde çeşitli tazminat ödemeleri de bulunur. İkale sözleşmesinin imzalanması işveren için de avantajlı olabilir. İkale sözleşmesi tamamlandığında işçiye paket ödeme yapılır. Bu ödemeyle beraber işçi söz konusu sürece dair herhangi bir dava açma hakkını kaybeder. Bu paket ödeme yapılmadığı takdirde ikale sözleşmesi geçersiz sayılır.
İkale Ne Demek?
“İkale ne demek?” sorusu iş hukuku açısından oldukça önemlidir. İkale, tarafların karşılıklı iradeleriyle bir sözleşmeyi sona erdirmesi anlamına gelir. Yani işçi ve işveren, mevcut iş sözleşmesini karşılıklı mutabakatla fesheder. İkale yoluyla işten ayrılma, ne işçinin ne de işverenin tek taraflı fesih hakkını kullanmadan anlaşarak ayrılmasıdır. Bu yöntemde, işverenin iş güvencesi hükümlerine takılmadan ayrılık sağlaması ve işçinin de belli bir ikale bedeli alması söz konusudur.
İkale Sözleşmesi Nedir?
İkale sözleşmesi, işveren ile işçinin karşılıklı anlaşarak iş ilişkisini sona erdirdikleri resmî belgedir. Bu sözleşmede işten ayrılış tarihi, ödenecek tazminatlar ve diğer haklar yer alır. İkale sözleşmesinin geçerli sayılabilmesi için işçinin iradesinin baskı altında olmaması ve teklifin cazip bir ikale ödemesi ile desteklenmiş olması gerekir. Aksi halde işçi, bu sözleşmeye rağmen dava açabilir.
İkale Tazminatı Nedir?
İkale tazminatı, iş sözleşmesinin karşılıklı anlaşmayla feshedilmesi durumunda işçiye ödenen ek bedeldir. Ödeme, işçiye kıdem veya ihbar tazminatı dışında yapılan bir teşvik ödemesi niteliğindedir. Yargıtay kararlarına göre ikalenin geçerli sayılması için işçiye cazip bir ikale tazminatı ödenmelidir. Bu da işçiyi ikale imzasına yönlendirecek kadar anlamlı bir meblağ olmalıdır.
İkale Sözleşmesinin Geçerlilik Şartları
İkale sözleşmesinin geçerli sayılabilmesi için yargıtay tarafından belirlenmiş kararlara uygun olması gerekir. İkale sözleşmesinin geçerli sayılabilmesi için uyulması gereken hususlar şu şekildedir:
İkale teklifi işveren tarafından yapılmışsa:
- İşçinin makul yararının karşılanması gerekir. İşveren tarafından işçinin hakkı olan tazminat ve diğer ödemeler bir paket halinde ödenmiş olmalıdır. İşçinin maaşları dahil alması gereken bütün ödemeler kalem kalem detaylarıyla belirtilmelidir. Ayrıca davacının ikale sözleşmesini ihtirazi kayıtsız bir şekilde imzalamış olması gerekir.
- Sözleşmenin imzalanması sürecinde işçiye işveren tarafından herhangi bir baskı ya da zorlamanın yapılmış olması gerekir. İşçinin tamamen kendi özgür iradesi ile ikale sözleşmesini imzalaması büyük önem taşır. İşçi tarafından işverene yapılan baskı ve bunun sonucunda işverenin baskısı altında imzalanan ikale sözleşmeleri ‘irade sakatlığı’ olarak belirtilir.
İkale teklifinin işçi tarafından yapılması durumunda işverenin işçiye sadece kıdem ve ihbar tazminatı ödemelerini yapması gerekir. İşverenin bunlar dışında herhangi bir ödeme yapması gerekmez.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
İkale Sözleşmesi Örneği
İkale sözleşmesi örneği, işçinin adı, soyadı, T.C. kimlik numarası, işverenin unvanı, işten ayrılma tarihi, ödenecek tazminat miktarları ve tarafların imzaları gibi unsurları içermelidir. Açık, net ve anlaşılır bir dil kullanılmalıdır. Örnekte, “Taraflar karşılıklı mutabakatla iş sözleşmesinin … tarihinde sona erdirildiğini kabul ederler” gibi ifadeler yer almalıdır. Ayrıca “İkale kaç maaş verilir?” sorusunun cevabı niteliğinde, net ödeme tutarları ve ödeme tarihi de açıkça belirtilmelidir.
İkale Sözleşmesi Ne İşe Yarar?
Bu sözleşme, tarafların dava yoluna gitmeden dostane şekilde yollarını ayırmasını sağlar. Özellikle işveren açısından, işe iade davası ve diğer iş güvencesi hükümlerinden kaçınma fırsatı sunar. İşçi içinse ikale, standart tazminatların dışında bir ikale bedeli elde etme ve süreci uzatmadan ayrılma anlamına gelir. Ancak sözleşmenin geçerliliği için işçinin haklarından feragat etmemesi önemlidir.
İkale ile Ayrılan İşsizlik Maaşı Alabilir Mi?
Genel olarak ikale yoluyla işten ayrılma, işsizlik maaşı alma hakkını ortadan kaldırır. Çünkü işsizlik ödeneği, işçinin kendi rızası dışında işsiz kalması durumunda verilir. Fakat Yargıtay kararları ve İŞKUR uygulamaları, istisnai durumlarda, örneğin işçinin baskı altında kalmadan işten ayrıldığı ve işverenin teklifinin cazip olduğu hallerde maaş bağlanabileceğini göstermektedir. Her durumda değerlendirme İŞKUR tarafından yapılır.
İkale Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
İkale tazminatı işçinin brüt maaşı ve kıdem süresi göz önünde bulundurularak belirlenir. Taraflar serbestçe bir rakam üzerinde anlaşabilir, ancak makul seviyede olması gerekir. Yargıtay uygulamalarına göre işçiye ödenen ikale bedeli, en az 2-3 maaş seviyesinde olmalıdır. Bu tutar, teklifin “cazip” olup olmadığını belirlemede önemli bir kriterdir. Dolayısıyla “İkale kaç maaş verilir?” sorusu somut koşullara göre değişir.
İkale Sözleşmesi Neden Yapılır?
İşçi ve işveren arasında karşılıklı çıkarlara dayanan ilişkiler zamanla başka bir boyut kazanabilir ve ilk başladığı noktadan daha farklı bir evrede gelişmiş olabilir. Bu gibi durumlarda işçi işten ayrılmak ister. Fakat işçinin istediği zaman işten ayrılmasının belirli yaptırımları bulunur. Bu yaptırımlar işçi işe girerken imzalanan iş sözleşmesine yer alır. Aynı şekilde işveren de kimi durumlarda işçinin işi bırakmasını isteyebilir. Fakat işverenin işçiyi istediği gibi işten çıkarması beraberinde çeşitli yaptırımlar getirir. İşçi ve işveren, işin sonlanmasını karşılıklı olarak istediğinde, iş sözleşmesinde belirtilen yaptırımlardan kurtulmak için ikale sözleşmesi imzalar. Bu sayede işçi işten ayrılır ve ne işçi ne de işveren herhangi bir yaptırımla karşılaşır. Bunun yanında işçiye makul oranda ödemelerin yapılması gereklidir.
Geçerli Bir İkale Anlaşması Varsa İşe İade Davası Açılabilir mi?
İkale sözleşmesi geçerli olabilmek için koşulan bütün şartları sağladığı takdirde geçerli sayılır. Geçerli sayılan bir ikale sözleşmesinin bulunması durumunda herhangi bir dava açılamaz. İkale sözleşmesi dava açma hakkını ortadan kaldırır. Fakat ikale sözleşmesinin gerekli şartları taşımadığı tespit edilirse sözleşme geçersiz sayılır. İkale sözleşmesinin geçersiz sayılması durumunda iş sözleşmesini fesheden taraf işveren olur. Bu durumda işveren iş sözleşmesini feshettiği için çeşitli yaptırımlar uygulanmaya başlar.
Siz de iş yönetiminizi en iyi şekilde yönetmek için ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nın alanında uzman danışanların ücretsiz desteği ile e Faturaya ve e Arşiv Faturaya geçiş yapabilir, faturalarınızı hızlı ve kolayca anında gönderebilirsiniz. Üstelik yıllık 1000 kontöre kadar kullanım da hediye!
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;