İhbar süresi, işçinin ya da işverenin bir tarafın iş sözleşmesini sona erdirmeden önce diğer tarafa bildirimde bulunması için geçmesi gereken süredir. İlgili süre, işyerindeki çalışma süresine göre belirlenir ve çalışan ile işveren arasında iş ilişkisinin düzgün şekilde sonlanabilmesi için oldukça önemli rol oynar. İşçinin istifa etmesi ya da işverenin iş akdini feshetmesi durumunda ihbar süresi genellikle yasal bir zorunluluk olup işçinin ve işverenin haklarını koruyan bir düzenleme olarak kabul edilir. İhbar süresi, işyerindeki çalışma süresine göre değişir ve her iki tarafın da iş sözleşmesini feshetmeden önce karşı tarafı bilgilendirmesini sağlar.
İhbar süresi, işçinin işten çıkmadan önce karşı tarafa bir süre tanıması anlamına gelir. Bu süre çalışma süresine göre farklılık gösterir. Örneğin, bir yıl ve daha kısa süreli çalışanlar için genellikle iki hafta, 1-3 yıl arasında çalışanlar için bir ay ve 3 yıldan fazla süreyle çalışanlar için üç ay kadar bir ihbar süresi uygulanır. İhbar süresi hesaplama, işçinin çalışma süresi ve iş sözleşmesinde belirlenen şartlara göre yapılır. Bu sürenin doğru şekilde hesaplanması hem işçinin hem de işverenin yasal haklarının korunması açısından önemlidir.
İhbar süresi, bir iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda, taraflardan birinin diğer tarafa işten ayrılma veya çıkarma niyetini bildirmesi için önceden belirlenmiş süredir. Bu süre, çalışanların işten ayrılmadan önce işverenlerine uygun bir süre tanıması ve işverenlerin de çalışanlarına işlerini kaybetme riski olmadan yeni iş bulma şansı vermesi amacıyla yasal olarak belirlenmiştir.
İhbar süresi, işçinin çalıştığı süreye ve çalıştığı sektöre, pozisyona veya işverene göre değişebilir. İhbar süresi, iş sözleşmesinin nasıl feshedileceği, ne zaman fesih yapılacağı ve hangi koşullar altında fesih yapılacağı gibi detayları belirleyen iş kanunlarına uygun olarak belirlenir. İşçi veya işveren, ihbar süresine uygun olarak ayrılmazsa, bu durumda tazminat ödemesi gerekebilir.
İhbar Süresi Nedir?
İş sözleşmesinin sonlandırılmasından önce işçi ya da işveren tarafından diğer tarafa bildirimde bulunmak amacıyla geçen süreye ihbar süresi adı verilir. Bu süre işçi ve işverenin birbirlerini bilgilendirme ve hazırlık yapma şansı bulmasını sağlar. Çalışan, işten ayrılmadan önce belirli bir süre beklemelidir. Aynı şekilde işveren de çalışanını işten çıkarmadan önce bu süreyi göz önünde bulundurmalıdır. İhbar süresi, genellikle iş sözleşmesinde yer alan hükümlere ve Türk iş kanununa göre belirlenir. İş sözleşmesinin feshiyle ilgili ihbar süresi hesaplama, çalışma süresine göre değişiklik gösterir ve her iki tarafın haklarını koruma amacı taşır.
Yasal bir zorunluluk olmasının yanı sıra ihbar süresi, işyerindeki düzenin ve iş ilişkilerinin sağlıklı şekilde sona erdirilmesini sağlamak için de önemlidir. Bu süre genellikle işyerinde çalışılan süreye göre belirli bir zaman dilimini kapsar. Eğer işçi veya işveren ihbar süresini geçerli neden olmaksızın yerine getirmezse, karşı tarafa tazminat ödemek zorunda kalabilir. Bu durum hem işverenin hem de işçinin yasal haklarını güvence altına alır ve iş ilişkilerinin düzgün şekilde sona ermesini sağlar.
İhbar Süresi Zorunlu Mu?
İhbar süresi, belirli bir süre boyunca çalışma hayatının düzenini koruyan ve işçi ile işverenin çıkarlarını güvence altına alan uygulamadır. Yasal olarak işçinin veya işverenin iş sözleşmesini feshetmeden önce diğer tarafa bildirimde bulunması zorunludur. “İhbar süresi zorunlu mu?” sorusunun cevabı iş sözleşmesinin niteliğine göre değişir. Eğer iş sözleşmesinde aksine bir hüküm yoksa, bu süre iş kanununa göre belirlenmiş sürelere uygun olarak işlemelidir. İşçinin işten ayrılmadan önce işverene bir süre tanıması, işverenin ise işçiye belirli süre önceden bildirimde bulunması gereklidir.
Ancak bazı durumlarda ihbar süresi zorunlu olmayabilir. Örneğin, işverenin işçinin kötü muamelesi veya işçinin sağlık sorunları gibi özel durumlarda işten çıkarılması durumunda ihbar süresi uygulanmayabilir. Aynı şekilde işçinin istifa etmesi durumunda da ihbar süresi yine belirli şekilde hesaplanır. Bu süre işyerindeki çalışma süresine göre belirlenir ve iş sözleşmesindeki hükümler doğrultusunda şekillenir. “İhbar süresi zorunlu mudur?” sorusuna iş sözleşmesindeki şartlar doğrultusunda karar verilir.
İhbar Süresi Nasıl Başlatılır?
İhbar süresi, işçi veya işverenin iş sözleşmesini feshetme kararı almasıyla başlar. Eğer bir işçi kendi isteğiyle işten ayrılmak istiyorsa, istifa etmeden önce işverene yazılı olarak bildirimde bulunmalıdır. Bildirim, ihbar süresinin başlatılmasını sağlar. Aynı şekilde işveren işçiyi işten çıkarmak istediğinde de yazılı bir bildirimle işçiye ihbar süresi başlatılır. Bildirim tarihinden itibaren geçerli olmaya başlayan ihbar süresi, taraflar arasındaki iş sözleşmesinin feshine kadar sürer.
İhbar süresi başlatıldığında taraflar bu süre boyunca çalışma hayatını düzenlemeli ve gerekli hazırlıkları yapmalıdır. İhbar süresi boyunca işçi ve işveren, iş sözleşmesini sonlandırmadan önce yapılması gereken işlemleri tamamlayarak geçiş sürecini sorunsuz şekilde yönetebilirler. Bu süreç işyerinin düzeninin korunmasına yardımcı olur ve hem işçiye hem de işverene belirli bir geçiş dönemi tanır.
İhbar Süresi Dolmadan İşten Çıkılabilir Mi?
İhbar süresi dolmadan işten çıkmak mümkündür. Ancak bunun bazı yasal sonuçları olabilir. Eğer işçi veya işveren ihbar süresi dolmadan işten çıkmak isterse, karşı tarafa ihbar tazminatı ödemek zorunda kalabilir. İhbar süresi dolmadan işten çıkma durumunda karşı taraf ihbar tazminatını talep edebilir. Bu durum iş sözleşmesinin feshedilmeden önce ihbar süresinin tamamlanmadığı hallerde geçerlidir. İşçi, işverene önceden bildirimde bulunarak ihbar süresi dolmadan işten çıkarsa işverenin ihbar tazminatı talep etme hakkı doğar.
İşveren ise benzer şekilde işçiyi ihbar süresi dolmadan işten çıkarırsa, işçiye tazminat ödemek zorunda kalabilir. Fakat bazı istisnai durumlar da mevcuttur. Örneğin, işçi için zorlayıcı bir sebep (sağlık durumu, işyerinde taciz gibi) varsa, işçi ihbar süresini beklemeden işten çıkabilir ve ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü bulunmaz. Aynı şekilde işverenin işyerinde ciddi ihlal yapması durumunda işçi de işten çıkabilir ve tazminat talep etme hakkına sahip olur.
İhbar Süresi Kuralları Nelerdir?
Belirli Süreli İş Sözleşme Var İse işveren ve işçi sona doğru sözlemeyi fesh etmek istediğini birbirlerine bildirmek zorundadır. Sözleşme süresini doldurmada herhangi bir zamanda fesh etmek isterse işçi 30 gün ihbar süresi kazanır.
Belirsiz Süreli İş Sözleşme Var İse ihbar süresi patron ile anlaşmaya göre değişir. İşçiyi işte çıkartan iş veren ihbar süresi vermek zorundadır.
Toplu İş Sözleşmesi Var İse sözleşmeye göre değişkenlik gösterir.
İhbar Süresi Ne Kadar ve Nasıl Hesaplanır?
İhbar süresi, çalışanın çalıştığı süreye, çalıştığı sektöre, pozisyona ve işverene göre değişebilir. İhbar süresinin nasıl hesaplanacağına dair genel bir formül olmasa da, ihbar süresi genellikle iş kanunları veya sözleşmede belirtilen özel kurallara göre hesaplanır.
İş Kanunu’nun 17. maddesi, iş sözleşmesinin feshedilmesinden önce uyulması gereken bildirim süresi ve ihbar süresine ilişkin detaylı hükümleri içerir. İhbar süresi şu şekilde belirlenmiştir:
• Altı aydan az çalışanlar için iki hafta,
• Altı ay ile bir buçuk yıl arası çalışanlar için dört hafta,
• Bir buçuk yıl ile üç yıl arası çalışanlar için altı hafta,
• Üç yıldan fazla çalışanlar için ise sekiz hafta. Ancak işverenlerin işçiler için daha uzun ihbar süreleri belirlemesi mümkündür ve bu durum iş kanunları ya da iş sözleşmeleri ile düzenlenebilir. Öte yandan ihbar süresine uymama durumunda, işveren veya işçi tazminat ödemekle yükümlü olabilir.
Örnek olarak 4000 TL brüt ücret ile 3 yıldır çalışan bir kişinin ihbar tazminatı hesaplamasını yapalım:
4000 / 30 gün = 133.33 TL günlük
133.33 x 7 = 933.31 TL haftalık
6 hafta x 933.31 = 5,599.86 TL brüt ihbar tazminatı
5,599.86 x %15 = 839.98 TL Gelir Vergisi
5,599.86 x %0,759 = 42.50 TL Damga Vergisi
5,599.86 — (839.98+42.50) = 4,717.38 TL Net İhbar Tazminatı
Buna göre, kişinin net ihbar tazminatı 4,717.38 TL olacaktır. Ancak hesaplama yöntemi genellikle belirtilen şekildedir. Yine de net tutar hesaplanırken kişinin diğer kazançları ve vergi dilimine girmesi de hesaba katılmalıdır. Öte yandan damga vergisi oranı da değişkenlik gösterebilir. Bu nedenle doğru hesaplama için kişinin tam olarak hangi vergi diliminde olduğunun ve güncel damga vergisi oranının dikkate alınması önemlidir.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
İhbar Süresi Ne Zaman Başlar?
4857 sayılı İş Kanunu’na göre, ihbar süresi fesih bildiriminin karşı tarafa ulaştığı tarihten itibaren başlar. Yani, işveren iş sözleşmesini feshetmek istiyorsa, işçiye yazılı olarak fesih bildirimi yapmalı ve bildirimin ulaştığı tarihten itibaren ihbar süresi işlemeye başlar. Benzer şekilde, işçi de iş sözleşmesini feshetmek istiyorsa, işverene yazılı olarak fesih bildirimi yapmalı ve bildirimin ulaştığı tarihten itibaren ihbar süresi başlar.
İhbar süresi, iş sözleşmesinin sona ermesinden önceki belirli bir süre boyunca tarafların işlerini düzenlemelerine olanak sağlar ve işverenin veya işçinin yeni bir iş araması için zaman kazandırır. İhbar süresinin başlangıç tarihi, fesih bildiriminde belirtilen tarih veya karşı tarafa ulaştığı tarih, hangisi daha önceyse o tarihten itibaren işlemeye başlar.
İhbar Süresi Uzatılabilir Mi?
İhbar süresi yasal olarak belirlenmiş bir süredir. Fakat bazı durumlarda bu süre uzatılabilir. İşveren ve işçi, karşılıklı anlaşarak ihbar süresini uzatma kararı alabilirler. Ancak bu tür bir anlaşma, iş sözleşmesinde veya taraflar arasındaki özel anlaşmalarda belirtilmelidir. Eğer işçi veya işveren ihbar süresinin uzatılmasını istiyorsa, karşı tarafın da rızası gereklidir. İşçi, işten çıkmadan önce ek bir süre talep edebilir veya işveren, işçinin yerine yeni birini bulana kadar işyerinde kalmasını isteyebilir.
İhbar süresi uzatma durumu işçi ile işveren arasındaki iş birliğine dayalı bir karar olmalıdır. İhbar süresi uzatılabilir ancak bu durum her iki tarafın da onayı ile gerçekleştirilmelidir. Yasal olarak belirli bir süre belirlenmiş olsa da her iki taraf da karşılıklı olarak anlaşarak süreyi değiştirebilirler. İlgili anlaşmalar işyerinde düzenin devamını sağlamak ve her iki tarafın haklarını korumak için faydalı olabilir.
İhbar Süresinde İş Arama İzni
İhbar süresi boyunca işçiye iş arama izni verilmesi gerekir. İhbar süresi, işçi için yeni bir iş bulma süreci olduğu için bu dönemde işçinin iş arama hakkı tanınmalıdır. İhbar süresi boyunca iş arama izni, işçiye belirli bir süre boyunca işyerinden izin alarak başka iş imkanlarını araştırma fırsatı verir. İznin verilmesi, işçinin yasal hakkıdır ve işveren tarafından engellenmemelidir. İşçi, ihbar süresi boyunca yeni bir iş bulmak için zaman harcamalı ve iş arama sürecini düzenlemelidir.
İş arama izni, işçinin daha hızlı şekilde yeni bir iş bulmasını kolaylaştırır. Ancak bu izin, belirli bir süreyle sınırlı olarak işçinin günlük çalışma saatlerinden azaltılarak verilir. Bu iznin verilmesi her iki tarafın haklarını dengede tutmaya yardımcı olur. İhbar süresi boyunca iş arama izni, işçinin işten ayrılmasını kolaylaştıran önemli bir yasal düzenlemedir.
İşten Çıkarılan İşçi İhbar Süresini Kullanmak İstemezse Ne Olur?
İşten çıkarılan bir işçi, ihbar süresini kullanmak istemediği takdirde yasal olarak ihbar tazminatı talep edebilir. İşveren, işçiye işten çıkarıldığını bildirdiği anda ihbar süresi başlar. Ancak işçi, bu süreyi kullanmak istemediğinde işveren tarafından ihbar tazminatı ödemek zorunda kalabilir. İhbar süresi, işçinin çıkarılması durumunda da geçerlidir. İşçi bu süreyi kullanmayı reddederse, işverenin ödeme yapması gerekebilir.
İşçinin ihbar süresini kullanmak istememesi, işvereni zor durumda bırakabilir. Ancak işverenin, işçiye tazminat ödemesi gerektiği durumlar da olabilir. Bu nedenle işçi ve işveren arasındaki ilişkiyi düzenleyen yasal haklar, ihbar süresi ve tazminat durumları ile ilgili açık şekilde belirlenmelidir.
İhbar Süresi Sona Erdiğinde Ne Olur?
İhbar süresi sona erdiğinde iş sözleşmesi tamamlanmış olur. İşçi veya işveren, belirlenen süreyi geçirdikten sonra iş akdini resmi olarak sonlandırabilir. İhbar süresi sona erdiğinde işçi ya da işveren arasında iş sözleşmesinin feshi gerçekleştirilir ve taraflar arasındaki tüm haklar tamamlanmış olur. Eğer işçi işten ayrılıyorsa yeni bir iş bulana kadar ihbar süresi sona erdiğinde serbest kalabilir. Aynı şekilde işveren işçiyi işten çıkarıyorsa, işçi ihbar süresi sona erdiğinde artık iş yerinde çalışmaya devam etmek zorunda kalmaz.
İhbar süresi sona erdiğinde işçi ve işveren arasında bir anlaşmazlık yaşanmazsa, tazminat ödeme yükümlülüğü ortadan kalkar. Ancak ihbar süresi sonrasında tazminat ödeme durumu işçinin ve işverenin durumuna göre değişir. İhbar süresi sona erdiğinde her iki taraf da yasal olarak sözleşmeyi sona erdirebilir ve süreci tamamlayabilir.
İşçi Kendi İstifa Ederse İhbar Süresi
İşçi kendi isteğiyle istifa ettiğinde işveren tarafından belirlenen ihbar süresi uygulanmaz. Ancak işçi, işten ayrılmadan önce belirli bir süre önceden işvereni bilgilendirmekle yükümlüdür. Bu süre, işçinin işyerindeki çalışma süresine bağlı olarak değişir. Örneğin, işçinin çalıştığı süre kısa ise ihbar süresi daha kısa olabilirken, uzun süreli bir çalışma durumu varsa süre uzar. Eğer işçi istifasını derhal gerçekleştirmek isterse, ihbar süresini geçmeden işten ayrılabilir. Fakat bu durumda işverenin tazminat talep etme hakkı doğar. İşçi, bu süreyi belirleyerek işyerinden ayrılmak zorundadır.
İhbar Süresinin Geçerli Olmadığı Durumlar Nelerdir?
Karşılıklı anlaşma var ise
Çalışan kişinin disiplin cezası var ise,
Çalışan ücretsiz izine ayrıldı ise ,
İş veren kişinin çalışana karşı ağır bir ihmalde bulunuldu ise,
Doğal afet, kişisel problemler gibi zorlayıcı durumlar söz konusu olduğu ise ihbar süresi verilmeyebilir.
On binlerce işletme sahibinin tercih ettiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nda göndereceğiniz e-fatura ve e arşiv fatura için yıllık 1000 kontör HEDİYE! Üstelik ücretsiz e-faturaya geçiş danışmanlığı ile yerinizden kalkmadan, 15 dakikadan daha az bir zamanda hızlı ve kolayca e-faturaya geçersiniz. Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği Logo İşbaşı’nı 14 gün boyunca ücretsiz deneyebilirsiniz.
İşçi Kendi İstifa Ederse İhbar Süresi
İşçinin istifa etmesi durumunda da iş kanunlarına göre belirli bir ihbar süresi öngörülür. İşçi, iş sözleşmesini feshetmek istediğinde, işverene bildirimde bulunarak sözleşmeyi sona erdirebilir. İstifa eden işçinin, iş kanunlarına uygun şekilde belirlenmiş olan ihbar süresine uyması gerekir. İşçinin belirli bir süre öncesinden işverene bildirimde bulunması, işverenin işlerini düzenlemesi ve işçinin yerine yeni bir personel arayışına girmesi için zaman tanır.
İşçinin istifa etmesi durumunda, işverenin de iş kanunlarına uygun şekilde belirlenmiş olan ihbar süresine uyması gerekebilir. İşveren, istifa eden işçinin yerine yeni bir işçi bulmak için zamana ihtiyaç duyabilir ve bu süre boyunca işçiye ücret ödemek zorunda kalabilir. İhbar süresi, iş sözleşmesinin sona ermesine kadar çalışma süresi olarak hesaplanır ve bu süre boyunca işçi veya işverenin işi devam ettirmesi beklenir. Logo İşbaşı’nın ön muhasebe çözümlerinin yanında e-fatura çözümleri de bulunmaktadır. Siz de alanında uzman danışmanlarımızın ücretsiz desteği ile 15 dakikada e-Fatura’ya geçin rahat edin!
İşçi veya işveren, ihbar süresini tamamlamadan iş sözleşmesini sonlandırmak isterse, ihbar süresine karşılık tazminat ödemekle yükümlü olabilir.
İhbar süreleri asgari olarak belirlenmiş olup, işveren ve işçi arasında yapılan sözleşmelerle daha uzun süreler belirlenebilir. İşverenin işçiyi işten çıkarmadan önce belirli bir süre önceden haberdar etmesi hem işçinin yeni bir iş bulmasına hem de işverenin işlerinin düzenlenmesine olanak sağlar. Bu nedenle ihbar süresine uymayan işveren veya işçi, karşı tarafa tazminat ödemekle yükümlü olabilir ve cezai yaptırımla karşı karşıya kalabilir.
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;
KDV Matrah Hesaplama Nasıl Yapılır?