Gelir Vergisi Nedir?
Gelir vergisi bir kişiye ait toplam gelirin vergilendirilmesini sağlayan bir vergi çeşididir. Sadece gerçek kişiler gelir vergisi ödemekle yükümlüdür. Gelir vergisi gelir sahibinin bir yıl içerisinde elde ettiği toplam gelir üzerinden hesaplanır. Farklı gelir vergisi dilimleri bulunur. Gelir vergisi hesaplamaları yaparken, söz konusu ücret hangi vergi diliminde yer alıyorsa, o dilimin vergi oranı yüzdesel olarak hesaplanır ve ödemesi gelir vergisi beyannamesi verilerek gerçekleştirilir.
Gelir Vergisi Ne Zaman Ödenir?
Gelir vergisi ödemesi yapma dönemi, ödemesi yapılacak gelirin türüne göre değişiklik gösterir. Söz konusu gelir basit usulde tespit edilebilir ticari kazançlardan oluşmuyorsa ilk taksit Mart ayının sonunda, ikinci taksit de Temmuz ayının sonunda ödenmelidir. Vergi ödemesi yapılacak olan gelir basit usulde tespit edilen kazançlardan oluşuyorsa ilk taksit Şubat ayının sonunda, ikinci taksit ise Haziran ayının sonuna kadar ödenmelidir.
Gelir Vergisi Beyannamesi Ne Zaman Verilir?
Gelir vergisi hesaplama yönteminizi uygulamak için önce gelir vergisi beyannemesi verilir. Ne zaman verilir? Gelir vergisi beyannamesi her yılın Mart ayının 25. gününe kadar verilmelidir. Gelir vergisine tabi olan kişiler bağlı oldukları vergi dairelerine gelir vergisi beyannamelerini teslim edebilir. Gelir vergisi beyannamesine ilgili bakanlığın web sitesi üzerinden ulaşılabilir. Gelir vergisi beyannamesinde gelir sahibine, türüne ve vergi dilimine dair detaylı bilgiler yer alır. Gelir vergisi beyannamesi verildikten sonra kişi vergilerini ödemeye başlayabilir. Peki gelir vergisi hesaplama nasıl yapılır? Detaylar yazımızın devamında.
2025 Gelir Vergi Dilimleri Nasıl Hesaplanır?
2025 yılı için gelir vergisi dilimleri şu şekildedir:
- 158 bin TL’ye kadar: %15
- 330 bin TL’nin 158 bin TL’si için 23.700 TL ve fazlası için: %20
- 800 bin TL’nin 330 bin TL’si için 58.100 TL ve fazlası için: %27
- 4.300.000 TL’nin 800 bin TL’si için 185.000 TL ve fazlası için: %35
- 4.300.000 TL’den fazlasının 4.300.000 TL’si için 1.410.000 TL ve fazlası için: %40
Gelir Vergisi Nasıl Hesaplanır?
Gelir vergisinin hesaplanması, gelirin ait olduğu vergi diliminin belirttiği oranın hesaplanması şeklinde işler.
Bir ayda 8.000, bir yılda 96.000 TL gelir elde eden bir kişi için gelir vergisi hesaplaması şu şekilde yapılır:
Söz konusu işçi bir yılda 96.000 TL gelir elde ederek %15’i hesaplanarak 14.400 TL vergisi ödenir.
Yıllık Gelir Vergisi Nasıl Hesaplanır?
Yıllık geliriniz için belirlenen oranları uygulayarak vergi ücretinizi hesaplayabilirsiniz.
Örneğin yıllık kazancınız 360.000 TL olsun. 110.000 TL’ye kadar olan kısmı %15 vergi diliminden, 16.500 TL bulunur.
230.000 TL’ye kadar olan kısmı için %20 vergi diliminden, 120.000x%20=24.000 TL
580.000 TL’ye kadar olan kısmı için %27 vergi diliminden, 130.000x%27=35.100 TL
Toplamda 16.500 TL +24.000 TL+ 35.100 TL=75.600 TL vergi ödemeniz bulunur.
Gelir Vergisi Hesaplama Formülü
Gelir vergisi hesaplama formülü, yıllık kazancın belirlenen vergi dilimlerine göre oranlarla çarpılmasıyla yapılır. Bu hesaplama, ücretliler, serbest meslek sahipleri ve ticari kazancı olan kişiler için uygulanır. Gelir vergisi matrahı belirlendikten sonra ilgili oranlar kullanılarak vergi tutarı hesaplanır. Ayrıca yıl içinde yapılan vergi kesintileri toplamı da dikkate alınır. Yani yıl içinde yapılan vergi kesinti tutarı nasıl hesaplanır sorusunun cevabı da bu formülün uygulanmasıyla ortaya çıkar. Yöntem, herkesin adil şekilde vergilendirilmesini sağlar.
Gelir Vergisi Hesaplama Örnekleri
Gelir vergisi hesaplama örnekleri farklı dilimlerde hesaplama yapmayı anlamak için oldukça faydalıdır. Vergi dilimleri, kazanç arttıkça artan oranlı şekilde uygulanır. Böylece düşük gelirli kişiler daha düşük, yüksek gelirli kişiler daha yüksek oranda vergi öder. Bu nedenle örnek gelir vergisi hesaplama yapmak uygulamanın mantığını kavramayı kolaylaştırır.
Yüzde 15 Gelir Vergisi Hesaplama Örneği
Bir kişinin yıllık kazancı 50.000 TL olsun. İlk dilim olan %15 oranı uygulanarak hesap yapılır. 50.000 x %15 = 7.500 TL gelir vergisi çıkar.
Yukarıdaki örnek, yüzde 15 vergi dilimi hesaplama mantığını gösterir. Düşük gelir grubuna giren mükellefler için bu oran geçerli olur.
Yüzde 20 Gelir Vergisi Hesaplama Örneği
Yıllık kazancı 150.000 TL olan bir kişi için, ilk 70.000 TL’ye %15, kalan 80.000 TL’ye %20 uygulanır. İlk dilimde 10.500 TL, ikinci dilimde ise 16.000 TL hesaplanır. Toplam vergi 26.500 TL olur.
Hesaplama yöntemi yüzde 20 vergi dilimi hesaplama örneği olarak gösterilebilir. Artan oranlı sistem sayesinde yüksek kazanç sahipleri daha fazla vergi öder.
Yüzde 27 Gelir Vergisi Hesaplama Örneği
Yıllık kazancı 400.000 TL olan bir mükellefi ele alalım. İlk dilimler sırasıyla %15 ve %20 uygulanır, ardından 400.000 TL’ye denk gelen kısmı için %27 oranı hesaplanır. Bu hesaplama sonucunda toplam vergi tutarı yaklaşık 95.000 TL olur.
Söz konusu örnek, yüzde 27 vergi dilimi hesaplama sistemini ortaya koyar. Böylece artan oranlı vergi uygulamasının etkisi net şekilde görülür.
Yüzde 35 Gelir Vergisi Hesaplama Örneği
Kazancı 800.000 TL olan bir kişi için vergi dilimleri sırasıyla uygulanır. İlk dilimlerde %15, %20 ve %27 oranları kullanılır, kalan tutara ise %35 uygulanır. Hesaplama sonunda ödenecek toplam vergi 250.000 TL’yi aşar.
Yöntem yüzde 35 vergi dilimi hesaplama için örnek teşkil eder. Yüksek kazançlı mükellefler için vergi yükü daha artar.
Yüzde 40 Gelir Vergisi Hesaplama Örneği
1.500.000 TL kazancı olan bir mükellefi örnek alalım. İlk dilimler sırayla hesaplandıktan sonra kalan kısım için %40 uygulanır. Bu durumda toplam vergi yaklaşık 550.000 TL civarında olur.
Hesaplama, yüzde 40 vergi dilimi hesaplama örneği olarak gösterilebilir. En yüksek vergi dilimi olan bu oran, çok yüksek gelir elde edenler için geçerlidir.
Serbest Meslek Kazançlarında Gelir Vergisi Nasıl Hesaplanır?
Serbest meslek sahiplerinin kazançları da gelir vergisine tabidir. Burada kazanç, elde edilen gelirden giderlerin düşülmesiyle bulunur. Daha sonra gelir vergisi hesaplama formülü uygulanarak vergi hesaplanır. Serbest meslek erbapları için de gelir vergisi hesaplama örnekleri aynı dilimler üzerinden yapılır. Ancak gider düşme imkânı sayesinde matrah daha düşük olabilir.
Gelir Vergisi Matrahı Nasıl Hesaplanır?
Gelir vergisi matrahı, yıllık kazançtan kanunen indirilebilecek giderlerin düşülmesiyle elde edilir. Örneğin bağışlar, sosyal güvenlik primleri ve bazı özel indirimler matrahtan düşülebilir. Matrah bulunduktan sonra ilgili oranlar uygulanarak vergi hesaplanır. Böylece gelir vergisi hesaplama örneği yapılırken doğru sonuca ulaşılır.
Gelirin Unsurları Nelerdir?
Gelir Vergisi Kanunu’na göre gelir vergisi unsurları şu şekildedir:
● Gayrimenkul sermaye iratları (İrat gelir getiren mülk anlamına gelir.)
● Zirai kazançlar
● Ticari kazançlar
● Serbest meslek kazançları
● Menkul sermaye iratları
● Diğer kazanç ve iratlar.
● Ücretler
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Kimler Gelir Vergisi Mükellefidir?
Gelir vergisi mükellefleri dar ve tam olmak üzere ikiye ayrılır. Tam mükellefiyet şartları şu şekildedir:
● İkamtgâhı Türkiye’de yer alanlar
● Bir yıl içerisinde Türkiye sınırları dahilinde altı aydan fazla oturanlar
● Yurtdışında oturan fakat ticari faaliyetlerini Türkiye’de yürütmek isteyenler Türkiye’de yaşamayan fakat Türkiye’de 6 aydan kısa sürede bulunan gerçek kişiler dar mükellef kategorisinde yer alır. Dar mükellefler sadece Türkiye’de elde ettikleri gelir üzerinden vergi öder.
Gelir Vergisi Beyannamesi Nedir?
Gelir vergisi beyannamesi gelir vergisine dair detayların yer aldığı ve verginin tarh edilebilmesi için gerekli olan belgedir. Tarh etmek vergilendirmek anlamına gelir. Gelir vergisi ödemekle yükümlü olan gerçek kişiler Gelir İdaresi Başkanlığı web sitesi üzerinden gelir vergisi beyannamesine ulaşabilir. Sonrasında doldurulan gelir vergisi beyannamesi kişinin bağlı olduğu vergi dairesine teslim edilmelidir. Gerçek kişiler gelir vergisi beyannamesi belgesini her yılın Mart ayının 25. gününün akşamına kadar teslim etmelidir.
Gelir Vergisi İle İlgili En Çok Sorulan Sorular
– Gelir Vergisi Nereye Ödenir?
Gelir vergisi gelir sahibinin bağlı çalıştığı vergi dairesine ödenebilir. Gelir vergisi mükellefi ikametgâhının bulunduğu bölgedeki vergi dairesine de ödemesini yapabilir. Aynı zamanda anlaşmalı bankalar üzerinden de gelir vergisi ödemesi yapılabilir. Her yılın Mart ayının 25. gününe kadar verilecek olan gelir vergisi beyannamesi teslim edildikten sonra, gelir sahibi vergi ödemelerini gerçekleştirmeye başlayabilir.
– Gelir Vergisi Taksitle Ödenebilir Mi?
Gelir vergisi bir yıl içerisinde iki farklı taksit şeklinde ödenebilir. Bu taksit dönemleri söz konusu gelirin türüne göre değişiklik gösterir. Söz konusu gelir basit usulde tespit edilebilir ticari kazançlardan oluşuyorsa ilk taksit Şubat ayında, ikinci taksit Haziran ayında ödenir. Eğer gelir basit usulde tespit edilebilir ticari kazançlardan oluşmuyorsa ilk taksit Mart ayında, ikinci taksit Temmuz ayında ödenir.
– Serbest Meslek Sahipleri Gelir Vergisi Öder mi?
Serbest meslek sahipleri de gelir vergisi öder. Serbest meslek yaparak gelir elde eden kişiler gerçek kişi statüsünde sayılır ve elde ettikleri gelir de meslek kazancı statüsündedir. Bu nedenle serbest meslek erbaplarının da gelir vergisi ödemesi gerekir.
On binlerce işletme sahibinin tercih ettiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nda göndereceğiniz e fatura ve e arşiv fatura için yıllık 1000 kontör HEDİYE! Üstelik ücretsiz e-faturaya geçiş danışmanlığı ile yerinizden kalkmadan, 15 dakikadan daha az bir zamanda hızlı ve kolayca e-faturaya geçebilirsiniz. Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği Logo İşbaşı’nı 14 gün boyunca ücretsiz deneyebilirsiniz.
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;