Satın alınan mal ya da hizmet karşılığında satıcı, ödenen tutarı gösteren zorunlu belge düzenlemelidir. Satış esnasında verilecek fatura için maliye bakanlığından yetki alan matbaa tercih edilmedir.
Fatura Nasıl Kesilir?
Fatura kesmek için öncelikle satışı yapılan mal veya hizmetin bilgileri eksiksiz olarak toplanmalıdır. Satıcının unvanı, adresi, vergi numarası ile alıcının bilgileri fatura üzerinde mutlaka yer almalıdır. Ürün veya hizmetin adı, miktarı, birim fiyatı ve toplam tutarı açıkça yazılmalıdır. Ayrıca faturada düzenlenme tarihi, fatura numarası ve varsa KDV oranı da belirtilmelidir.
Faturalar elektronik ortamda ya da kâğıt üzerinde düzenlenebilir. E-fatura sistemine kayıtlı olanlar yalnızca dijital ortamda fatura kesebilir. Diğerleri klasik yöntemle fatura düzenlemeye devam edebilir. Doğru bir fatura örneği üzerinden hazırlık yapmak işlemi kolaylaştırır.
Elle Fatura Nasıl Kesilir?
Elle fatura kesme kâğıt ortamında basılı faturaların el yazısıyla doldurulmasıdır. Fatura düzenlerken nüsha kurallarına dikkat edilmelidir. Bir nüsha alıcıya, bir nüsha satıcıda kalır. Tüm bilgiler okunaklı ve hatasız şekilde yazılmalıdır. Ayrıca faturada silinti veya kazıntı olmamalıdır. Elle düzenlenen faturada mutlaka satıcının kaşesi ve imzası yer almalıdır. Elle fatura kesme sırasında tarih ve numara sırasına dikkat etmek gerekir. Fatura numarası atlanmadan düzenlenmelidir. Resmî defter ve belgelerde fatura kaydı yapılırken bu sıra esas alınır.
Fatura Türleri
Bir kaç farklı fatura türleri mevcut. Bunlardan bazıları;
- İşlem amacına bağlı olarak kesilen faturalar,
- Ödeme zamanına bağlı olan,
- Vergilendirmeye bağlı olan ve
- Gönderim yöntemine bağlı olan faturalardır. (e-fatura ve e-arşiv fatura için Logo İşbaşı e fatura ve e arşiv fatura paketini inceleyebilirsiniz)
Vergilendirmeye bağlı olarak düzenlenen faturalar, mal ve hizmetlerin vergilendirilmesi sürecinde belirli yükümlülükleri ifade eder. Her bir fatura türü, farklı vergi türlerine göre düzenlenir ve hem satıcı hem de alıcı için çeşitli yasal ve mali yükümlülükler doğurur. Vergilendirmeye bağlı olarak düzenlenen başlıca fatura türleri şunlardır:
İşlem Amacına Göre Faturalar
Ticari hayatta farklı işlem türlerine göre farklı fatura çeşitleri düzenlenir. Her fatura türü yapılan işlemin niteliğine göre farklı bilgiler içerebilir. Bu belgeler hem alıcı hem satıcı için yasal dayanak oluşturur. Yanlış fatura düzenlenmesi vergi ve muhasebe açısından sorunlara yol açabilir. Fatura örneği incelenerek her işlem türü için nasıl belge düzenlenmesi gerektiği öğrenilebilir. İşlem amacına göre doğru fatura seçimi, kayıtların doğruluğunu artırır. Özellikle satış, iade veya teklif gibi farklı işlemlerde farklı belgeler kullanılmalıdır.
Satış Faturası
Satış faturası, bir ürünün veya hizmetin teslimi sonrası düzenlenen ve alıcıya ödeme yükümlülüğü doğuran resmî belgedir. Faturada mal veya hizmetin cinsi, adedi, fiyatı ve toplam tutar detaylı olarak yer alır. KDV ve varsa diğer vergiler de ayrıca belirtilir. Satış faturası hem gelir kaydı hem de vergi beyanı için zorunludur.
Satış işlemi gerçekleştikten hemen sonra fatura kesilmelidir. Faturanın en geç 7 gün içinde düzenlenmesi gerekir. Fatura örneği incelendiğinde satış faturasında hangi alanların doldurulması gerektiği görülebilir. Eksiksiz ve doğru bilgilerle kesilen fatura, taraflar arasındaki hukuki bağı güçlendirir.
İrsaliyeli Fatura
Hem sevk irsaliyesi hem de fatura işlevini bir arada taşıyan özel belge türüne irsaliyeli fatura adı verilir. Ürünlerin taşınması sırasında yanında bulunması zorunludur. Bu belgede hem sevk bilgileri hem de satış detayları bulunur. Bu sayede ayrıca bir irsaliye düzenlemeye gerek kalmaz.
İrsaliyeli faturada sevk tarihi, taşıma aracı bilgileri ve teslim alan kişi bilgileri de yer almalıdır. Düzenlendikten sonra malın çıkışı sırasında ürünlerin yanında bulundurulması zorunludur. Elle fatura kesme işlemlerinde de irsaliyeli fatura kullanılabilir. Doğru düzenlenmiş bir irsaliyeli fatura, taşıma sırasında ceza riskini ortadan kaldırır.
Proforma Fatura
Proforma fatura, satış işlemi henüz gerçekleşmeden düzenlenen bir teklif belgesidir. Bu belge resmi bir fatura olmadığı için muhasebe kayıtlarında kullanılmaz. Ancak alıcıya ürün ve fiyat bilgisi vermek için hazırlanır. Satış öncesi pazarlık veya teklif süreçlerinde sıklıkla kullanılır.
Proforma faturada “PROFORMA” ibaresi mutlaka yer almalıdır. Belgeye ödeme talebi veya vergi hesaplaması eklenmez. Sadece bilgilendirme amacı taşır. Bir fatura örneği incelenerek proforma ile normal fatura arasındaki fark daha iyi anlaşılabilir.
İade Faturası
Satılan malın ayıplı, yanlış veya eksik olması nedeniyle alıcı tarafından satıcıya geri gönderilmesi halinde düzenlenen faturaya iade faturası adı verilir. Alıcı, orijinal fatura bilgilerine dayanarak bir iade faturası keser. Böylece satış iptal edilir ve muhasebe kayıtları düzeltilir. İade faturasının tutarı, ilk satıştaki tutar ile aynı olmalıdır.
İade işlemi gerçekleştiğinde hem fatura hem de sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekebilir. Özellikle stok takibi yapan işletmeler için bu belgeler büyük önem taşır. Elle fatura kesme sırasında iade faturası düzenlenirken tüm detayların doğru yazılması şarttır. Aksi halde muhasebe kayıtlarında karışıklık yaşanabilir.
Vergilendirmeye Bağlı Olarak Kesilen Faturalar
Tevkifatlı Fatura
Tevkifatlı faturalar, belirli mal ve hizmet alımlarında vergi yükümlülüğünün satıcı ve alıcı arasında bölüşüldüğü durumlarda düzenlenir. Tevkifat uygulaması özellikle inşaat işleri, temizlik hizmetleri, danışmanlık ve reklam hizmetleri gibi alanlarda uygulanır. Bu tür faturalarda KDV’nin belirli bir kısmı satıcı tarafından, kalan kısmı ise alıcı tarafından ödenir. Örneğin, %18 KDV oranı uygulanan bir hizmette tevkifat oranı %5/10 olarak belirlenmişse, bu durumda KDV’nin %50’si satıcı tarafından, geri kalan %50’si ise alıcı tarafından beyan edilir ve ödenir. Fatura üzerinde “Tevkifatlı Fatura” ibaresi bulunmalı ve tevkifata tabi tutulan tutar ile kalan KDV tutarı açıkça belirtilmelidir.
ÖTV’li Fatura
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), belirli ürünlerin satışında uygulanan bir vergidir ve bu ürünler genellikle lüks tüketim, çevreyi kirleten veya sağlığa zararlı maddeler içerir. ÖTV’li faturalar otomobiller, alkol, tütün ürünleri ve akaryakıt gibi malların satışı sırasında düzenlenir. Bu tür faturalarda ürünün satış fiyatına ek olarak belirli oranlarda ÖTV hesaplanarak toplam tutara eklenir. ÖTV’nin hesaplanmasında ürünün türüne ve sınıfına göre belirlenen oranlar dikkate alınarak fatura üzerinde ayrı bir kalem olarak gösterilir.
ÖİV’li Fatura
Özel İletişim Vergisi (ÖİV), telekomünikasyon hizmetlerinde uygulanan vergi türüdür. İnternet, telefon ve diğer iletişim hizmetleri sunan firmalar tarafından düzenlenen faturalarda ÖİV oranı hizmet bedeline eklenir. Örneğin, bir cep telefonu hattı üzerinden yapılan konuşma veya veri kullanımında belirli bir oran üzerinden ÖİV hesaplanarak fatura üzerinde gösterilir. ÖİV’li faturalarda hizmet bedeli, KDV ve ÖİV tutarları ayrı ayrı belirtilerek vergi yükümlülüklerinin şeffaf şekilde beyan edilmesi sağlanır.
Stopajlı Fatura
Stopajlı faturalar, gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerine yapılan ödemelerde ödenecek tutar üzerinden belirli bir oranla kesinti yapılarak düzenlenen faturalardır. Stopaj kesintisi genellikle kira ödemeleri, serbest meslek hizmetleri, danışmanlık veya telif ödemeleri gibi durumlarda uygulanır. Stopaj oranları ise yapılan ödemenin türüne ve hizmetin niteliğine göre değişiklik gösterir. Bu tür faturalarda brüt tutar, stopaj oranı ve stopaj sonrası net tutar açıkça belirtilerek stopaj tutarı vergi dairesine beyan edilmek üzere alıcı tarafından ödenir.
Ödeme Zamanına Göre Fatura Türleri
Açık Faturalar:
Fatura türleri işletmelerin muhasebe süreçlerinde büyük bir rol oynar. Açık fatura, ödemesi henüz yapılmamış olan ve alacaklı tarafından düzenlenen bir fatura türüdür. Açık faturalar, ürün veya hizmetlerin tesliminden sonra düzenlenerek genellikle ödeme vadesi belirtilir.
Kapalı Faturalar:
Öte yandan kapalı fatura ise tüm ödemelerin alındığını ve borcun kapandığını gösteren bir belgedir. Kapalı faturalar, genellikle ürün veya hizmet bedelinin tamamının ödendiği durumlarda düzenlenir. Her iki tür fatura da Türkiye’deki Vergi Usul Kanunu’na uygun olarak düzenlenmeli ve muhasebe kayıtlarına düzgün şekilde işlenmelidir.
Gönderim Yöntemine Göre Kesilen Faturalar
Faturaların gönderim yöntemine göre sınıflandırılması hem alıcı hem de satıcı açısından önemli bilgiler sunar. E-fatura, Türkiye’deki vergi mükellefleri için zorunlu hale gelmiş bir sistemdir ve bu yöntemle kesilen faturalar elektronik ortamda düzenlenir. Ayrıca e-faturaların geçerliliği, Vergi Usul Kanunu’nun 231. maddesi ile güvence altına alınmıştır. Bunun yanı sıra kâğıt faturalar da hâlâ kullanılır. Bunların düzenlenmesi sırasında mükelleflerin belgeleri doğru şekilde saklaması gerekir. Her iki tür de işletmelerin vergi yükümlülüklerini yerine getirmelerinde kritik öneme sahiptir.
Fatura Düzenlemenin Sınırı Var mı?
Fatura düzenlemenin sınırları Türkiye’deki muhasebe uygulamaları ve Vergi Usul Kanunu çerçevesinde belirlenmiştir. Faturaların, belirli bir tutarın altında düzenlenmesi durumunda bazı muafiyetler söz konusu olabilir. Ancak genel kural olarak tüm ticari işlemler için fatura düzenlenmesi zorunludur. Ayrıca fatura düzenlerken, her bir fatura için belirli bilgilerin (mükellef bilgileri, vergi numarası, fatura tarihi, vb.) eksiksiz şekilde yer alması gerekir. Aksi takdirde düzenlenen faturalar geçersiz sayılabileceğinden cezaî yaptırımlara maruz kalınabilir.
Fatura Örnekleri
Faturaların düzenlenmesi sırasında dikkate alınması gereken unsurlar arasında fatura türü, tarih, ürün veya hizmet açıklamaları ve toplam tutar yer alır. Türkiye’de e-fatura uygulaması için belirlenen standartlara uygun olarak düzenlenen örnek faturalar, mükelleflerin doğru şekilde fatura düzenlemesine yardımcı olur. Ayrıca kâğıt faturalar için de örnekler mevcut olup ilgili fatura örnekleri doğrultusunda işletmeler kendi faturalarını hazırlayabilir.
Fatura Kesmenin Yolları
Şirketin yıllık geliri, kişisel tercihe veya amaca göre değişen fatura kesmenin de bazı yolları var. Bunlar aşağıda sıraladığımız gibi;
- Nokta vuruşlu yazıcı ile fatura kesmek,
- Lazer mürekkepli yazıcı ile fatura kesmek,
- Bir yazılım kullanarak fatura kesmek,
- Elle fatura kesmek.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Bir Faturada Bulunması Gerekenler
Faturada bir takım bilgilerin mutlaka bulunması gerekir. Bu bilgileri aşağıda sizler için listeledik.
- Faturanın düzenlendiği tarih,
- Fatura ibaresi,
- Faturanın seri numarası ve sıra numarası,
- Faturayı düzenleyen kişinin adı soyadı, ticari ünvanı, hesap bilgileri ve iş yerinin bağlı bulunduğu vergi dairesi,
- Faturanın düzenlendiği kişinin adı ve soyadı, ünvanı, hesap bilgileri ve vergi dairesi,
- Satılan ve ya verilen hizmetin adı, birim ve toplam fiyatı ve KDV oranı,
- Satışı yapan ve ya hizmeti veren firmanın kaşesi ve ya yetkili olan kişinin imzası
Kimler Fatura Kesebilir ?
Ticari faaliyet gerçekleştirmekte olanlar fatura kesmek durumundadırlar. Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilmiş olan mükellefler ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler fatura kesmek zorunda olan kişilerdir.
Fatura Keserken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Fatura seri numarasına göre düzenlenmek zorundadır.
- Mutlaka maliye ile anlaşmalı olmasına dikkat edilmelidir.
- Fatura mal ve ya hizmet satışının azami 7. gününe kadar düzenlenmelidir.
- Fatura en az 1 aslı bir sureti olmak üzere 2 nüshadan oluşmalıdır.
- Fatura düzenlemesi esnasında yanlış bir şey yaptığınız zaman üzerini karalamak ve ya silmek yerine yanlış olan kısmın üzerine bir çizgi çekerek altına doğrusunu yazabilirsiniz.
Bilgisayardan Fatura Nasıl Kesilir ?
Faturalarınızı bilgisayar ortamında hazırlayarak kağıda döküyorsanız nokta vuruşlu yazıcıları kullanıyorsunuz demektir. Nokta vuruşlu yazıcıların avantajları kartuşların daha ucuz olmasından dolayı daha fazla kağıt yazdırabilmeniz.
Logo İşbaşı’nı kullanarak satış faturası, e fatura, e arşiv fatura ve daha fazlasını oluşturabilir, şirketinize özel fatura şablonuyla yazıcıdan çıktı alabilirsiniz.
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;
Proforma Fatura Nedir, Nasıl Düzenlenir?Şahıs Şirketleri E-Fatura Kullanabilir Mi?
e-Fatura Keserken Dikkat Edilmesi Gerekenler