Dar Mükellef Nedir?
Vergi dünyasının karmaşık terimleri arasında sıkça rastlanan “dar mükellef” kavramı hem yerel hem de uluslararası düzeyde önemli bir yer tutar.
Dar mükellef, Türkiye sınırları içerisinden gelir elde eden ancak iş yerleri yasal olarak Türkiye dışında bulunan yabancı uyruklu kişiler veya kurumlar için kullanılan bir terimidir. Bu durumdaki bireyler veya kurumlar, yalnızca Türkiye’den elde ettikleri kazançlar üzerinden belirli vergi türlerine tabi tutulurlar.
Dar Mükellefin Özellikleri
- Dar mükellefler, sadece Türkiye’den sağladıkları gelirler üzerinden vergilendirilirler. Bu, elde edilen gelirin türüne göre değişkenlik gösterebilir; kira gelirleri, faiz gelirleri, sermaye kazançları gibi.
- Türkiye’de vergilendirme, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve ilgili diğer yasal düzenlemelerle sağlanır. Dar mükellefiyet, bu kanunun 6. Maddesi ile tanımlanır ve bu kişi veya kurumların elde ettiği kazançlar üzerinden vergi alınmasını öngörür.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Kimler Dar Mükelleftir?
Dar mükellef olabilmenin bazı şartları bulunmaktadır. Bu şartlar genellikle kişinin Türkiye’deki ikamet durumu, gelirin kaynağı ve elde edilen gelirin türü gibi faktörlere bağlıdır.
- Türkiye’de ikamet etmeyen yabancı uyruklu kişiler,
- Türkiye dışında yerleşik şirketler, ancak Türkiye içerisinde gelir elde edenler,
- İhraç amaçlı ürün satın alıp, bu ürünleri yurt dışına gönderen kişiler (bu gelirler Türkiye’de vergilendirilmez)
On binlerce işletme sahibinin tercih ettiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nda göndereceğiniz e fatura ve e arşiv fatura için yıllık 1000 kontör HEDİYE! Üstelik ücretsiz e-faturaya geçiş danışmanlığı ile yerinizden kalkmadan, 15 dakikadan daha az bir zamanda hızlı ve kolayca e-faturaya geçebilirsiniz. Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği Logo İşbaşı’nı 14 gün boyunca ücretsiz deneyebilirsiniz.
Dar Mükellef ve Tam Mükellef Arasındaki Fark
Dar mükelleflik ile tam mükelleflik arasındaki temel fark, tam mükellef olan kişilerin dünya genelinde elde ettikleri tüm gelirler üzerinden kendi ülkelerinde vergilendirilmesi, dar mükellef olan kişilerin ise sadece ilgili ülkede elde ettikleri gelirler üzerinden vergilendirilmeleridir. Amaç çifte vergilendirmeyi önlemektir.
Dar mükellefiyet, Türkiye’de vergi mevzuatının önemli bir parçasıdır ve yurt dışı bağlantılı ekonomik faaliyetlerin vergilendirilmesinde kritik bir role sahiptir. Bu sistem, uluslararası iş yapış şekillerini anlamak ve Türkiye ile ekonomik ilişkiler içinde olan yabancı kurum ve kişiler için vergi yükümlülüklerini doğru bir şekilde yerine getirmek açısından büyük önem taşır.
Dar Mükellef Vergilendirilmesi Nasıl Olur?
Dar mükellef vergilendirilmesi, yalnızca Türkiye’de elde edilen kazanç ve iratlar üzerinden yapılır. Yani dar mükelleflerin yurt dışındaki gelirleri Türkiye’de vergilendirilmez. Vergilendirme, kazanç türüne göre gelir vergisi veya kurumlar vergisi kapsamında gerçekleşir. Bu durum tam mükellef dar mükellef ayrımı ile netleşir. Tam mükellefler dünya çapındaki tüm kazançları üzerinden vergilendirilirken dar mükellefler sadece Türkiye’de elde ettikleri gelir için vergi öder.
Dar Mükellefe Fatura Kesilir mi?
Dar mükelleflerle yapılan işlemlerde, Türk mevzuatına uygun olarak fatura düzenlenir. Türkiye’de gelir elde eden dar mükelleflerin ticari faaliyetlerinde belge düzeni zorunludur. Böylece vergi mevzuatı açısından kayıtlar şeffaf tutulur. Örneğin, dar mükellef bir şirketten hizmet alan Türk firması, bu hizmet için fatura düzenlemekle yükümlüdür. Bu şekilde dar mükellef vergilendirilmesi açısından gelir tespiti yapılabilir.
Dar Mükellef Hangi Beyannameyi Verir?
Dar mükellefiyet şartları gereği, Türkiye’de elde edilen gelir türüne göre beyanname verilmesi gerekir. Ticari kazançlar için kurumlar vergisi beyannamesi, ücret ve serbest meslek kazançları içinse gelir vergisi beyannamesi düzenlenir. Bunun dışında bazı gelirlerde stopaj yoluyla nihai vergilendirme yapılır. Ancak beyanname zorunluluğu olan durumlarda dar mükellefler ilgili beyannameyi Türk vergi dairesine sunmak zorundadır.
Gelir Vergisinde Dar Mükellefiyet Nedir?
Gelir vergisinde dar mükellefiyet, yalnızca Türkiye’de elde edilen gelirlerin vergilendirilmesi anlamına gelir. Türkiye’de ikamet etmeyen veya bir takvim yılı içinde 6 aydan az süre kalan kişiler dar mükellef kabul edilir. Bu kapsamda dar mükellefler sadece Türkiye kaynaklı ücret, kira, ticari kazanç ve serbest meslek gelirlerinden dolayı vergilendirilir. Bu durum dar mükellefiyet şartları ile açıkça belirlenmiştir.
Dar mükellefler için uygulanacak vergi oranları, elde edilen gelirin türüne göre değişiklik gösterir. Bazı gelirlerde doğrudan dar mükellefiyette vergi kesintisi yapılırken, bazı kazançlarda beyanname verilmesi gerekebilir. Bu nedenle dar mükelleflerin gelir vergisi yükümlülüklerini doğru anlaması ve gerektiğinde uzman desteği alması önemlidir.
Dar Mükellefiyette Vergi Kesintisi Nasıl Olur?
Dar mükellefiyette vergi kesintisi, çoğunlukla stopaj yöntemiyle yapılır. Yani ödemeyi yapan kişi ya da kurum, gelir üzerinden kesinti yaparak vergi dairesine yatırır. Bu yöntemle verginin tahsili kolaylaştırılır. Özellikle serbest meslek kazançları, gayrimenkul kira gelirleri ve bazı faiz gelirleri bu kapsamdadır. Böylece dar mükelleflerin Türkiye’de ayrıca beyanname vermesine gerek kalmadan vergilendirme yapılmış olur.
Dar Mükellefler Türkiye’de Ne Kadar Süre Kalabilir?
Dar mükellefiyetin belirlenmesinde Türkiye’de kalış süresi önemlidir. Bir kişi bir takvim yılı içinde Türkiye’de 6 aydan fazla kalıyorsa tam mükellef dar mükellef ayrımı gereği tam mükellef kabul edilir. 6 aydan kısa süre kalındığında ise dar mükellefiyet uygulanır. Ancak öğrencilik, tedavi veya geçici görev gibi nedenlerle 6 aydan uzun kalışlarda kişi yine dar mükellef sayılabilir. Bu nedenle dar mükellefiyet şartları kişisel duruma göre değişiklik gösterebilir.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;
Kimler Gelir Vergisi Mükellefidir?