Her ölçekten satış işleminde, satılan mal ya da hizmetin karşılığı olan miktarın ödemesi için farklı yöntemler kullanılır. Bu yöntemlerin her biri çeşitli avantajları ve dezavantajları ile birbirinden ayrılır. Çek belgeleri de günümüzde hala yaygın olarak kullanılan ödeme yöntemlerindendir. Çek belgelerinin yasal ağırlığı, ödemelerin garanti altına alınmasını, kesin ve eksiksiz bir şekilde yapılabilmesini sağlar. Günümüzde çok sayıda alternatifi olmasına rağmen çek belgelerinin hala kullanılması sağladığı bu teminatlardır.
Çek Nedir?
Çek, en basit anlatımıyla borçlu, alacaklı ve banka arasındaki bir anlaşmadır. Borçlu olan kişi, ödemeyi alacaklı tarafa yapabilmek için bir çek düzenler. Bu çekte borçluya dair bilgiler, alacaklıya ait bilgiler, ödemenin miktarı ve ödemenin yapılacağı banka yer alır. Bu bilgilerin eksiksiz ve doğru olması ödemenin sorunsuz bir şekilde yapılabilmesi için büyük önem taşır.
Çeki düzenleyen, yani keşideci, çeki alacaklı tarafa verir. Alacaklı taraf çekin vade tarihi geldiğinde, ilgili bankaya giderek ödemesini alabilir. Fakat alacaklı taraf, keşideci tarafın çalıştığı banka ile çalışmıyorsa, bu şartlarda ödeme alması mümkün değildir. Bu gibi durumlarda alacaklı taraf çeki takas ettirebilir. Çeki takas ettirmek, ödemeyi keşidecinin çalıştığı bankadan farklı bir bankadan almaktır. Alacaklı taraf çeki takas ettirdikten sonra ödemesini alabilir.
Çek Vadesi Hesaplama
Satıcılar çek belgeleri ile ödeme yaparken, anında değil de ileri bir tarihte ödeme yapmak isteyebilir. Bu amaçla kullanılan çeke ‘ileri tarihli çek’ ya da ‘vadeli çek’ adı verilir. Bu çek, bir ödeme aracı olarak kullanılmasının yanı sıra, bir kredilendirme aracı olarak da kullanılır. Günümüzde vadeli çeklerin kullanımı ticari alanda oldukça yaygındır. Çek vadesi hesaplanırken belirli bir formül kullanılır. Bu formüldeki değişkenleri kendinize uyarlayarak, çekinizin vadesinin ne zaman olduğunu tespit edebilirsiniz.
Çek vadesi tarihi elle hesaplanabilir, fakat çek sayısının fazla olduğu durumlarda bu işlem vakit kaybına sebep olabilir. Bu noktada çek vade hesaplaması yapan yazılımlardan faydalanabilirsiniz. Vade hesaplama yazılımları çok sayıda çekin vadesini kısa süre içerisinde hesaplayabilir. Günümüzde bir çek belgesinin vadesini hesaplarken kullanılan formül şu şekildedir:
Çekin ortalama vade süresi = (1. vade günü x tutarı + 2. vade günü x tutarı + n.. vade günü x tutarı) / Çekin toplam tutarı
Çekin ortalama vade tarihi = Bordro tarihi + Çekin ortalama vade süresi
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de internet erişimi olan her yerden ön muhasebenizi takip edin!
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Vadeli Çek Neden Kullanılır?
Çekler yaygın olarak kullanılan ödeme araçlarıdır. Teknik olarak çek belgelerinde vade uygulaması söz konusu değildir. Keşidecinin çalıştığ banka, çeki ibraz ettiği ve banka sistemine işlediği anda, anında peşin olarak ödeme yapmak zorundadır. Banka, ödeme yapacağı bu parayı, çeki düzenleyen, keşideci, borçlu tarafın hesabından keser ve alacaklıya öder. Fakat keşideci müsaitlik durumuna bağlı olarak her zaman ödeme yapamayabilir. Bu durumda vadeli çek kullanılır.
Esasında ticaret dünyasında ‘vadeli çek’ olarak adlandırılan çek, ileri tarihli çektir. Banka çeki ibraz ettiği tarihte, yani çekin düzenlendiği tarihte ödeme yapmak zorunda olduğundan, çekin düzenlendiği tarihte borçlunun ödeme yapması gerekir. Borçlu taraf, eğer ödemeyi anında değil de ileri bir tarihte yapmak istiyorsa, çekin üzerindeki çek düzenlenme tarihi bölümüne ileri bir tarih yazar. Böylece çek, ileri bir tarihte düzenlenmiş gibi görünür ve borçlu taraf da ödemesini çeke yazdığı ileri tarihte yapabilir.
Vadeli Çek Ne Zaman Kullanılır?
Vadeli çek, çekin üzerinde yer alan tarih geldiği zaman kullanılabilir. Çekin vade tarihi gelmeden ödeme almak istemek, ticari alanda etik olarak doğru değildir. Elinizdeki çekin üzerinde yer alan vade tarihi geldiğinde, ilgili bankaya giderek ödemenizi alabilirsiniz. Genelde çekin düzenlendiği tarihte çekinizle bankaya gidip ödeme alırsınız. Fakat bazı durumlarda borçlu taraf müsaitlik durumuna göre çek düzenlenme tarihi bölümüne ileri bir tarih yazmak isteyebilir.
Siz de on binlerce işletme sahibinin tercih ettiği muhasebe programı Logo İşbaşı ile çek takibi, gelir-gider takibi ve cari hesap takibinizi kolaylıkla yapabilir, tüm muhasebe işlemlerinizi internet erişiminizin olduğu her yerden, ister webden ister cepten kolaylıkla kontrol edebilirsiniz. Kullanan on kişiden dokuzunun memnun kaldığı Logo İşbaşı’nın ayrıcalıklarından yararlanmak için hemen ücretsiz deneyin!
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;