Tevkifat nedir sorusunun cevabını merak ediyorsanız. Cevabı, yazımızın devamında.
Tevkifat Nedir?
Tevkifat nedir sorusunun basit olarak cevabı şudur; ödenmesi gereken vergilerin iki taraf arasında bölüştürülmesine verilen isimdir. Normal şartlar altında sonucu faturalandırılmış bir işleme yansıtılan çeşitli vergiler bulunur. Bu vergiler faturada belirtilir ve satıcı tarafa yansıtılır. Küçük ya da büyük ölçekli faturalandırmalarda verginin tek bir tarafa yüklenmesi büyük bir gider kalemi oluşturabilir. Ticari sahada taraflar verginin sadece tek bir tarafa yüklenmemesi ve kolayca ödenebilmesi için tevkifatlı fatura kullanılır. Tevkifat nedir sorusunu cevapladık, şimdi türlerini inceleyelim.
Tevkifat Türleri Nelerdir?
● Gelir vergisi tevkifatı: Bu tevkifat türünde yapılacak olan kesinti oranı Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir.
● Katma Değer Vergisi (KDV) tevkifatı: Satış işleminde faturada belirlenen KDV tutarının bir kısmının düşülmesi, satıcıya ödenmemesi ve direkt olarak vergi dairesine ödenmesi ile gerçekleşir.
● Tam tevkifat: Söz konusu işlem için ödenecek olan verginin tamamen alıcı tarafa yüklenmesi ile gerçekleşir.
● Kısmi tevkifat: Ödenmesi gereken vergi tutarının alıcı ve satıcı arasında pay edilmesi, bir kısmının alıcı, geriye kalan kısmının ise satıcı tarafından ödenmesi ile gerçekleşir. Pay işlemi sırasında kullanılacak oranlar söz konusu işleme göre değişiklik gösterir ve ilgili oluşumlar tarafından belirlenir.
KDV Tevfikatı Çeşitleri Nelerdir?
KDV tevkifatı, mal ve hizmetlerin türüne göre farklı oranlarda ve farklı şekillerde uygulanır. 2025 yılında Türkiye’de yaygın olarak kullanılan KDV tevkifat çeşitlerinden biri de kısmi tevkifattır. Kısmi tevkifat, belirli mal ve hizmet teslimlerinde KDV’nin bir kısmının alıcı tarafından tevkif edilip vergi dairesine ödenmesi durumudur. Örneğin, inşaat işlerinde, temizlik hizmetlerinde, danışmanlık hizmetlerinde ve belirli diğer hizmetlerde kısmi tevkifat uygulanır. Bu tür hizmetlerde tevkifat oranları farklılık gösterdiğinden hizmet türüne göre 3/10, 5/10 veya 7/10 gibi oranlarda belirlenebilir.
Tam tevkifat ise KDV’nin tamamının alıcı tarafından tevkif edilip vergi dairesine ödenmesi anlamına gelir. Bu durum genellikle kamu kurumları veya vergiye tabi olmayan kuruluşlar tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarında uygulanır. Tam tevkifat, satıcının KDV ile ilgili yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda vergi kaybını önlemek amacıyla devreye girer. Hem kısmi hem de tam tevkifat uygulamaları alıcının vergi sorumluluğunu artırırken, mali sistemde vergi tahsilatının daha etkin yapılmasını sağlar.
Tevkifatlı Fatura Nedir?
Tevkifat nedir öğrendikten sonra en çok merak edilen ,tevkifatlı faturanın ne olduğu. Tevkifatlı fatura tevkifat işlemine tabi tutulmuş fatura belgesine verilen isimdir. Normal bir fatura belgesinde satış işlemine dair her türlü bilgi yer alır. Bu bilgilere alıcı ve satıcı bilgileri, ödeme tarihi, şekli, tutarı, vergi tutarları ve toplam tutar örnek olarak verilebilir. Fatura belgelerinde toplam tutara yansıtılan vergiyi hangi tarafın ödeyeceği bilgisi de yer alır. Tevkifatlı faturalarda ise verginin ödenme sürecinde vergi tutarı taraflarca pay edilir. Hangi tarafın ne kadar vergi ödeyeceği toplam tutar bölümünde belirtilir.
Tevkifatlı Fatura Nasıl Kesilir?
Tevkifatlı fatura kesmek diğer fatura türlerinin düzenlenme süreci ile neredeyse tamamen aynıdır. Tevkifatlı faturalarda da tıpkı diğer faturalarda bulunan bilgiler yer alır. Bu fatura türünün tek farkı ödenecek verginin taraflara pay edilmesi ve belirtilen oranlarda ödenmesidir. Tevkifatlı fatura kesmek için ilk olarak standart bir faturada bulunan her bilgiyi eklemelisiniz. Artı olarak, faturanın temsil ettiği toplam tutara yansıtılan vergi toplamını ve bu tutarı hangi tarafın ne kadarını ödeyeceğini belirtmelisiniz.
Hangi Kurumlar Tevkifat Yapabilmektedir?
Güncel yasalara göre sadece belirli sektörlerde, belirli kurumlar tarafından belirli işlemlerde tevkifat yapılabilir. Bu kriterler Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenir. Günümüzde tevkifat yapabilecek kurumlar şu şekildedir:
● Genel bütçe kapsamında faaliyet gösteren; katma bütçe adı altındaki daireler, il özel idareleri, köyler, belediyeler ve bu kurumlara ait birlikler
● Sahip olduğu hisseleri İstanbul Menkul Kıymetler borsasında bulunan ve işlenen şirketler
● Döner sermaye sistemi ile faaliyet gösteren oluşumlar
● Organize sanayi bölgeleri, menkul kıymetler ve vadeli işlemler borsaları dahil olmak üzere bütün borsaların kapsamında yer alan oluşumlar
● Kamu kurumu niteliğine sahip mesleki oluşumlar
● Kamu iktisadi teşebbüsleri kapsamında özelleştirme muhatabı konumunda olan oluşumlar
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Tevkifatlı Fatura Sınırı 2025
2025 yılında geçerli olan tevkifatlı fatura sınırı, Katma Değer Vergisi (KDV) dahil 9.900 TL olarak belirlenmiştir. Bu sınır 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren uygulanacak olup, tevkifat uygulamasına tabi işlemler için geçerli olacaktır. KDV tevkifatı, belirli hizmet veya mal satışlarında, alıcının KDV’nin bir kısmını keserek doğrudan vergi dairesine beyan etmesini gerektiren bir uygulamadır. Eğer işlem tutarı sınırın altında kalırsa, tevkifat uygulanmasına gerek yoktur ve standart KDV hesaplaması yapılır.
Tevkifatlı fatura düzenlerken fatura bedelinin KDV dahil tutarının dikkate alınması gerekmektedir. Örneğin, fatura toplamı 9.800 TL ise tevkifat uygulanmazken 10.000 TL’lik bir faturada tevkifat zorunludur. Vergi daireleri ve muhasebe sistemleri, sınırın üzerinde kalan işlemleri takip eder ve denetler. Bu nedenle işletmelerin muhasebe kayıtlarını ve fatura düzenlemelerini doğru yapmaları önemlidir. Tevkifatlı fatura sınırı 2025 yılı itibarıyla her yıl güncellenebileceğinden işletmelerin güncel düzenlemeleri takip etmesi gerekir.
Tevkifatı Kim Öder?
Tevkifatlı faturada KDV’nin belirli bir kısmı satıcıdan tahsil edilmez. Bunun yerine alıcı tarafından sorumlu sıfatıyla doğrudan vergi dairesine ödenir. Satıcı, faturada KDV’yi normal şekilde hesaplar ancak tevkifata tabi olan kısmı düşerek kalan KDV tutarını beyan eder. Örneğin, %50 KDV tevkifatı uygulanan bir faturada alıcı KDV’nin yarısını doğrudan vergi dairesine öderken, satıcı yalnızca kalan kısmı tahsil eder ve beyan eder.
Tevkifatın alıcı tarafından ödenmesi devletin vergi tahsilatını garanti altına almasını sağlar ve vergi kayıplarını önlemeyi amaçlar. Kamu kurumları, büyük ölçekli işletmeler ve belirli sektörlerde faaliyet gösteren firmalar tevkifat uygulamasına tabi tutulur. Ancak her alıcı tevkifat yapmak zorunda değildir. Yalnızca Vergi Usul Kanunu’nda belirtilen mükellefler tevkifat ödemekle yükümlüdür. Dolayısıyla hem alıcı hem de satıcının tevkifat kurallarını bilmesi ve işlemleri doğru şekilde yönetmesi gerekir.
Tevkifat Yapılmazsa Ne Olur?
Tevkifata tabi bir işlemde, alıcının tevkifatı beyan etmemesi veya ödememesi durumunda, vergi dairesi bu tutarı vergi aslı, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte talep edebilir. Tevkifat yapmamanın cezası, eksik veya yanlış beyan edilen vergiler için vergi idaresinin denetim yapmasıyla ortaya çıkabilir. Vergi incelemelerinde tevkifat uygulanması gereken işlemlerde usulsüzlük tespit edilirse işletmelere idari para cezaları uygulanabilir.
Tevkifatlı faturanın hatalı düzenlenmesi veya yanlış oran kullanılması durumunda hem satıcı hem de alıcı yükümlülük altına girebilir. Vergi idaresi, yanlış beyanda bulunan firmalara ceza uygulayarak bu durumları düzelttirebilir. Dolayısıyla tevkifat yapmamanın cezası ağır olabileceğinden işletmelerin muhasebe departmanları veya mali müşavirleriyle süreci doğru yönetmeleri büyük önem taşır.
Tevkifat Sınırı Altında Tevkifatlı Fatura Kesilir Mi?
Tevkifat sınırının altında kalan bir işlemde tevkifatlı fatura kesmek zorunlu değildir. Ancak satıcı ve alıcı kendi aralarında anlaşarak tevkifat uygulamayı tercih edebilir. Bu durumda vergi yükümlülükleri açıkça belirtilmeli, beyanlar doğru şekilde yapılmalıdır. Yasal mevzuat kapsamında 9.900 TL’nin altındaki işlemler için tevkifat uygulanmaması gerekirken tarafların ortak kararına bağlı olarak yine de uygulanabilir.
Gereksiz tevkifat işlemlerinden kaçınılmalıdır. Çünkü gereksiz yere yapılan tevkifat, işletmelerin vergi dairesine ek bildirimde bulunmalarına ve gereksiz işlemler yapmalarına neden olabilir. Muhasebe süreçlerini basitleştirmek ve gereksiz idari yükü azaltmak adına tevkifat sınırına dikkat etmek ve gereksiz tevkifatlı fatura kesmemek en doğru yaklaşımdır.
Tevkifatlı Fatura Keserken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Tevkifatlı fatura düzenlerken tevkifat oranının doğru belirlenmesi ve yasal sınırların dikkate alınması gerekir. Yanlış oran kullanımı veya tevkifata tabi olmayan bir işleme tevkifat uygulanması hem satıcı hem de alıcı için hukuki ve mali sorunlara yol açabilir. Bu nedenle vergi mevzuatına uygun şekilde işlem yapılmalı, tevkifatlı fatura düzenlenmeden önce güncel tevkifat oranları kontrol edilmelidir.
Tevkifatın alıcı tarafından ödenmesi gerektiği unutulmamalıdır. Tevkifatlı faturada “KDV’nin … TL’si alıcı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir.” gibi bir ibarenin bulunması gerekir. Bu ibarenin olmaması alıcının yanlış bir vergi beyanında bulunmasına yol açabilir. Satıcı ve alıcı arasındaki mutabakat sağlandıktan sonra faturanın eksiksiz ve doğru bilgilerle düzenlenmesi büyük önem taşır.
Tevkifat Oranları Nelerdir?
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen tevkifat oranlarından bazıları şu şekildedir:
- Serbest meslek faaliyetlerindeki teslim ve hizmetler tam tevkifat 10/10
- İkametgahı, işyeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanların yaptığı işlemlerde tam tevkifat 10/10
- Kiralama işlemlerinde tam tevkifat 10/10
- Özel güvenlik hizmetlerinde 9/10
- Yapı denetim hizmetleri 9/10
- Temizlik çevre ve bahçe bakım hizmetleri 9/10
- Yemek servis ve organizasyonlarında 5/10
- Servis taşımacılıklarında 5/10
- Ağaç ve orman ürünlerinin tesliminde 5/10
- Yük taşımacılığı hizmeti alımları 2/10
- Her Türlü Baskı ve Basım Hizmetleri 7/10
- Ağaç ve Orman Ürünleri Teslimi 5/10
- Ticari reklam hizmetleri 3/10
Tevkifat Uygulanabilecek İşlemler Nelerdir?
Tevkifat yapılabilecek işlemlerden bazıları şu şekildedir:
● Bakım ve onarım hizmetleri
● Yemek servisi hizmetleri
● Baskı ve basım işlemleri
● Servis taşımacılıkları
● Yapı denetim ve danışma işlemleri
● Temizlik, bahçe ve çevre işlemleri
● İşgücü temin etme hizmetleri
Nasıl Tevkifatlı Fatura Oluşturulur?
Tevkifatlı fatura oluşturmak diğer fatura türlerinde izlenen adımlarla oluşturulabilir. Tevkifatlı faturanın tek farkı toplam tutarın tabi tutulduğu vergi tutarının taraflar arasında pay edilmesidir. Faturayı düzenledikten sonra verginin hangi tarafa ne oranda yansıtılacağını ekleyebilirsiniz. Tevkifat sürecinde hesaplamalarda kullanacağınız oranları Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından düzenlenen tevkifat tablosunda bulabilirsiniz.
Kimler Tevkifat Yapar?
Kamu kurumu niteliğindeki mesleki oluşumlar, hisseleri İstanbul Menkul Kıymetler borsasında işlenen oluşumlar, genel bütçeli, katma bütçe adı altında bulunan daireler, il özel idareleri, belediyeler, köyler ve bunlara bağlı birlikler, döner sermayeli kuruluşlar, organize sanayi bölgeleri ve herhangi bir borsada yer alan oluşumlar faturalarında belirli oranlar dahilinde tevkifat yapabilir.
Tevkifatlı Fatura Hesaplama Nasıl Yapılır?
Tevkifatlı fatura hesaplamasında Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen oranlar kullanılır. Bu oranları baz alarak faturadaki vergi toplamını taraflar arasında pay edebilirsiniz. Pay ettiğiniz tutarları hangi tarafın ne tarihte nereye ödemesi gerektiği söz konusu tevkifat türüne göre değişiklik gösterebilir. Örnek olarak baz alacağınız bir tevkifatlı fatura hesaplaması şu şekildedir:
Tevkifatlı Fatura Hesaplama Örneği
Mal ücreti: 40.000 TL
Yansıtılacak KDV oranı: %20 KDV tutarı: 8.000 TL
Malın toplam tutarı: 48.000 TL
Normal şartlarda bu tutar ya alıcı ya da satıcı tarafından tamamen ödenir. Tevkifatlı faturada ise 8.000 TL tutarındaki KDV oranı her iki taraf arasında pay edilir. Pay oranı da işlem türüne göre değişiklik gösterebilir.
4/10 oranıyla bu örnek faturanın tevkifi ise şu şekilde ilerler:
Toplam KDV (8.000) x (Tevkifat oranı (4/10))
Tevkifat tutarı: 3200 TL
Tevkifat hariç tutar: 44.800 TL
Tevkifat tutarı olan 3200 TL malı satan tarafa ödenir. Geriye kalan tutar ise vergi dairesine ödenir.
Kullanan 10 kişiden 9’unun önerdiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı ile siz de e-fatura ve e-arşiv faturalarınızı dilediğiniz yerden kolaylıkla kesebilir ve saniyeler içinde gönderebilirsiniz. Oturduğunuz yerden 15 dakika gibi çok kısa bir sürede ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçebilir Yıllık 1000 e fatura kontör hediyesinden yararlanabilirsiniz.
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;
Tevkifatlı Fatura Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?