Bu yazımızda tevkifatlı fatura ve tevkifatlı fatura çeşitleri hakkında bilgi veriyoruz. Tevkifatlı faturanın ne olduğunun açıkça anlaşılması için öncelikle tevkifat kelimesinin anlamına bakalım.
Tevkifat Nedir?
Tevkifat sözcüğü finansman Dünyasında kesintiler anlamında kullanılır. Vergi uygulamalarının söz konusu olduğu hallerde tevkifat dendiği zaman, bu terim vergi üzerinde kesinti ya da bölüşme kavramını tanımlamak için kullanılır. Tevkifat kelime anlamıyla kesinti ya da bölüşme demektir
Tevkifat Türleri Nelerdir?
Tevkifat türleri şunlardır:
- Gelir vergisi tevkifatı
- KDV tevkifatı
Bahse konu vergilere ait tevkifat oranı hakkında detaylı bilgi edinmek için, mali müşavirinize danışmalısınız.
Gelir Vergisi Tevkifatı Nedir?
İşverenlerin veya belirli hizmet sağlayıcıların, çalışanlarına veya hizmet aldıkları kişilere yaptıkları ödemeler üzerinden belirli bir oranla kesinti yaparak vergi dairesine yatırmaları işlemine gelir vergisi tevkifatı adı verilir. Yöntem, devletin vergi tahsilatını daha güvenli ve düzenli hale getirmesini sağlar. Tevkifat ücret, serbest meslek kazançları, kira gelirleri gibi çeşitli gelir türleri üzerinden uygulanabilir. İşverenler, çalışanlarının maaşlarından belirli oranlarda gelir vergisi kesintisi yaparak bunu vergi dairesine öderler.
Gelir vergisi tevkifatı Türkiye’de Gelir Vergisi Kanunu’na göre düzenlenerek belirli oranlar dahilinde yapılır. Örneğin, ücretler üzerinden yapılan tevkifat oranları çalışanın kazancına göre değişen dilimlerle belirlenir. Sistem, hem çalışanların vergilerinin düzenli olarak ödenmesini sağlar hem devletin vergi gelirlerini güvence altına alır. Ayrıca serbest meslek erbapları ve kira geliri elde eden kişiler gibi diğer mükellef grupları için de tevkifat uygulanarak vergi tahsilatının etkinliği artırılır.
KDV Tevkifatı Nedir?
KDV tevkifatı, belirli mal ve hizmet alımlarında Katma Değer Vergisi’nin (KDV) alıcı tarafından satıcı adına beyan edilip ödenmesi işlemidir. Tevkifat uygulaması özellikle yüksek risk taşıyan sektörlerde KDV kayıp ve kaçağının önlenmesi amacıyla kullanılır. Tevkifatlı işlemlerde alıcı, KDV’nin belirli bir kısmını satıcıya ödemek yerine doğrudan vergi dairesine öder. Yöntem, vergi dairesinin KDV tahsilatını güvence altına alarak vergi kaçakçılığını önlemeyi hedefler.
Türkiye’de KDV tevkifatı, KDV Kanunu ve ilgili tebliğlerle düzenlenmiştir. Tevkifat uygulanacak işlemler ve oranlar, her yıl Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenerek yayımlanır. Örneğin, inşaat işleri, temizlik hizmetleri, danışmanlık hizmetleri gibi belirli sektörlerde tevkifat uygulanabilir. Tevkifat oranları ise %50, %90 gibi oranlarla belirlenir ve alıcı tarafından hesaplanarak vergi dairesine beyan edilir. Tevkifatlı KDV uygulaması, mükellefler için ek bir yükümlülük getirse de vergi tahsilatının etkinliğini artırarak devletin vergi gelirlerini korur.
Tevkifatlı Fatura Nasıl Olur?
Tevkifatlı faturadan bahsedildiğinde öncelikle belirtelim ki tevkifatlı faturanın normal fatura ya da irsaliyeli faturadan çok farklı olduğu düşünülmemelidir. Tevkifatlı faturanın özelliği faturada ödenmesi gereken vergi tutarının hem alıcı hem de satıcı tarafından bölüşülerek ödenmesidir.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Tevkifatlı Fatura Nasıl Hesaplanır?
Tevkifatlı faturalar, alıcı ve satıcı arasındaki işlemlerin belgelenmesi ve tevkifatın doğru şekilde hesaplanması için önemlidir. Bu tür faturalar, satıcı tarafından düzenlenerek tevkifat uygulanan tutar açıkça belirtilir. Örneğin, bir inşaat firmasının taşeron olarak çalıştığı projede taşeron firmaya ödenecek toplam bedel üzerinden KDV tevkifatı yapılabilir. Faturada toplam hizmet bedeli, uygulanacak KDV oranı ve tevkifat oranı belirtilir. Örneğin, 100.000 TL tutarındaki bir hizmet için %18 KDV ve %50 tevkifat oranı uygulandığında faturada şu bilgiler yer alır:
Hizmet Bedeli: 100.000 TL
KDV (%18): 18.000 TL
Toplam: 118.000 TL
Tevkifat Oranı: %50
Tevkif Edilen KDV: 9.000 TL
Ödenecek KDV: 9.000 TL
Fatura Toplamı: 109.000 TL
Tevkifatlı faturanın bu şekilde düzenlenmesi alıcı ve satıcının KDV yükümlülüklerini doğru şekilde yerine getirmesine yardımcı olur. Alıcı, tevkif edilen KDV tutarını vergi dairesine beyan eder ve öderken, satıcı ise kalan KDV tutarını ve hizmet bedelini alır. Bu süreç her iki tarafın da vergi yükümlülüklerini düzenli şekilde yerine getirmesini sağlayarak vergi dairesinin KDV tahsilatını güvence altına alır. Tevkifatlı faturaların doğru şekilde düzenlenmesi, olası vergi cezalarından kaçınmak için kritik öneme sahiptir.
Kolaylıkla fatura takibi yapabileceğiniz online ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nın alanında uzman danışanların ücretsiz desteği ile e faturaya geçiş yapabilir, faturalarınızı hızlı ve kolayca anında gönderebilirsiniz. Üstelik yıllık 1000 kontöre kadar kullanım da hediye!
Tevkifat Uygulanabilecek İşlemler Nelerdir?
Yasal olarak tevkifat uygulamasına tabii olabileceği kabul edilen uygulamalar şunlardır:
- Yemek hizmetleri
- Bakım onarım servisi
- Bahçe, çevre temizlik hizmeti
- Teçhizat demirbaş makine ve/veya taşıt onarımı
- Danışmanlık, yapı denetim ve/veya denetim faaliyetleri
Kimler Tevkifat Yapar?
Yasal olarak tevkifat yapması uygun bulunan kurumlar şunlardır:
- Kamu kurumu özelliğini taşıyan meslek kuruluşları
- Bankalar
- Döner sermayeli kuruluşlar
- Kanun ile kurulmuş bulunan ve tüzel kişiliğe sahip hizmet sandıkları ve emekli sandığı
- Kamu iktisadi teşebbüsleri
- İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında hisseleri işleme kabul edilebilen şirketler
- Özelleştirme içeriğine kabul edilen kuruluşlar
- Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler ve/veya borsalar
- Yukarıda sayılan firma, kuruluş ve işletmelerde % 50 den fazla hissesi olan firma ya da işletmeler
Tevkifat yapabilecek kuruluşlar ile ilgili ayrıntılı bilgi edinilmesi için Gelir İdaresi Başkanlığı web sitesi Tevkifat Uygulaması kısmına bakılabilir. Yasal düzenlemeler ve en son uygulamalar bu sayfa üzerinden yayınlanır.
Tevkifatlı fatura muhasebe kaydı nasıl yapılır?
Mal veya hizmet alımında KDV’nin alıcı ve satıcı arasında bölüşülerek ödenmesini ifade eden kavrama tevkifatlı fatura adı verilir. Bu durumda satıcı yalnızca kendi payına düşen KDV’yi beyan ederken, alıcı da kendi sorumluluğundaki KDV tutarını beyan ederek öder. Bu işlem muhasebe kayıtlarına da özel kodlarla yansıtılır. Tevkifat oranına göre kullanılan muhasebe hesapları değişiklik gösterebilir. Örneğin, tevkifat oranı 7/10 ise hem satış hem de alım tarafında tevkifatlı fatura muhasebe kaydı 7 10 şeklinde ayrı ayrı gösterilir. Benzer şekilde 9/10 oranında yapılan bir işlem için tevkifatlı fatura muhasebe kaydı 9 10 kullanılır. Doğru muhasebe kaydı hem vergi beyanlarında uyumsuzluk riskini azaltır hem de iç denetim açısından şeffaflık sağlar.
Tevkifatlı satış iade faturası muhasebe kaydı nasıl yapılır?
Satışa konu olan bir ürün veya hizmetin iade edilmesi durumunda daha önce düzenlenmiş olan tevkifatlı faturanın iadesi de yine aynı oran ve kapsamda gerçekleştirilir. Bu durumda tevkifatlı satış muhasebe kaydı, satış iptali ve iade işlemlerini içerecek şekilde ters kayıt yöntemiyle yapılır. KDV oranı ve tevkifat oranı dikkate alınarak hem gelir hem de KDV hesaplarında düzeltme gerçekleştirilir. Örneğin, 2/10 oranlı bir satış iadesi için tevkifatlı fatura muhasebe kaydı 2 10 şeklinde düzeltme kaydı yapılır. Aynı şekilde 5/10 oranlı bir işlem için de tevkifatlı fatura muhasebe kaydı 5 10 kayıt sisteminde yer almalıdır. Böylece iade sürecinde hem gelir hesapları hem de KDV yükümlülükleri doğru şekilde revize edilmiş olur.
Tevkifatlı fatura muhasebe kaydı örneği
Tevkifatlı faturanın muhasebe kaydı örneği oranlara göre değişse de genel yapı sabittir. Örneğin bir hizmet alımında 100.000 TL + %18 KDV’li bir faturada 9/10 oranında tevkifat uygulanıyorsa satıcı 18.000 TL KDV’nin yalnızca %10’unu yani 1.800 TL’yi beyan eder. Kalan 16.200 TL, alıcı tarafından beyan edilir ve tevkifatlı fatura muhasebe kaydı 9 10 bu ayrımı yansıtır.
Benzer şekilde 4/10 oranı olan bir işlem için tevkifatlı fatura muhasebe kaydı 4 10 yapılırken, 2/10 oranı için 2 10 tevkifatlı fatura muhasebe kaydı kayıt defterine işlenir. Bu tür örnek kayıtlar, muhasebe departmanları için referans niteliğindedir ve beyan dönemlerinde doğru işlem yapılmasını sağlar. Her işlemde doğru oranın seçilmesi, kayıtların tutarlılığı açısından kritiktir.
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;
- Stok Takip Programı Nedir?
- Muhasebe Programı Nedir?
- Fatura Kesme Programı Nedir?