Çoğumuz muhasebe kavramına aşinayızdır. Ön muhasebe ve muhasebe, işletmeler için olmazsa olmaz bir terimdir. İşletme, hangi ölçekte olursa olsun muhasebe kaydı tutmak durumundadır ve işletme ölçeği büyüdükçe sorumluluklar da artmaktadır. Bu sebeple, muhasebenin ne olduğunu bilmek, fonksiyonlarını öğrenmek sizi bilmeyenlerden bir adım öne taşır.
Muhasebe
Muhasebe; ticari faaliyette bulunan bir işletmenin tüm günlük finansal hareketlerini kaydetmek, sınıflandırmak, ölçmek, raporlamak ve yorumlamak sürecidir. Bu süreci işletmeler finansal durumlarını anlamak ve anlamdan karlı kararlar alabilmek için kullanır. Ön Muhasebe temelini oluşturur.
Muhasebeyi oluşturan bilgi sistemleri;
· İşletmelerin varlıklarının ve kaynaklarının oluşumu,
· Varlık ve kaynakların kullanılma biçimi,
· İşletmelerin yaptığı işlemler sonucunda mevcut varlıklardaki ve kaynaklardaki değişimleri,
· İşletmelere ait mali durumları açıklayan bilgilerin sağlanması,
· Sağlanan bilgilerin gerekli kişilere ya da kurumlara iletilmesi ile oluşur.
Muhasebe kavramı, tüm kurumsal varlıkları etkiler. Muhasebe kavramı kısaca hesap tutmak olarak algılayabilirsiniz. Çekirdek aileden kurumsal bir firmaya kadar her oluşumun ihtiyaç duyduğu bu süreç, kurumsal yapılarda çok daha karmaşık bir yapıya sahip olabilir. Bu yüzden, küçük, orta ya da büyük ölçekli şirketlerin tümünde muhasebe ile ilgilenen bir görevli mutlaka bulunur.
Bilgi ve kontrol mekanizması halinde işleyen muhasebe, işletmelerin yapısına uygun olarak farklılıklar içerebilir. Küçük ölçekli işletmelerde gelir ve gider takibi, borç ve alacak kontrolü ile vergi takibi fonksiyonları daha çok tercih edilirken büyük ölçekli işletmeler için raporlama ve analiz gibi çok daha kapsamlı fonksiyonlar tercih edilir.
Daimi kayıt: İşletmeler yaptıkları işlemlerin kaydını uzun süre tutmak isteyebilir. Bu kayıtlar pek çok amaçla tutulabilir ve kayıtların arşivlenmesi firmanın faydasına olur. Örneğin e-fatura ve e-arşiv faturaların tutulması gibi.
Performans ölçümü: Firmanın kâr-zarar gibi durumlarını takip edip ticari faaliyetler sonucu oluşan günlük, haftalık ya da aylık faaliyet raporlarını alabilmeleri gerekir. Muhasebe bu noktada firmaya ait mali tabloları sunarak bu takibin yapılabilmesini sağlar. Performansını ölçer ve buna göre kendine yeni hedefler koyarak büyümeyi destekler. Örneğin ; Gelir gider takibi ve stok takibi gibi verileri raporlayıp performans ölçümünde kullanmak.
Kredi değerliliği: Firmaların elinde sermaye bulunmalıdır veya her firma, yatırımcılar vesilesiyle bunu sağlayabilmelidir. Firma yatırımcıya güvence verebildiyse yatırımcı da para verecektir. Burada geçmiş muhasebe kayıtları ispat aracı olarak devreye girer. Yatırımcılar, güven ortamını sağlamak adına önce geçmiş dönem muhasebe kayıtlarına bakmayı tercih ederler. Burada daimi kayıtlarınız işe yarar bilgiler sunar.
Kaynakların verimli kullanımı: İşletmeler, kaynaklarının yani girdilerinin iç analizini faydalı bir şekilde yapabilmek adına muhasebe verilerini kullanmayı tercih eder. Bu kayıtlar sayesinde faaliyetler sonucu elde edilen getiriyi görme fırsatı doğar ki bu da çıktıdır.Bu şekilde, yönetimden sorumlu kişiler, geçmiş faaliyetleri analiz ederek verimi artırma yolları arar. Bunun en iyi yolu performansı iyi bit ön muhasebe programı veya muhasebe programı kullanmaktır.
Projeksiyonlar: Muhasebe sayesinde işletme yönetimi ve yatırımcılar ileriye dönük projeksiyon geliştirebilir. Gerekli veriler sağlanarak maliyet ve gelir artışı takibi yapılabilir. Bu sayede, analistler geçmişe dönük bilgiler ışığında gelecek hakkında sağlıklı varsayımda bulunabilir.
On binlerce işletme sahibinin tercih ettiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nda göndereceğiniz e fatura ve e arşiv faturalar için aylık 175/ yıllık 2100 kontöre kadar HEDİYE! Üstelik ücretsiz e-faturaya geçiş danışmanlığı ile yerinizden kalkmadan, 15 dakikadan daha az bir zamanda hızlı ve kolayca e-faturaya geçebilirsiniz. Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği Logo İşbaşı’nı 14 gün boyunca ücretsiz deneyebilirsiniz.
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de internet erişimi olan her yerden ön muhasebenizi takip edin!
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Muhasebenin Bilinmesi Gereken Fonksiyonları
Muhasebenin temel görevlerini etkin bir şekilde sağlayabilmesi için işlevini yerine getirebiliyor olması gerekir. Muhasebe kavramına yüklenen görevler ise muhasebenin fonksiyonlarıdır.
Muhasebenin fonksiyonları;
· Kaydetme,
· Sınıflandırma,
· Ölçme,
· Raporlama,
· Yorumlama olmak üzere 4 başlıktan oluşur.
Kaydetme Fonksiyonu
İşletmelerin mali işlemlerini sistematik bir şekilde kaydetmeyi içerir. Kaydetme fonksiyonu muhasebenin en önemli fonksiyonudur. Muhasebe kayıtları özenli ve doğru olacak şekilde tutulmaz ise diğer fonksiyonlar önemini yitirir. Yapılan tüm işlemler muhasebe sisteminde öncelikle kayıt altına alınmak zorundadır. Bu kayıtlara ait belgelerin de bulunuyor olması gerekir.
Bu kayıtlar genellikle çift taraflı muhasebe sistemi kullanılarak yapılır, bu da her işlem için en az iki muhasebe kaydı gerektirir. Örneğin; bir hesap borçlu kayıt altına alınıyor ise ikinci hesap alacaklı olarak kayıt altına alınmalıdır. Böylelikle kayıtlar işletmenin finansal durumunu ve işlem geçmişini doğru ve tutarlı bir şekilde yansıtmış olur.
Tek taraflı muhasebe kaydı dediğimiz ise genelde gelir ve giderlerin kaydedildiği durumlardır. Bu yöntemde bir hesap etkilenir ve bir kayıt yapılır. Örneğin; Hizmet için 1500 TL gelir elde ederse, Gelirler hesabına kaydeder. Bu kayıtlar basit işlemler için kullanılır ve işletmenin finansal durumunu yansıtmak için çift taraflı kayıtlarla kullanılırlar.
Sınıflandırma Fonksiyonu
Mali işlemleri belirli kategorilere veya hesaplara sınıflandırmayı içerir.
Sıkça kullanılan sınıflandırma kategorileri:
Ø Varlıklar: İşletmenin sahip olduğu kaynaklardır. Örneğin; nakit, alacaklar ,stoklar ve sabit varlıklardır.
Ø Borçlar: İşletmenin ödediği veya ödemeyi taahhüt ettiği borçlardır. Örneğin; kısa veya uzun vadeli borçlar.
Ø Özsermaye: İşletme sahiplerine ait olan fonlar.
Ø Gelirler: İşletmenin faaliyetleri sonucu elde ettiği gelir.
Ø Giderler: İşletmenin faaliyetleri için yaptığı harcamalar.
Bu sınıflandırmalar, finansal tabloların hazırlanmasında , vergi hesaplamalarında ,işletmenin performansını değerlendirirken önemli rol oynar.
Ölçme Fonksiyonu
İşletmenin mali işlemlerini değerleme sürecini içerir. İşletmelerin mali tablolarında yer alacak değerlerin belirlenmesini sağlar. Ölçme ,genel olarak para birimi cinsinden yapılır ve işlem tarihindeki gerçek değeri yansıtmayı amaç edinir.
Sıkça kullanılan ölçme yöntemleri şunlardır:
Ø Tarihsel Maliyet: Varlıkların ve borçların başlangıçtaki maaliyetidir.
Ø Adil Değer: Varlıkların ve borçların mevcut piyasa koşullarına göre değeridir.
Ø Amortismana Tabi Maaliyet: Sabit varlıkların maaliyeti amortisman süreci boyunca yaygın olarak dağıtılır.
Ø Düzeltme Değerlemesi: Enflasyon veya satış öncesi belirli durumlarda varlıkların değerinin düzeltilmesidir.
Bu ölçme yöntemleri işletmelerin finansal durumunu ve performansını doğru bir şekilde yansıtmak için kullanılan kritik yöntemlerdir.
Raporlama Fonksiyonu
İşletmelerin finansal durumunu, performansını, nakit akışını gösteren bilgilerin düzenli ve anlaşılır bir şekilde sunulmasını içerir.
Sıkça kullanılan raporlar şunlardır:
Ø Gelir Tablosu: İşletmenin belirli bir dönemde elde ettiği gelirler ve bu gelirler karşısındaki giderleri gösterir.
Ø Bilanço: Bir dönem sonunda işletmelerin varlıklarını, borçlarını ve öz sermayesini gösteren finansal tablo.
Ø Nakit Akış Tablosu: İşletmenin bir dönemde nakit giriş ve çıkışlarını gösteren finansal tablodur.
Ø Öz Sermaye Değişiklikleri Tablosu: İşletmenin belirli bir dönemde öz sermayesinde meydana gelen değişiklikleri gösteren finansal tablodur.
Bu raporlar işletmenin performansını değerlendirmek ,karar verme süreçlerine yardım etmek, yatırımcılara bilgi sağlamak ve yasal gereksinimlere uygun finansal durumu raporlamak için kullanılır.
Muhasebenin Yorumlama Fonksiyonu
Finansal bilgilerin analiz edilmesi ve yorumlanmasını içerir. Bu fonksiyon, finansal durum ,performans ve nakit akışı gibi konuları anlamak ve karar alma süreçlerinde kullanmayı destekler.
Muhasebede kullanılan yorumlamalar genellikle şunları içerir:
Ø Trend Analizi: Finansal verilerin zamanla değişimini inceler ve işletmenin performans trendlerini belirler.
Ø Oran Analizi: Finansal oranlar kullanılarak işletmenin likidite, karlılık ve borçluluk durumunun performansını ölçer.
Ø Karşılaştırmalı Analiz: İşletmenin rakipleri, sektör ortalamaları, önceki dönem ile karşılaştırma ve performansın nerede olduğunu belirlemek.
Ø Kıyas Analizi: Farklı dönemlerde departmanlar veya projeler arasında karşılaştırmalar yapmak ve iç performansı değerlendirmek.
Bu yorumlama sürecinde işletmenizin zayıf ve güçlü yönlerini belirleyebilir ve stratejik kararlar alabilirsiniz.
Siz de iş yönetiminizi en iyi şekilde yönetmek için ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nın alanında uzman danışanların ücretsiz desteği ile e-Faturaya geçiş yapmak çok kolay! Şimdi e-faturaya geçip faturalarınızı hızlı ve kolayca anında gönderebilirsiniz. Üstelik aylık 175 kontöre kadar kullanım da hediye!
Muhasebenin Farklı Türlerine Göz Atalım
Ø Finansal Muhasebe: İşletmenin genel finansal durumunu ve performansını dış paydaşlar,yatırımcılar,kredi verenler için raporlar.
Ø Yönetim Muhasebesi: İşletme içi karar verme süreçlerini desteklemek için mali bilgilerin analiz edilmesi ve raporlanmasını amaçlar.
Ø Maaliyet Muhasebesi: Üretim sürecinde oluşan maaliyetleri hesaplamak ve ürün bazında maaliyet analizi yapmak için kullanılır.
Ø Vergi Muhasebesi: Vergi yükümlülüklerini belirlemek, uygun şekilde raporlamak ve vergi planlaması yapmak için vergi mevzuatına uygun bilgi ve raporlar üretmeyi amaçlar.
Ø Fon Muhasebesi: Belirli bir amaç için toplanan ve harcanan fonların takibini ve raporlamasını yapar.
Ø Mali Analiz Muhasebesi: Finansal verilerin analizini ve yorumlanmasını böylece işletmenin finansal performansını değerlendirmeyi amaçlar.
Başarılı bir işletme ihtiyaçları ve hedefleri doğrultusunda kendisine uygun muhasebe türlerini seçer ve fonksiyonlarını etkili kullanır.
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;
Bütçe Planlaması Nedir? Neden Önemlidir?