Kur Farkı Faturası Nedir? Nasıl Düzenlenir ve Kaydı Yapılır?

Kur ve kur farkı nedir?

En yalın anlatımıyla iki farklı ülkenin parası arasındaki değişim oranına, bir başka deyişle yani yabancının milli para cinsinden fiyatına ‘kur’ denir. Bu iki para birimi arasında değiştirilmesi sırasında, yani alış-veriş yapılırken oluşan farka da ‘kur farkı’ deniyor. 

Kur farkı faturası nedir?

Bilindiği gibi ülkemizde sabit kur değil, dalgalı kur sistemi uygulanıyor. Bu sebepten satışın yapıldığı tarihteki kur ile tahsilatın gerçekleştirdiği tarihteki kur değeri farklı olabiliyor. Bu durumda döviz tutarı aynı olsa bile TL tutarları farklı olabiliyor. Özellikle işletmelerin geçici vergi dönemlerinde kur farkından kaynaklı sorunlar sıklıkla yaşanıyor.

Yabancı para cinslerinden borç ve alacaklarını değerlendirirken işletmeler, geçici vergi dönemlerinde meydana gelen kur farkları için fatura düzenlemeyip, tahsilat sırasında fatura düzenliyorlar. 

Vergi Usul Kanunu’nun 215’inci maddesine göre kayıt ve belgelerde Türk para birimi kullanılması şarta bağlanmış durumda. Bununla birlikte, Türk lirası karşılığı gösterilmesi koşuluyla yabancı para birimine göre de düzenlenmesi mümkün. 

Bu hükme göre Türk şirketlerinin mal veya hizmet satışıyla doğan alacaklar için Türk Lirası karşılığı gösterilmesi şartıyla döviz cinsinden fatura düzenleyebiliyor. Bununla birlikte şayet yurt dışındaki bir alıcıya dövizli fatura düzenlenmişse bu durumda faturaya Türk Lirası karşılığı eklemek zorunlu değil. 

Yabancı para cinsinden düzenlenen faturalardaki döviz tutarları, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kurundan Türk Lirası’na çevirilerek yurt içi alıcı ve satıcı tarafından defterlerine kaydediliyor.

Düzenlenmiş olan bu faturaların  tutarlarının tahsil günü geldiğinde, fatura tarihi ile tahsilat tarihi arasında bir kur farkı oluşması durumunda; iki taraftan hangisinin lehine bir kur farkı oluşmuşsa, bu farktan kaynaklanan tutar fatura edilir. Bu faturaya da kur farkı faturası denir. 

Kur farkından kaynaklı olarak, alacaklı tarafın eline geçen ekstra miktara ise kur farkı geliri; bu farkı eksiye doğru gelişmiş ise kur farkı gideri olarak düşünülebilir.

Kur farkı faturası, işte bu noktada iki tarafın da adil biçimde anlaşmalarını sonuçlandırmaları açısından önem taşır.

Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de internet erişimi olan her yerden ön muhasebenizi takip edin!

14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.

Kur farkı faturası nasıl düzenlenir?

Genel itibarıyla kur farkı faturasının, diğer faturalardan bir farkı bulunmamaktadır. Kur farkı düzenlenirken dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle sıralayabiliriz:

• Kur farkı faturası Türk Lirası cinsinden düzenlenmelidir
• KDV hesaplaması kur fakına göre yapılır ve yazılır
• Açıklama kısmına ‘Kur farkı faturası’ ibaresi işlenir
• Karşı taraf e-fatura mükellefi ise fatura e-fatura olarak düzenlenir

Kur Farkı Faturasını Kim Düzenler? Satıcı Mı? Müşteri Mi?

Kur farkı faturası genellikle mal veya hizmeti satan taraf, yani satıcı tarafından düzenlenir. Satıcı, mal veya hizmet bedelinin döviz cinsinden belirlenmesi ve ödeme tarihindeki kur farkı nedeniyle oluşan farkı faturaya yansıtmakla yükümlüdür. Kur farkı faturası satıcının müşteriye olan borcunun veya alacağının döviz kuru değişikliklerinden dolayı artması veya azalması durumunda düzenlenir. Bu durum özellikle ihracat ve ithalat işlemlerinde yaygındır.

Müşteri tarafından düzenlenmesi gereken durumlar da olabilir. Özellikle büyük ve düzenli kur farkı hesaplamaları yapan firmalarda, müşteri tarafından kur farkı faturası düzenlenmesi daha sistematik bir yaklaşım olabilir. Fakat genel uygulamada, kur farkı faturası düzenleme sorumluluğu satıcıya aittir ve bu faturanın düzenlenmesiyle birlikte mali kayıtların güncellenmesi sağlanır. Müşteri, satıcının düzenlediği kur farkı faturasını kabul ederek kendi muhasebe kayıtlarını bu fatura üzerinden günceller.

Kur Farkı Faturası Kesmek Zorunlu Mu?

Kur farkı faturası kesmek ticari ilişkilerde oluşan kur farklarının muhasebe kayıtlarına doğru şekilde yansıtılması açısından zorunludur. Türk Vergi Kanunlarına göre kur farklarının faturalanması ve kayıt altına alınması gerekir. Bu durum hem satıcı hem müşteri için geçerlidir. Kur farkı faturası düzenlenmediği takdirde mali tablolarda ve vergi beyannamelerinde yanlışlıklar ortaya çıkabileceğinden yasal sorunlara yol açabilir.

Kur farkı faturası kesmek şirketlerin finansal durumlarını doğru şekilde yansıtmaları için önemlidir. Döviz cinsinden yapılan işlemler sonucunda ortaya çıkan kur farklarının belge ile tespit edilmesi hem şirket içi muhasebe düzenini sağlar hem de vergi dairesi ve diğer resmî kurumlar nezdinde doğru beyanda bulunulmasına yardımcı olur. Bu nedenle kur farkı faturası düzenlemek, işletmeler için hem yasal bir zorunluluk hem de finansal yönetim açısından gerekliliktir.

Kur Farkı Faturası Ne Zaman Düzenlenir?

Kur farkı faturası genellikle ödemenin yapıldığı tarihte düzenlenir. Mal veya hizmet bedeli döviz cinsinden belirlenmişse ve ödeme tarihinde döviz kuru değişiklik göstermişse ilgili değişiklik nedeniyle oluşan farkın faturalanması gerekir. Ödeme tarihi ile fatura tarihi arasında oluşan kur farkları, genellikle ay sonunda veya muhasebe döneminin kapanışında tespit edilerek kur farkı faturası düzenlenir. Uygulama, muhasebe kayıtlarının doğru şekilde tutulmasını ve finansal tabloların gerçek durumu yansıtmasını sağlar.

Kur farkı faturası ödemelerin döviz cinsinden yapıldığı ve bu ödemeler sırasında döviz kurunda değişikliklerin olduğu her durumda düzenlenmelidir. Özellikle büyük tutarlı ve düzenli döviz cinsinden işlem yapan firmalarda, kur farkı faturalarının düzenli olarak kontrol edilmesi ve muhasebeleştirilmesi önemlidir. Bu süreç firmaların döviz kuru değişikliklerinden kaynaklanan mali risklerini yönetmelerine ve finansal tablolarını doğru şekilde hazırlamalarına yardımcı olur. Bu nedenle kur farkı faturası, ödeme tarihine en yakın zamanda ve düzenli aralıklarla düzenlenmelidir.

Kur Farkı Faturası Kesilmezse Ne Olur? Cezası Var Mıdır?

Kur farkı faturası kesilmezse işletmenin mali kayıtları ve finansal tabloları doğruyu yansıtmaz. Döviz cinsinden yapılan işlemler sonucunda oluşan kur farklarının muhasebe kayıtlarına yansıtılmaması, gelir ve giderlerin hatalı raporlanmasına sebep olabilir. Bu da mali tablolarda sapmalara ve yanlış bilgilere yol açar. Vergi beyannamelerinde doğru olmayan beyanlar yapılması durumunda vergi dairesi tarafından yapılacak denetimlerde cezai yaptırımlar uygulanabilir.

Türkiye’de Vergi Usul Kanunu’na göre kur farkı faturası düzenlememek yasal bir ihlal olarak kabul edildiğinden bunun cezası vardır. Kur farkı faturası düzenlenmediğinde, işletme hem vergi matrahını yanlış hesaplamış olur hem de vergi kaçakçılığı suçlaması ile karşılaşabilir. Bu durum, vergi dairesi tarafından tespit edildiğinde vergi cezası ve gecikme faizi gibi yaptırımlar uygulanabilir. Ayrıca şirketin mali kayıtlarında tespit edilen bu eksiklikler, şirketin itibarını zedeleyebilir ve finansal denetimlerde sorunlara yol açabilir.

Kur Farkı Faturasının İçeriğine Ne Yazılmalıdır?

Kur farkı faturası düzenlerken faturanın içeriğinde belirli bilgilerin yer alması gerekir. Öncelikle faturanın başında “Kur Farkı Faturası” ibaresi açıkça belirtilmelidir. Faturada kur farkının oluştuğu işlemin tarihi ve orijinal fatura numarası yer almalıdır. Bu bilgiler kur farkının hangi işlemden kaynaklandığını ve hangi tarihler arasında oluştuğunu gösterir. Ayrıca fatura üzerinde kur farkı tutarının net bir şekilde belirtilmesi gerekir.

Kur farkı faturasında döviz kuru bilgileri de detaylı şekilde yer almalıdır. Orijinal fatura tarihindeki döviz kuru ve ödeme tarihindeki döviz kuru ayrı ayrı belirtilmeli, bu kurlar arasındaki fark hesaplanarak kur farkı tutarı belirlenmelidir. Faturanın düzenlendiği tarih faturayı düzenleyen ve alan tarafların bilgileri, vergi kimlik numaraları ve ticaret unvanları da faturada yer almalıdır. Tüm bu bilgilerin eksiksiz şekilde belirtilmesi, kur farkı faturası düzenleme sürecinin yasal ve muhasebe standartlarına uygun olmasını sağlar.

Yurt Dışındaki Firmalara Kur Farkı Faturası Kesilir Mi?

Yurt dışındaki firmalara da kur farkı faturası kesilebilir. Yurt dışı firmalarla yapılan döviz cinsinden işlemler sonucunda oluşan kur farklarının muhasebeleştirilmesi ve belgeye bağlanması gerekir. Uluslararası ticarette döviz kurlarının dalgalanması sonucu oluşan kur farkları, mali kayıtların doğruluğu ve şeffaflığı açısından büyük önem taşır. Bu nedenle yurt dışındaki firmalarla yapılan ticari işlemlerde de kur farkı faturası düzenlenmelidir.

Kur farkı faturası kesilirken uluslararası ticaretin gerekliliklerine uygun şekilde düzenlenmesi önemlidir. Fatura içeriğinde döviz cinsinden yapılan işlemin tarihi, döviz kuru bilgileri ve kur farkı tutarı detaylı şekilde belirtilmelidir. Ayrıca uluslararası ticaret kurallarına ve karşı ülkenin vergi mevzuatına uygun şekilde hazırlanmalıdır. Yurt dışı işlemlerde kur farkı faturası düzenlemek hem satıcı hem alıcı için mali kayıtların doğruluğunu ve uluslararası ticaretin şeffaflığını sağlar. Bu hem işletmenin finansal yönetimi açısından hem de vergi yükümlülükleri açısından büyük önem taşır.

Kur Farkı Faturası Dövizli Olarak Kesilebilir Mi?

Evet, kur farkı faturası dövizli olarak kesilebilir. Döviz cinsinden yapılan işlemler sonucunda oluşan kur farklarını belirtmek amacıyla kur farkı faturası döviz cinsinden düzenlenebilir. Bu uygulama dövizli işlemlerde daha doğru kayıt sistemi sağlar. Döviz cinsinden kesilen kur farkı faturasında işlem yapılan döviz türü, orijinal işlem tarihi ve döviz kuru, ödeme tarihi ve döviz kuru gibi detaylar yer almalıdır.

Fakat Türkiye’deki muhasebe uygulamaları ve vergi mevzuatına göre dövizli faturaların Türk Lirası (TL) karşılıklarının da belirtilmesi gerekir. Bu nedenle kur farkı faturasında döviz cinsinden tutar belirtilse bile TL karşılığı da hesaplanarak fatura üzerinde yer almalıdır. Bu uygulama hem yasal gereklilikleri karşılar hem de muhasebe kayıtlarının TL cinsinden tutulmasını sağlar.

Kur Farkı Faturası Nasıl İşlenir?

Kur farkı faturası muhasebe kayıtlarına belirli bir düzen içinde işlenir. İlk olarak kur farkı faturası düzenlenip kesildikten sonra muhasebe kayıtlarına alınması önemlidir. Fatura, borç ve alacak kayıtları şeklinde işlenir. Örneğin, eğer kur farkı artışı nedeniyle bir gelir elde edildiyse bu gelir hesaplarına borç kaydedilirken ilgili alacak hesaplarına da alacak kaydedilir. Aynı şekilde kur farkı nedeniyle bir gider oluştuysa gider hesaplarına borç, ilgili alacak hesaplarına alacak kaydedilir.

Kur farkı faturası işlenirken dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli nokta da döviz cinsinden yapılan işlemlerin TL karşılıklarının doğru hesaplanmasıdır. Fatura üzerinde belirtilen döviz kuru ve TL karşılıkları muhasebe kayıtlarına da doğru şekilde yansıtılmalıdır. Ayrıca,muhasebe kayıtlarının düzenli olarak kontrol edilmesi ve kur farklarının doğru şekilde muhasebeleştirilmesi işletmenin finansal yönetimi açısından büyük önem taşır.

Kur farkı faturası nasıl hesaplanır?

Kur farkı faturası kesilirken, kur farkının miktarı kadar KDV’si de eksi olarak hesaplanır. Örnek bir hesaplamayla daha somut anlatabileceğimize inanıyoruz.

Örneğin fatura miktarını 2.000 Amerikan Doları ve kur da 32,00 TL üzerinden baz alınmış olsun. Tahsilat günü geldiğinde kur 32,26 olarak gerçekleşmiş ve ödeme de buna göre yapılsın. Bu durumda, fatura tutarı 2.000x 32=64.000TL olarak gerçekleşmişken, ödemenin hesabı 2.000×32,26=64.520 TL olacaktır. Hal böyle olunca, tahsilatı yapan taraf kur farkından kaynaklı olarak 520 TL kur geliri elde etmiş olacaktır. Bu sebepten satıcı 64.520-64.000=520 TL şeklinde fatura düzenleyecektir. 

Kullanan 10 kişiden 9’unun önerdiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı ile e fatura ve e arşiv faturalarınızı dilediğiniz yerden kolaylıkla kesebilir, gelir-gider takibi ve stok takibinizi gerçekleştirebilirsiniz. Oturduğunuz yerden 15 dakika gibi çok kısa bir sürede ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçebilir Yıllık 1000 e fatura kontör hediyesinden yararlanabilirsiniz.

Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.

14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.

Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;