İstisna Fatura Nedir? Nasıl Kesilir? Muhasebe Kaydı & Örneği

Son güncellemelerle birlikte Vergi İdaresi tarafından yeni bir fatura tipi olan “İstisna faturası” hayata geçirildi. Eskiden KDV muafiyetli faturalar satış faturası olarak adlandırılırken, bu yeni düzenlemeyle isim değişikliği yapılarak “İstisna faturası” terimi kullanılmaya başlandı. Bu değişiklik nedeniyle insanların akıllarında “İstisna faturası nedir?” sorusu ile detayları oluşmaya başladı. Gelin, detaylara birlikte göz atalım.

İstisna Fatura Nedir?

İstisna faturası, Vergi Kanunu’nda belirtilen bazı durumlar için KDV’siz olarak düzenlenen bir fatura türüdür. KDV muafiyeti özellikle ihracat yapan işletmeler için önemli bir konudur. İhracat işlemlerinde, mal veya hizmetler yurt dışına satıldığından dolayı KDV tahsil edilmez ve bu durumu belgelemek amacıyla istisna faturası kullanılır.

İhracat yapan bir işletme, satışını gerçekleştirdiği mal veya hizmet için bir istisna faturası düzenler. Bu faturaya, Vergi Usul Kanunu’nun şartlarına uygun şekilde “3065 sayılı KDV Kanununun (11/1-c) maddesi hükümlerine göre, ihraç edilmek şartıyla teslim edildiğinden, KDV tahsil edilmemiştir.” gibi bir ibare eklenir. Bu ibare, faturanın KDV’siz olduğunu ve malın ihracat amacıyla teslim edildiğini belirtir.

İstisna faturasında ayrıca işlem tutarı, mal veya hizmetin ayrıntıları, satıcı ve alıcının bilgileri gibi standart fatura bilgileri yer alır. Ancak KDV tutarı yerine “KDV istisnası” ifadesi kullanılır ve işlem tutarı üzerinden sadece KDV hariç tutar belirtilir.

İhracat yapan işletmeler, istisna faturasını vergi iadesi almak için kullanır. Bu fatura, ihracat işlemlerinin belgelendirilmesi ve vergi idaresine sunulması için önemli bir rol oynar. İstisna faturası sayesinde işletmeler, devletten KDV iadesi talep edebilir ve ihracatla ilgili vergisel avantajlardan yararlanabilir.

14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.

İstisna Fatura Nasıl Kesilir?

İstisna faturası kesmek için belirli adımları izlemek gerekir. İlk olarak fatura kesilecek işlemle ilgili tüm bilgilerin toplanması önemlidir. Bu bilgiler arasında alıcının ve satıcının adı, adresi, vergi kimlik numaraları, fatura tarihi, fatura numarası, işlem detayları gibi detaylar bulunur.

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan istisna kodlarına göz atarak, işlem tipinize uygun olan istisna kodunu belirlemek önemlidir. İstisna kodları, tam istisna, kısmi istisna veya iade hakkı doğuran diğer işlemler başlıkları altında gruplanmıştır. Doğru istisna kodunu seçmek, faturanın doğru şekilde düzenlenmesini sağlar.

Fatura düzenleme programı veya elektronik fatura sistemini kullanarak istisna faturasının formatını oluşturmak gerekir. Fatura formatında, gerekli alanları doldururken istisna kodunu ilgili alana eklemek önemlidir.

Siz de kullanan 10 kişiden 9’unun önerdiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı ile e-fatura ve e-arşiv faturalarınızı dilediğiniz yerden kolaylıkla kesebilir ve saniyeler içinde gönderebilirsiniz. Oturduğunuz yerden 15 dakika gibi çok kısa bir sürede ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçebilir Yıllık 1000 e fatura kontör hediyesinden yararlanabilirsiniz.

İstisna Faturası Neden Kesilir?

İstisna faturası, genellikle KDV muafiyeti olan işlemlerde kullanılan bir fatura türüdür. İstisna faturası aşağıdaki durumlarda kesilebilir:

• İhracat İstisnası: İhracat yapan işletmeler, mal veya hizmetlerini yurt dışına sattıklarında KDV tahsil etmezler. Bu durumu belgelemek için istisna faturası keserler. İhracat kayıtlı satışlar için kesilen faturalarda KDV dahil edilmez ve istisna faturası kodu kullanılır.
• Araçlar, Petrol Aramaları ve Teşvik Belgeli Yatırımlar: Bazı özel durumlarda, araç satışları, petrol aramaları veya teşvik belgeli yatırımlar gibi işlemlerde istisna uygulanabilir. Bu tür işlemlerde KDV istisnası uygulandığı için istisna faturası düzenlenir.
• Taşımacılık İstisnası: Belirli taşımacılık işlemleri, örneğin uluslararası yolcu taşımacılığı veya denizyolu taşımacılığı gibi durumlarda KDV istisnası uygulanabilir. Bu durumlarda istisna faturası kullanılır.
• Diplomatik İstisnalar: Diplomatik misyonlar veya uluslararası kuruluşlar gibi bazı kurumlar, belirli mal ve hizmetlerden KDV istisnası alabilir. Bu durumlarda da istisna faturası düzenlenir.
• İthalat İstisnası: Belirli malların ithalatı, özellikle serbest bölgelerde veya serbest ticaret bölgelerinde yapılan işlemlerde KDV istisnası uygulanabilir. Bu durumlarda da istisna faturası kullanılır.
• Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalar: Bazı sosyal hizmetler, askeri harcamalar veya kamu yararına yapılan işlemler KDV istisnası kapsamında olabilir. Bu tür işlemlerde de istisna faturası düzenlenir.

İstisna Faturası Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?

İstisna faturalarının muhasebe kaydının doğru ve düzenli bir şekilde tutulması, işletmelerin KDV muafiyeti olan satış işlemlerini takip etmeleri açısından önemlidir. İşletmeler, bu tür satışları izlemek ve beyan etmek için ayrı bir bölüm veya hesap açarak işlerini kolaylaştırabilirler.

İlk adım olarak, KDV muafiyeti olan satışlar için ayrı bir hesap veya bölüm oluşturulmalıdır. Bu hesap veya bölüm, istisna faturalarının muhasebe kaydının takip edileceği ve raporlanacağı bir yer olarak kullanılır. İstisna faturalarıyla ilişkili satış gelirleri bu hesapta artırılırken, KDV hesabı etkilenmez veya sıfıra yakın bir değerde gösterilir.

İstisna faturalarının muhasebe kaydında vergi kodu ve istisna kodu da belirtilmelidir. Vergi kodu, işlemi tanımlarken, istisna kodu ise KDV muafiyeti nedenini belirtir. Bu kodlar, muhasebe kaydında açıklama bölümünde veya ilgili kod alanlarında belirtilir.

KDV beyannamesi düzenlenirken, istisna faturalarıyla ilişkili KDV tutarları ayrı bir bölümde beyan edilmelidir. İlgili istisna türü doğru şekilde beyan edilmeli ve KDV beyannamesi bu bilgilere göre düzenlenmelidir.

Web tabanlı e-fatura ve ön muhasebe programı Logo İşbaşı ile alış/satış faturalarınızı internet erişimi olan her yerden hızlı ve kolayca kaydedip, saniyeler içinde müşterilerinize gönderebilirsiniz. Üstelik fatura takibi ile istediğiniz her yerden fatura detaylarına ulaşabilirsiniz.

İstisna Faturası Elektronik Faturalarda Kesilir mi?

Evet, istisna faturası, elektronik faturalar aracılığıyla da kesilebilir. Elektronik fatura uygulamaları, günümüzde birçok işletme için kâğıt faturaya kıyasla daha hızlı, verimli ve çevreci bir alternatif haline gelmiştir. E arşiv istisna faturası, elektronik fatura uygulamalarında, standart bir elektronik faturadan farklı olarak belirli istisna bilgilerini içerir.

Elektronik fatura sistemleri, mükelleflerin, istisna fatura bilgilerini kolayca girebilmeleri ve bu bilgilere dayalı olarak doğru ve hızlı bir şekilde fatura oluşturabilmeleri için gerekli araçları sağlar. E arşiv KDV istisna fatura örneği, elektronik fatura sistemlerinde bu tür bir fatura oluştururken hangi bilgilerin ve formatın kullanılması gerektiği konusunda mükelleflere yardımcı olur.

Elektronik ortamda kesilen istisna faturaları, yine elektronik ortamda muhafaza edilebilir ve gerektiğinde vergi denetimleri için yetkili mercilere sunulabilir. Elektronik fatura, kâğıt faturaya göre daha kolay yönetilebilir, arşivlenebilir ve paylaşılabilir olduğundan, işletmeler için iş süreçlerini kolaylaştırıcı bir etkisi bulunur.

Bu bağlamda istisna fatura, işlemlerin ve işletmenin finansal durumunun doğru ve şeffaf bir şekilde belgelenmesi için hayati bir araçtır. Hem elektronik hem de fiziksel ortamlarda kesilebilmesi ile işletmelere farklı seçenekler sunar. Uygulamanın seçimi işletmenin ihtiyaçları, tercihleri ve teknolojik altyapısına bağlı olarak değişebilir.

KDV’siz Fatura Kesilir Mi?

Bazı durumlarda KDV’siz fatura kesilebilir. KDV’siz fatura, mal veya hizmet satışının Kanun kapsamında KDV’den istisna tutulduğu işlemler için düzenlenir. Bu fatura türünde ürün bedeli normal şekilde yazılır. Ancak KDV satırı boş bırakılır veya “0” olarak belirtilir. Bu durum KDV’den muaf olunduğu anlamına gelmez. İlgili işlemin KDV Kanunu’nda yer alan özel istisna hükümlerine girdiğini gösterir. Bu nedenle KDV’siz fatura her işlemde uygulanamaz ve mutlaka istisna maddesine dayanmalıdır.

KDV’siz fatura düzenlenebilmesi için işlemin ihracat, diplomatik satış, teşvik uygulaması, hizmet ihracı, belirli fon ve kurumlara yapılan satış gibi özel istisna kapsamlarında olması gerekir. Dolayısıyla işletmelerin ilgili işlemleri yapmadan önce mevzuattaki istisna maddelerini dikkatle incelemesi gerekir. Yanlış işlem için KDV’siz fatura düzenlemek vergi ziyaına neden olabileceğinden usulsüzlük cezası doğurabilir.

Faturada İstisna Ne Demek?

Faturada “istisna”, yapılan hizmet veya satışın KDV’den muaf tutulduğunu belirten özel bir işarettir. İlgili işaret, fatura üzerinde “İstisna Kodu” veya “İlgili KDV Kanunu Maddesi” şeklinde belirtilir. Her istisna türünün kendi mevzuat maddesi vardır ve fatura düzenlenirken doğru kodun seçilmesi zorunludur. Bu nedenle istisna uygulaması yalnızca mevzuatla tanımlanmış işlemler için geçerlidir.

İstisna faturasında KDV hesaplanmaz. Ancak işlem yine de fatura kapsamında belgelendirilmek zorundadır. Muhasebe tarafında istisna fatura muhasebe kaydı diğer fatura türlerine göre farklılık gösterebilir çünkü KDV satırında tutar bulunmaz. Bu nedenle muhasebe departmanları, istisnaya konu işlemin mevzuat gerekçesini doğru tanımlamalı ve kaydı buna göre işlemelidir.

İstisna Faturası Kimlere Kesilir?

İstisna faturası, KDV Kanunu’nda belirtilen özel durumlara uygun alıcı ya da işlemler için kesilir. Örneğin, ihracat yapan işletmelere, serbest bölgelerdeki firmalara, diplomatik misyonlara, belirli teşviklerden yararlanan kurumlara veya kanuni muafiyeti olan kişi ve kuruluşlara istisna faturası düzenlenebilir. Söz konusu faturalar KDV’den muaf olsa bile tüm bilgileriyle resmî belge niteliği taşır.

Hizmet ihracı yapan işletmeler yurt dışındaki müşterilerine KDV’siz fatura kesebilir. İlgili durum özellikle yazılım hizmeti, danışmanlık, reklam hizmeti gibi sektörlerde yaygındır. Ancak hizmetin Türkiye’de yararlanılmaması şartı bulunur. Dolayısıyla istisna faturası sadece alıcıya göre değil, hizmetin niteliğine göre de uygulanır.

İstisna Fatura Türleri Nelerdir?

İstisna fatura türleri, KDV Kanunu’nda yer alan ilgili istisna maddelerine göre sınıflandırılır. En yaygın türler arasında ihracat istisnası, diplomatik istisna, hizmet ihracı istisnası, serbest bölge istisnaları, yatırım teşvik belgesi kapsamındaki istisnalar, finansal kiralama istisnaları ve özel ekonomik bölge işlemleri bulunur. Her istisna türü farklı kodla tanımlandığı için işletmenin doğru kodu seçmesi zorunludur.

Fatura türleri muhasebe tarafında farklı yansımalar oluşturabilir. Örneğin ihracat istisnasında KDV hesaplanmaz ancak tecil-terkin işlemleri yapılabilir. Diplomatik istisnalarda ise KDV hiç oluşmaz. Bu nedenle işletmeler istisnanın hangi hukuki maddeye dayandığını bilerek fatura hazırlarken doğru açıklamayı yaparsa istisna fatura muhasebe kaydı sorunsuz yapılır.

İstisna Fatura Örneği

İstisna fatura örneği, normal bir faturadaki tüm bilgileri içerir ancak KDV alanı boş bırakılır ve “İstisna Kodu” belirtilir. Örneğin ihracat istisnasında fatura üzerinde “KDV Kanunu 11/1-a Maddesi – İhracat İstisnası” gibi bir açıklama yer alır. Fatura tutarı hesaplanırken KDV eklenmez ancak mal veya hizmet bedeli aynen yazılır.

Hizmet ihracı istisnasına ilişkin bir örnekte ise “KDV Kanunu 11/1-b – Hizmet İhracı Kapsamında KDV İstisnası” ifadesi yer alabilir. Alıcı bilgisi yurtdışı müşteri olduğu için vergi numarası yerine yabancı kimlik veya pasaport bilgisi bulunur. Bu örnekler işletmelerin doğru şekilde istisna fatura düzenlemesine yardımcı olur ve muhasebe süreçlerinde hata riskini azaltır.

İstisna Faturası Ne Zaman Kesilir?

İstisna faturası, istisna kapsamındaki işlemin gerçekleştiği anda kesilmelidir. Hizmet ihracında hizmet tamamlandığında, mal ihracında ise malın fiili ihracı gerçekleştiğinde fatura düzenlenir. Zamanlama hatalı olursa işletme hem mevzuata aykırı hareket etmiş olur hem de indirim-istisna işlemleri GİB tarafından reddedilebilir.

Bazı istisna türlerinde fatura zamanlaması operasyon sürecine göre değişebilir. Örneğin, teşvik belgesi kapsamındaki satışlarda süreç tamamlanmadan istisna uygulanamaz. Bu nedenle işletmeler, işlem türüne göre fatura zamanlamasını doğru belirlemeli ve istisna kodunu doğru seçmelidir. Yanlış zamanlama hem iade süreçlerini hem de istisna fatura muhasebe kaydı süreçlerini olumsuz etkiler.

KDV İstisna Kodları

Aşağıda yaygın kullanılan KDV istisna kodları tablo formatında verilmiştir:

Adı geçen kodlar fatura düzenleme sırasında zorunlu alan olarak yer alır ve yanlış kod seçilmesi istisna işleminin reddedilmesine yol açabilir. Bu nedenle işletmeler hangi kategoriye girdiklerini net şekilde belirlemeli ve mevzuata uygun hareket etmelidir.

Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.

14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.

Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;

Fatura Türleri Nelerdir? Kaç Çeşit Fatura Vardır?

Geriye Dönük e-Fatura Nedir? Geriye Dönük e-Fatura Nasıl Kesilir?

e-Belge Nedir? Çeşitleri Nelerdir?