İş Güvencesi Nedir? Faydaları ve Şartları Nelerdir?

Hiç hesapta yokken işten çıkarılmak hepimizin hayatını altüst edecektir. Çalışanların böyle zor durumlarda kalmaması için getirilmiş bazı kurallar var neyse ki. İş güvencesi çalıştığınız yerde bazı haklar sahibi olmanızı sağlar, kural dışı durumlarda işinizin sürekliliğini garanti altına alır. Kira sözleşmeleri yapıyoruz, taksitle alışveriş yapıyoruz, önümüzdeki ay alacağımız maaşa güvenerek yaşıyoruz ne de olsa, bu yüzden her çalışanın bu güvenceye ihtiyacı var. Peki tam olarak nedir iş güvencesi?

İş Güvencesi Nedir?

İş güvencesi işe başlarken yaptığımız anlaşmanın güvenliğidir. Çalışanın işverene karşı korunmasını ve iş anlaşmasının sebepsizce ya da haksız sebeplerle fesh edilmesini önlemek için ortaya çıkmıştır. Çalıştığınız yerde doğal olarak bazı haklara da sahipsiniz demektir, işte bu güvence ile bu haklarınız korunmuş olur. Bir işyerinde iş güvencesinin sınırları orada çalışan kişi sayısına göre belirlenmiştir. Otuz veya üstü işçi çalıştıran yerler iş güvencesi kapsamında değerlendirilir. Bu sayıya o şirketin ülke genelindeki tüm şubelerinin toplamı göz önüne alarak ulaşılır. Yalnızca tarım alanında bu sınır elli bir işçi olarak belirlenmiştir.

İş Güvencesi Şartları Nelerdir?

Çalışanların keyfi olarak işten çıkarılmalarını engelleyen ve işten çıkarılma sürecinde belirli prosedürlerin izlenmesini zorunlu kılan düzenlemeler bütününe iş güvencesi adı verilir. İş güvencesinden faydalanabilmek için belirli şartların yerine getirilmesi gerekir. İlk olarak çalışanın en az 6 aydır aynı işyerinde çalışıyor olması ve işyerinde en az 30 kişinin çalışıyor olması zorunludur. Bu şartlar işverenin belirli bir süre boyunca çalışanını değerlendirmesi ve iş güvencesine tabi olan işyerlerinde işçi haklarının korunması amacıyla getirilmiştir.

İş güvencesi kapsamında olan çalışanların işten çıkarılma sürecinde işverenin geçerli bir sebep göstermesi zorunludur. İşçinin performans düşüklüğü, işyeri kurallarına aykırı davranışları veya işyerinin ekonomik sebeplerle küçülme gibi durumlar geçerli fesih sebepleri arasında yer alır. Ancak işten çıkarılma sürecinde işverenin bu sebepleri somut delillerle ispat etmesi gerekir.

İş Güvencesinin Faydaları Nelerdir?

İş güvencesi çalışanların işyerinde daha huzurlu ve güvenli bir çalışma ortamına sahip olmalarını sağlar. Çalışanlar, iş güvencesi sayesinde keyfi işten çıkarma korkusu yaşamadan performanslarını göstererek işlerine odaklanabilirler. Bu durum işyerinde verimliliği artırır ve çalışan memnuniyetini sağlar. İş güvencesinin bir diğer faydası da işveren ile çalışan arasında iş barışının korunmasına katkı sağlamasıdır. İşten çıkarma süreçlerinde belirli kuralların ve prosedürlerin izlenmesi hem işverenin hem de çalışanın haklarını korur ve olası hukuki ihtilafların önüne geçer.

Bunların dışında iş güvencesi, çalışanların haklarını savunma ve sendikal faaliyetlerde bulunma konularında cesaretlendirir. Çalışanlar, iş güvencesi altında olduklarını bildiklerinde işyerindeki olumsuz durumlara veya haksız uygulamalara karşı daha rahat şekilde tepki gösterebilir ve haklarını savunabilirler. Bu durum işyerinde daha demokratik ve şeffaf yönetim anlayışının benimsenmesine yardımcı olduğundan işçi-işveren ilişkilerini olumlu yönde etkiler.

14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.

İş Güvencesi Nasıl Uygulanır?

İş güvencesinden yararlanabilmek için öncelikle altı aydır aynı yerde çalışıyor olmanız gerekir. Bu durum aynı şirketin farklı şubelerinde çalışsanız da geçerlidir. Ayrıca belirsiz süreli iş sözleşmesi yapmış olmanız ve patron vekili olarak çalışmıyor olmanız gerekir. Böyle bir durumda sözleşmeniz sebepsizce feshedilirse iş güvencesi gereği haklarınızdan yararlanabilirsiniz. Şirketinize dava açarak yeniden işe alınmanız sağlanabilir. Davayı kazandığınızda dahi işe başlatılmazsanız işveren dört veya sekiz aylık maaşınız kadar tazminat ile cezalandırılacaktır.

Geçerli Fesih Nedir?

Yalnız şunu da akıldan çıkarmamak gerekir ki iş güvencesi demek hiçbir şekilde işten çıkarılamayacağınız anlamına gelmez. İşletme sahiplerinin de bazı hakları vardır. Bu haklara dayanarak anlaşmaların sonlandırılmasına geçerli fesih denir. Halk dilindeki benzerliği sebebiyle Haklı Nedenle Fesih ile karıştırılabilir. İlgili maddelere dayanılarak yapılan haklı nedenle fesihte işten çıkarılan kişinin anlaşması süre verilmeden bitirilir ve tazminat hakkını da kaybetmiş olur. Oysa Geçerli Fesih durumunda çalışan bu haklarına sahip demektir.

Geçerli Fesih Sebepleri Nelerdir?

Geçerli Fesih için sebepler kanun ile değil uygulamalardan yola çıkılarak belirlenmiştir. Çoğunlukla fesih için gösterilen sebeplere şu örnekler verilebilir. Performans yetersizliği; böyle bir durumda işverenin somut verilerle bu yetersizliği ispatlaması gerekir. Olumsuz davranışlar; bunlar patrona ya da iş arkadaşlarına karşı olabilir. Çalışma ortamına ve insanlara zarar vermek, iş anlaşmasının maddelerine uymamak ya da işe geç gelmek gibi nedenler sayılabilir. Son olarak da işe alınırken vaat ettiğiniz bilgi ve deneyime sahip olmadığınızın ortaya çıkması durumunda iş güvencesi dışında kalırsınız.

İş Güvencesi Tazminatı Kime Verilir?

İş güvencesi tazminatı, iş güvencesi kapsamında olan bir çalışanın haksız yere işten çıkarılması durumunda mahkeme kararı ile işçiye ödenen bir tazminattır. Tazminat, işçinin işine iade edilmemesi durumunda ödenir ve işverenin haksız fesih nedeniyle işçiye verdiği zararın tazmin edilmesi amacı taşır. İş güvencesi tazminatının ödenebilmesi için işçinin mahkemeye başvurarak işe iade davası açması ve bu davayı kazanması gerekir. Mahkeme, işverenin işçiyi haksız yere işten çıkardığına karar verirse işçiye iş güvencesi tazminatı ödenmesine hükmeder.

İşçinin çalıştığı süre ve işyerindeki pozisyonuna göre değişiklik gösterebilen tazminat, işçiye ödenmesi gereken kıdem tazminatı dışında bir ödemedir. İş güvencesi tazminatı, işçinin haksız yere işten çıkarıldığı dönemde yaşadığı maddi ve manevi kayıpları telafi etmeyi amaçlar. Bu nedenle işten çıkarılan çalışanlar haklarını aramak için yasal yollara başvurmalı, iş güvencesi kapsamında olup olmadıklarını değerlendirmelidir.

Geçerli Fesihte Kıdem Tazminatı Ödenir Mi?

Geçerli fesih durumunda işçiye kıdem tazminatı ödenmesi mümkündür. Geçerli fesih, işverenin işçiyi işten çıkarırken haklı bir sebebe dayanması anlamına gelir. Bu sebebin iş kanununda belirtilen geçerli fesih sebeplerine uygun olması gerekir. Örneğin, işçinin performans düşüklüğü işyeri kurallarına aykırı davranışı veya ekonomik nedenlerle işyerinde yapılan küçülme gibi durumlar geçerli fesih sebepleri arasında sayılabilir. Ancak bu durumlarda dahi işçinin kıdem tazminatı hakkı saklıdır ve belirli şartları taşıyorsa kıdem tazminatı ödenir.

Kıdem tazminatı alabilmek için işçinin en az 1 yıl süreyle aynı işyerinde çalışmış olması ve işveren tarafından işten çıkarılması gerekir. Geçerli fesih durumlarında işverenin işçiye kıdem tazminatını ödemesi zorunludur. İşçiye kıdem tazminatı ödenmemesi durumunda işçi yasal yollara başvurarak haklarını arayabilir ve iş mahkemeleri aracılığıyla kıdem tazminatı talebinde bulunabilir. Bu nedenle geçerli fesih durumlarında işçinin kıdem tazminatı hakkının korunması ve işverenin bu konuda yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi gereklidir.

Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.

14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.

Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;