Peşin vergi olarak da adlandırılan geçici vergi, serbest meslek erbabı ve kurumsal vergi mükellefleri, gerçek usulde vergilendirilen ticari kazanç sahipleri tarafından ödenen bir vergi türüdür. Gelir ve Kurumlar Vergisi olarak, cari vergilendirme döneminin üç aylık kazanç üzerinden hesaplanarak ödenir. Geçici vergi diğer bir deyişle Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi hesaplamaları için yıl sonu beklenmeden muhasebe işlemleri bazında üç aylık dönemlerde elde edilen kazancın vergisinin peşin olarak ödemesinin alınması için yürürlüğe konulmuş bir vergi tipidir.
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de internet erişimi olan her yerden ön muhasebenizi takip edin!
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Kimler Geçici Vergi Verir?
Basit usulde vergilendirilenler haricinde kalan ticari kazanç sahipleri, kurumlar vergisi mükellefleri ve serbest meslek erbapları geçici vergi verme mecburiyetindedirler.
– Kolektif şirketler, adi ortaklıklar ile adi komandit şirketler ortaklık olarak kurumlar ya da gelir vergisi mükellefi olmadıkları için geçici vergi mükellefi olarak sayılmazlar. Ancak, adi ortaklıklar ile kolektif şirketlerde ortakların, komandit şirketlerde komandite ortakların şirketten aldıkları kazançlar şahsi, ticari ya da mesleki kazanç olarak kabul gördüğünden geçici verginin konusuna dahildir.
– Türkiye’de daimi temsilcisi yada işletmesi bulunan dar mükellefiyete tabi kurumlar, bu faaliyetleri nedeniyle geçici vergi ödemek zorundadırlar.
– Yukarıda sayılanlardan olmanın yanı sıra, kurumlar ya da gelir vergisinden muaf olanlardan geçici vergi tahsil edilmez. Muafiyet şartlarını sağlayamayanlar, mükellef oldukları tarih itibariyle geçici vergi vermekle sorumludurlar.
İnşaat ve onarma işi yapan mükellefler ile noter bulunmayan yerlerde Adalet Bakanlığınca geçici yetkili noter yardımcısı olarak görevlendirilenler, elde ettikleri kazançlar üzerinden geçici vergi vermezler.
Kullanan 10 kişiden 9’unun önerdiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı ile siz de e fatura ve e arşiv faturalarınızı dilediğiniz yerden kolaylıkla kesebilir ve saniyeler içinde gönderebilirsiniz. Oturduğunuz yerden 15 dakika gibi çok kısa bir sürede ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçebilir Yıllık 2100 e fatura kontör hediyesinden yararlanabilirsiniz.
Geçici Vergi Nasıl Hesaplanır?
Geçici Vergi oranı Kurumlar Vergisi mükellefleri için %20’dir. Gelir Vergisi mükellefleri için ise Geçici Vergi oranı %15’tir. Üç aylık dönemlerde kar-zarar durumu yıl başından ilgili dönemin sonuna kadar kümülatif olarak hesaplama yapılır. Beyannamede, bir önceki dönem hesaplanan Geçici Vergi tutarı mahsup edilir ve bir önceki döneme ilave olarak elde edilen kar üzerinden vergi tahakkuk eder.
Mali müşavirler tarafından Geçici vergi hesaplaması yapılıp, mükelleflere iletilir. Ödeme ihtimali olan geçici vergi tutarını hesaplamak için gelir gider takibi düzenli olarak yapılmalıdır.
Geçici verginin nasıl hesaplandığına bir örnek verilecek olursa;
Mehmet A. Gelir vergisi mükellefidir. Mehmet A. isimli kişinin 2020 yılı
içerisindeki kârı, üç aylık dönemler itibariyle aşağıdaki gibidir;
Ocak-Şubat-Mart: 2.000 TL
Nisan-Mayıs-Haziran: 1.000 TL
Temmuz-Ağustos-Eylül: 2.000 TL
Ekim-Kasım-Aralık: 1.000 TL
Mehmet A. Geçici vergi ödemelerini şu şekilde gerçekleştirir;
Ocak-Şubat-Mart: 2.000 x 0,15 = 300 TL
Nisan-Mayıs-Haziran: 1.000 x 0,15 = 150 TL
Temmuz-Ağustos-Eylül: 2.000 x 0,15 = 300 TL
Ekim-Kasım-Aralık: 1.000 x 0,15 = 150 TL
Mehmet A. Geçici vergi ödediğinde, toplam tutar 900 TL’dir. Mehmet A. isimli kişinin geliri ilk vergi dilimine denk geldiği için, Gelir Vergisi oranı %15 olarak hesaplanır. Bu kişinin aynı tutardaki kazancı, yıl sonunda verdiği
durumda ise hesap aşağıdaki gibi yapılır;
2.000 + 1.000 + 2.000 + 1.000 = 6.000 TL
6.000 x 0.15 = 900 TL
Yani geçici vergi uygulamasının ödenen vergi tutarında herhangi bir
değişikliğe neden olmadığı görülmektedir.
Not: Yukarıdaki hesaplama dönemlerinden herhangi birinin vergisinin
ödenmemesi durumunda, bu dönemin vergisi yıllık gelir vergisinden mahsup
edilmeyerek yasal faizi ile birlikte tahsil edilir.