Amortisman Nedir?
Amortisman en basit şekliyle yıpranma payı olarak da tanımlanabilir. Bütün varlıklar zaman içinde yıpranır ve eskir. Bahse konu maddi varlıkların kullanım süresi içinde maddi giderler kaleminin mali dönemlere bölünmesi suretiyle hesaplanır.
Amortisman Nasıl Hesaplanır?
Amortisman hesapları, Vergi Usul Kanunu 315. Maddede belirtildiği gibi, Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen oranlar üzerinden yapılır. Maliye Bakanlığı bu oranları iktisadi değerlerin fayda ömürlerini göz önünde tutarak belirler ve ilan eder.
Hesaplama yapılırken kullanılan başlıca amortisman teknikleri şunlardır:
- Normal amortisman hesaplama metodu ( Eşit tutarlı yıpranma)
- Azalan kalanlar amortisman hesaplama metodu (Hızlandırılmış yıpranma)
- Fevkalade amortisman hesaplama metodu
Normal Amortisman Hesabı
Normal amortisman hesaplama metodunda amortisman oranı= 1/ ekonomik ömür olarak işleme konur. Bunu 5 yıllık kullanım ömrü olan bir malzeme için matematiksel hale getirirsek 1/5= 0.20 yani % 20’dir. Bu bilgiler ışığında 5000 TL değerinde bir malzemenin yıllık amortismanı 5000*0.20= 1000 TL’dir.
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de internet erişimi olan her yerden ön muhasebenizi takip edin!
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Azalan Bakiyeler Amortisman Hesabı
Azalan bakiyeler yöntemi ile hesaplama yapıldığında ise, materyaller normal amortisman değerine göre 2 misli hızlı yıpranır. Bu türde malzemeler için amortisman hesabı yapılırken işlemler her yıl malzemenin alış fiyatı üzerinden değil, defter değeri üzerinden yapılır. Bu bilgilere göre 100 TL’ye alınan bir malzemenin ekonomik ömür 5 yıl ise amortisman hesabı şu şekildedir:
- 1.yıl: 100/5*2= 40 TL gider kaydı olur.
- 2. Yıl: 100-40 = 60
60/5*2 =24 TL gider kaydı olur
- 3. YIL: 60-24 =36
36/5*2 = 14.4 TL gider kaydı olur.
Fevkalade Amortisman Hesabı
Fevkalade amortisman hesabı adından da anlaşılacağı gibi fevkalade haller için göz önünde bulundurulan bir hesaplamadır. Doğal afet vb. hallerde malzemelerin tahribatı sonucunda ortaya çıkan amortisman gideri olarak da tanımlanabilir. Böyle bir durum yaşandığında firma/şirket ilgili idareye müracaat ederek kaybının bir miktarını amortize edebilir.
Gider kayıtları konusuna değinmişken işletmenizin devamı için gerekli gelir gider takibini yapabileceğiniz, e fatura ve e arşiv faturalarınızı dilediğiniz yerden kolaylıkla kesebileceğiniz muhasebe programı Logo İşbaşı’nı 14 gün boyunca ücretsiz deneyebilirsiniz!
Birikmiş Amortisman Nedir?
Birikmiş amortisman hesabı, işletmede kullanılan fakat maddi olmayan varlıkların değerlerinin kullanım süresi içerisinde sıfırlanabilmesini sağlamak için yapılan bir hesaplama yöntemidir.
Birikmiş Amortismanlar Hesabı
Materyal sınıfından olmayan varlık, işletme hesabına alacak olarak kaydedilir.
Satışı yapılan, devredilen ya da kullanım ömrü sıfırlanan varlıklar, birikmiş amortisman hesaplamasına borç olarak kaydedilir.
Bu konuda bir örnek verelim:
İşletme marka patenti için 10.000 TL ödeme yapmış olsun. Patent hakkı süresi de 5 yıl olarak kabul edilsin. Bu duruma göre birikmiş amortisman hesabı şöyle yapılır:
260 Haklar hesabı borç tutarı = 10.000 TL
191 Düşülecek KDV tutarı (%18) = 1.800 TL
Toplam borç = 11.800 TL ise,
Bu durumda işletmenin patent hakkı alacağı da 11.800 TL’dir.
Basit amortisman kullanmayı planlayan şirket için patentin ekonomik ömrü 5 yıl olarak belirlendiğinden Amortisman oranı =1/ ekonomik ömür =%20’dir
10000*0.2= 2000 TL yıllık amortisman tutarıdır. Her yıl bu patent için birikmiş amortisman hesabına 2000 TL kaydedilecektir.
- yılın sonunda 2000 TL
- yılın sonunda 4000 TL
- yılın sonunda 6000 TL
- yılın sonunda 8000 TL
- yılın sonunda 10000 TL
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;