İhtiyati haciz günümüzde yürürlükte olan haciz çeşitlerinden biridir. Diğer haciz işlemlerinden ana prensipleri ile ayrılan ihtiyati haciz geçici bir koruma olarak tanımlanabilir. İhtiyadi haciz nedir konusu yaygın olarak merak edilir. İhtiyadi haciz ile alacaklı taraf alacağını teminat altına alabilir. İhtiyati haciz süreci boyunca alacaklı tarafın hakkı olan mallar satılamaz ya da devredilemez. İhtiyati haciz temel olarak vadesi gelmiş ya da gelmemiş borcun ödenmesi için kullanılacak olan varlıkları güvence altına almaktır. Alacak tarafından oluşturulan ihtiyati haciz mahkeme kararı ile başlar. Basit yargılama usulüne uygun olduğundan ihtiyati haciz kararları kısa sürede yürürlüğe girer. Alacaklı taraf vadesi gelmiş ya da gelmemiş borçları için ihtiyati haciz kararı çıkartabileceği gibi aynı zamanda itiraz edilmiş hacizler için de ihtiyati haciz sürecini başlatabilir. Alacaklı taraflar ihtiyati haciz kararı ile borçlu tarafın mallarına geçici olarak el koyar ve alacağını teminat altına alır.
İş yönetimin en önemli parçası olan nakit yönetimini Logo İşbaşı ile kolaylaştırın! Kullanan her on kişiden dokuzunun memnun kaldığı ön muhasebe programı Logo İşbaşı ile siz de işinizi yakından takip edin, 1-0 öne geçin!
İhtiyati Haciz Nedir?
Alacaklının borçlunun mallarını geçici olarak güvence altına almak amacıyla başvurduğu hukuki koruma tedbirine ihtiyati haciz adı verilir. Borcun tahsili tehlikeye düştüğünde alacaklı, mahkemeden ihtiyati haciz talep edebilir. Mahkeme tarafından verilen karar ile borçlunun malları üzerinde tasarruf yetkisi kısıtlanır. Böylece alacaklının hakkı dava süreci boyunca korunmuş olur.
Dava açıldıktan sonra ihtiyati haciz talep edilebileceği gibi dava açılmadan önce de talep edilebilir. İhtiyati haciz kararı ile alacaklının alacağını güvence altına alma imkânı doğar. Bu uygulama, özellikle ticari ilişkilerde risk yönetimi açısından önemlidir. Mahkeme kararı alınmadan haciz işlemi yapılamaz.
Bir alacaklının alacağını güvence altına almak amacıyla borçlunun malvarlığına geçici olarak el konulmasına ihtiyati haciz adı verilir. İşlem, kesin hüküm alınmadan önce borçlunun mallarının kaçırılmasını önlemek için yapılır. Alacaklının mahkemeden talep etmesiyle başlar ve mahkeme kararıyla uygulanır. İhtiyati haciz borcun varlığına dair kuvvetli bir ispat gerektirir. Yöntem özellikle ticari alacaklarda sıkça başvurulan bir yoldur. İcra ve İflas Kanunu’nda düzenlenmiştir. Mahkeme, alacaklının talebi üzerine teminat karşılığında ihtiyati hacze karar verebilir. Süreç belirli prosedürlere ve ihtiyati haciz aşamaları kapsamında ilerler.
İhtiyati Hacizde Teminat
İhtiyati haciz kararının alınabilmesi için alacaklının mahkemeye teminat göstermesi gerekebilir. Teminat, borçluya haksız haciz nedeniyle doğabilecek zararların karşılanması amacıyla istenir. İhtiyati haciz teminat oranı genellikle alacak miktarının %10 ile %20’si arasında belirlenir. Ancak mahkeme, dosyanın özelliklerine göre farklı bir oran belirleyebilir.
Teminat, nakit para, banka teminat mektubu veya devlet tahvili gibi değerler şeklinde sunulabilir. Mahkeme teminatın türünü ve miktarını takdir eder. Teminat sunulmadan ihtiyati haciz kararı uygulanamaz. Bu nedenle alacaklının teminat hazırlığını önceden yapması önemlidir.
İhtiyati Haciz Aşamaları
İhtiyati haciz aşamaları ilk olarak mahkemeye başvuru ile başlar. Alacaklı, alacağının varlığını ve borçlunun ödeme güçlüğünü kanıtlamak zorundadır. Mahkeme, dosya üzerinden inceleme yaparak talebi değerlendirir ve uygun görürse karar verir. İhtiyati haciz kararı çıktıktan sonra icra müdürlüğü tarafından uygulanır.
Kararın ardından borçlunun malları üzerinde haciz işlemi gerçekleştirilir. Borçluya haciz işlemi tebliğ edilir ve yediemin olarak mallar koruma altına alınır. Bu süreçte borçlunun mallarını devretmesi veya kaçırması engellenir. İlgili işlemler, ihtiyati haciz infaz süresi içinde tamamlanmak zorundadır.
İhtiyati Haciz Süresi Ne Kadar?
İhtiyati haciz süresi mahkeme kararının alınmasından sonra kısa bir süre içerisinde uygulanmak zorundadır. Haciz kararı alındıktan sonra 10 gün içinde icra takibi başlatılmazsa karar kendiliğinden hükümsüz hale gelir. İcra takibinin başlamasıyla haciz işlemleri resmiyet kazanır. Böylece borçlu mallarının tasarrufundan kısıtlanır.
İcra takibi başlatıldıktan sonra borçlunun malları üzerindeki ihtiyati haciz devam eder. Ancak nihai alacak davası sonuçlanana kadar haciz geçici niteliktedir. Bu nedenle sürelerin doğru takip edilmesi kritik öneme sahiptir. Süreçlerin kaçırılması durumunda hak kaybı yaşanabilir.
İhtiyati Haciz İtiraz Süresi Ne Kadar?
Borçlu, kendisine ihtiyati haciz uygulandığını öğrendiği tarihten itibaren 7 gün içinde itiraz edebilir. İhtiyati haciz itiraz süresi içinde yapılan başvuru, mahkeme tarafından incelenir. Borçlu, itirazında alacağın mevcut olmadığını veya koşulların sağlanmadığını ileri sürebilir. Mahkeme, hızlı şekilde itirazı değerlendirerek karar verir.
İtiraz sonucunda ihtiyati haciz kararı kaldırılabilir veya aynen devam ettirilebilir. Delillerin güçlü olması itirazın kabulü açısından önemlidir. İtiraz hakkının zamanında kullanılması borçlunun menfaatini korur. Geç kalan itirazlar işleme alınmaz.
İhtiyati Haciz Kesin Hacze Nasıl Dönüşür?
İhtiyati haciz, esas alacak davasının olumlu sonuçlanması halinde kesin hacze dönüşür. Alacaklı, mahkemeden ilam veya kesinleşmiş bir icra takibi sonucunda haciz kararı alır. Bu aşamada geçici olan haciz kalıcı hale gelir. Borçlunun malları üzerinden satış ve tahsilat işlemleri yapılabilir.
İhtiyati haczin kesin hacze dönüşmesi için mahkeme kararının veya icra takibinin kesinleşmesi şarttır. Aksi takdirde ihtiyati haciz tedbiri kaldırılır. İhtiyati haciz işlemleri doğru şekilde yürütülmezse hak kaybı yaşanabilir. Bu nedenle sürecin titizlikle takip edilmesi önemlidir.
İhtiyati Haciz Şartları Nelerdir?
İhtiyati haciz sürecinin başlayabilmesi için bazı şartların sağlanması gerekir. Alacaklı taraflar bu haciz kararını almadan önce şartların sağlanmış olduğuna dikkat etmelidir. Yer mahkemeleri tarafından basit yargılama ile karar alınırken dikkate alınan ihtiyati haciz şartları şunlardır:
● İhtiyati haciz para cinsinden alacaklar için gerçekleştirilir. Yani alacaklının borcu paraca olmalıdır.
● Alacaklı taraf borcunu kanıtlar nitelikte delil sunmalıdır. Delil sunulmadan mahkemenin ihtiyati haciz kararı vermesi mümkün değildir.
● İhtiyati haczin gerçekleşmesi için borcun vadesinin gelmesi gerekir. Fakat bu sadece kural niteliğindedir. Bazı durumlarda vadesi gelmeyen borçlar da ihtiyati haciz konusu olabilir. Örneğin borçlu tarafın belirli bir ikamet adresinin olmaması vadesi dolmayan borçların ihtiyati hacze konu olmasını sağlayabilir. Aynı zamanda borçlu tarafın kaçması, kaçma hazırlıkları yapması, mal kaçırması gibi durumlarda da vadesi gelmeyen borçlar ihtiyati haciz konusu olabilir. En temel anlatımı ile alacaklı tarafın alacak hakkını tehdit eden her durumda vadesi dolmamış borç ihtiyati haciz konusu olabilir.
● Para cinsinden alacak rehin altına alınmamış olmalıdır.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
İhtiyati Haciz Talebi Nasıl Yapılır?
İhtiyati haciz kararı aldırmak için alacaklı tarafın mahkemeye başvurması gerekir. Bunu için ihtiyati haciz talebi dilekçesi hazırlanmalıdır. İhtiyadi haciz dilekçesi ile beraber deliller de mahkemeye sunulmalıdır. Deliklerin eksik ya da yetersiz olması durumunda dava devam edemez. Mahkemeler ihtiyati haciz kararı için basit yargılama usulü ile hareket eder. Bu nedenle ihtiyati haciz kararları kısa sürede sonuç verir. Mahkemeler bu süreçte yargılama yapma ya da yapmama hakkına sahiptir.
Aynı zamanda mahkeme alacaklı ya da borçlu tarafların herhangi birini ya da her ikisini dinleme ya da dinlememe hakkına sahiptir. Bu hususta bütün sorumluluk mahkemededir ve mahkemeden çıkan karara göre süreç ilerleyebilir. İhtiyati haciz kararı için asliye hukuk ya da asliye ticaret mahkemesi tercih edilebilir. Mahkeme aşamasından sonra teminat ödenmelidir. Teminat alacaklı kişi tarafından ödenir. İhtiyati hacze konu olan varlıklara göre teminat miktarı değişiklik gösterir. Teminat alınmasının amacı ihtiyati haciz süresinde borçlu tarafın uğradığı zararı karşılamak içindir. Kimi durumlarda kısmi ihtiyati haciz uygulanır.
Kısmi ihtiyati haciz esnasında yasal olarak varlığı bulunmayan bir haciz türüdür. Fakat alacaklı ve borçlu taraflar arasında yaygın olarak tercih edilir. Bu haciz türü borçlu tarafın fazla miktarda varlık sahibi olması durumunda tercih edilir. Alacaklı taraf mal varlıklarını ihtiyati hacze konu etmek istediğinde teminat öder ve bu teminat geçici olarak el konulan mal varlığı ile doğru orantılı şekilde artar. Fakat mal varlığının fazla olması durumunda ödenmesi zorunlu olan teminat da yüksek olur. Bu durumda alacaklı taraf yüksek teminat ödememek için kısmı ihtiyati haczi tercih eder ve malların sadece bir bölümü ihtiyati hacze konu olur. Teminat da ödendikten sonra ihtiyati haciz süreci başlar. Alacaklı tarafın icra takibi başlatması beklenir.
Web tabanlı muhasebe programı Logo İşbaşı’nın işinizi kolaylaştıran ücretsiz entegrasyonlarını biliyor musunuz? Banka Entegrasyonu, e-Ticaret Entegrasyonu, Online Tahsilat Entegrasyonu, Fiş Okuma Entegrasyonu… Tamamen ücretsiz bir şekilde kullanabileceğiniz entegrasyonlar hemen deneyin!
İhtiyati Haciz Yetkili Mahkeme Neresidir?
İhtiyati haciz yetkili mahkeme, esas alacak davasına bakmakla görevli olan mahkemedir. Genellikle mahkeme, borçlunun yerleşim yeri ya da malvarlığının bulunduğu yer mahkemesidir. Ticari alacaklarda ise Asliye Ticaret Mahkemeleri yetkilidir. Diğer durumlarda Asliye Hukuk Mahkemeleri devreye girer.
Başvuru yapılırken hem görev hem de yetki kurallarına dikkat edilmelidir. Yanlış mahkemeye yapılan başvurular reddedilir. Yetkili mahkeme başvuruyu inceleyerek karar verir ve süreci başlatır. Bu nedenle doğru mahkemeye zamanında başvurulması büyük önem taşır.
İhtiyati Haciz Kararını Kim Verir?
İhtiyati haciz kararını mahkeme verir. Alacaklının başvurusu üzerine yapılan inceleme sonucunda hâkim, dosya üzerinden veya duruşma yaparak karar verir. Mahkeme, delillerin yeterliliğine göre karar oluşturur. Genellikle delil kuvvetliyse karar kısa sürede çıkar.
Mahkeme kararı kesin nitelik taşımaz ve itiraza açıktır. Ancak karar verildiği anda infaz kabiliyeti kazanır. Kararın uygulanması için ayrıca bir icra takibi başlatılır. İhtiyati haciz kararının kaldırılması da yine mahkeme kararıyla mümkündür.
İhtiyati Haciz Nasıl Kalkar?
İhtiyati haciz mahkeme kararıyla kaldırılabilir. Borçlu, ihtiyati haczin haksız olduğunu iddia ederek mahkemeye başvurabilir. Ayrıca alacaklı, alacağından feragat ederse veya borç tamamen ödenirse haciz kendiliğinden sona erer. Teminat gösterilmesi durumunda da haciz kaldırılabilir.
İhtiyati haciz kararının kaldırılması için borçlu mahkemeye sunacağı belgelerle haksızlığı ispatlamalıdır. Mahkeme itirazı değerlendirerek kaldırma kararı verebilir. Kaldırma kararı icra dairesine bildirilir ve işlemler durdurulur. Böylece mallar üzerindeki kısıtlamalar ortadan kalkar.
İhtiyati Hacizde Teminat Nedir?
İhtiyati hacizde teminat alacaklının haksız haciz yaptırması halinde doğacak zararları karşılamak amacıyla mahkemeye yatırdığı güvencedir. Mahkeme, karar verirken genellikle bir teminat gösterilmesini zorunlu kılar. Teminat nakit para, banka teminat mektubu veya devlet tahvili olabilir. Teminatın amacı, borçlunun olası zararlarını tazmin etmektir.
Teminat gösterilmezse mahkeme ihtiyati haciz kararı vermez. Alacaklı, ihtiyati haciz kararını infaz ettirebilmek için bu güvenceyi sağlamalıdır. Teminat miktarı mahkeme tarafından belirlenir. Bu işlem hem borçluyu korur hem de sürecin adil işlemesini sağlar.
İhtiyati Hacizde Teminat Miktarı Ne Kadar?
İhtiyati hacizde teminat miktarı genellikle alacak miktarının belli bir yüzdesi olarak belirlenir. Mahkeme, alacağın %10 ila %20’si arasında bir teminat isteyebilir. Ancak dosyanın durumuna göre daha yüksek teminat da talep edilebilir. Teminat tutarı, haksız haciz riskini minimize etmek için hesaplanır.
Belirlenecek teminat hem alacaklı hem de borçlu haklarını koruyacak şekilde ayarlanır. Teminat yatırıldıktan sonra haciz kararı infaz edilebilir. Teminatın yatırılmaması halinde karar uygulanamaz. Bu nedenle teminat, ihtiyati haciz sürecinin kritik bir aşamasıdır.
İhtiyati Hacizde Teminat İadesi
İhtiyati hacizde teminat iadesi, ihtiyati haczin haksız olmadığının kesinleşmesi veya davanın lehte sonuçlanması durumunda yapılır. Alacaklının açtığı davayı kazanması halinde mahkeme, yatırılan teminatın iadesine karar verir. İade için ayrıca bir başvuru yapılması gerekir. İcra dairesi ya da mahkeme aracılığıyla teminat çözülür.
Teminatın iadesi süreci ortalama birkaç hafta sürebilir. Borçlunun tazminat davası açma hakkı da saklıdır. Teminatın iadesiyle birlikte süreç tamamen kapanır. Böylece hem taraflar arasındaki mali riskler ortadan kalkmış olur.
İhtiyati Haciz Kararının Uygulanması Nasıl Yapılır?
Mahkeme tarafından ihtiyati haciz kararı alındıktan sonra borçlu tarafın mal varlığına geçici olarak el konulmuş olur. Sadece borcun ödenmesi için gerekli olan miktarda mal varlığı rehin alınır. İhtiyati haciz konusu mal varlıklarının satılması ya da devredilmesi mümkün değildir. İhtiyati haciz bu şekilde gerçekleşir. İhtiyati haciz kararının uygulaması alacaklı tarafın aksiyonlarına bağlıdır. Mahkeme tarafından ihtiyati haciz kararı alındıktan sonra icra takibinin başlatılması beklenir. Bu süre on gündür. On gün boyunca alacaklı tarafın ihtiyati hacze dair icra takibi başlatması gerekir. On gün içerisinde borçlu taraf ihtiyati haciz kararına itiraz edebilir. On günlük süre bittikten sonra ihtiyati haciz düşer. Alacaklı tarafın on gün içerisinde icra takibi başlatması durumunda ise ihtiyati haciz konusu varlıklar için yasal takip başlatılır. Bu aşamadan sonra standart haciz süreci gibi devam edilir..
Siz de Logo İşbaşı’nın alanında uzman danışanların ücretsiz desteği ile e-Fatura/e-Arşiv Faturaya 15 dakikada geçiş yapabilir, faturalarınızı hızlı ve kolaylıkla kesip anında müşterilerinize gönderebilirsiniz. Üstelik yıllık 1000 kontör HEDİYE!
İhtiyati Haciz Kesin Hacze Ne Zaman Dönüşür?
İhtiyati haczin kesin hacze dönmesi için on günlük süre zarfı dolmadan icra takibinin başlatılması gerekir. Mahkeme tarafından ihtiyati haciz kararı alındıktan sonra alacaklının icra takibi başlatması beklenir. İcra takibinin başlatılması için on günlük süre tanınır. On günlük süre bittikten sonra ihtiyati haciz kararı düşer ve süreç sona erer. Fakat ihtiyati haczi kesin hacze dönüştürmek için icra takibi başlatmak gerekir. İcra takibi başlatıldıktan sonra süreç kesin haciz usulleri ile ilerler.
Vadesi Gelmemiş Alacak İçin İhtiyati Haciz İstenebilir mi?
Bazı özel şartlar altında vadesi gelmemiş alacak için de ihtiyati haciz istenebilir. Borçlunun ödeme güçlüğüne düştüğü, kaçma ihtimalinin bulunduğu veya mal kaçırma riskinin var olduğu durumlarda ihtiyati haciz kararı alınabilir. Alacaklının bu durumu kuvvetli delillerle ispatlaması gerekir. Mahkeme, olayın özelliklerine göre karar verir. Bu durum alacaklının hakkını vadesinden önce güvence altına almasını sağlar. Ancak mahkemeler vadesi gelmemiş alacaklar için teminat talebinde daha titiz davranabilir. İhtiyati haciz teminat oranı böyle durumlarda daha yüksek belirlenebilir. Bu nedenle alacaklılar başvuru yaparken güçlü belgeler sunmalıdır.
İhtiyati Haciz Nasıl Durdurulur?
Mahkeme kararıyla veya teminat gösterilerek ihtiyati haciz durdurulabilir. Borçlu, ihtiyati haczin teminat ile kaldırılması yoluna başvurabilir. Borçlu, mahkemenin belirlediği tutarda teminat yatırdığında haciz işlemi durdurulur ve malları üzerindeki kısıtlama kalkar. Bu yöntem borçlunun malvarlığı üzerindeki tasarruf yetkisini geri kazanmasını sağlar.
Alternatif olarak borçlu, ihtiyati haciz kararına itiraz ederek kararın kaldırılmasını talep edebilir. İtiraz sonucunda mahkeme, kararın haksız olduğunu tespit ederse haczi kaldırabilir. Ancak teminat gösterilmesi genellikle daha hızlı sonuç alınmasını sağlar. Bu süreçte hukuki destek almak önemli olabilir.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;
Banka Teminat Çeki Nedir? Ne İçin Kullanılır?