Gelir Gider Tablosu Nedir? Nasıl Hazırlanır? Hesaplama Örneği

Bir işletmenin ekonomik sürecini takip etmek için en başta gelir gider tablosuna sahip olmanız gerekir. Gelir Gider Tablosu, şirketinizin genel halini görebilmenizi sağladığı gibi geleceğe dönük planlarınızı oluşturmanıza da yardımcı olacaktır. Öncelikle gelir tablosunun tam olarak ne olduğunu anlamamız gerekir. Daha sonra ise gelir gider tablosu oluşturmanın püf noktalarına değinebiliriz.

Gelir Gider Tablosu Nedir?

Gelir gider tablosunun en basit tarifini şu şekilde yapabiliriz; belirli bir dönem içerisinde şirketinizin yaptığı kazançları ve giderleri tanımlanıp kayıt altına alınması ve sonuç olarak o dönemde kâr mı zarar mı edildiğinin belirlenmesi. Bu tablo sayesinde o dönem için şirketin başarı durumu da gösterilmiş olur. İki tip gelir tablosu vardır. “Hesap Tipi Gelir Tablosu” bir tarafa gelirlerin, diğer tarafa giderlerin yazılarak hazırlandığı tabloya denir. Diğer bir tarz ise “Rapor Tipi Gelir Tablosu” olarak isimlendirilirler. Bu tabloda her kalem gruplar halinde satır satır işlenir.

Gelir Gider Tablosu Türleri Nelerdir?

Bir işletmenin belirli dönemde elde ettiği gelirleri ve bu gelirleri elde etmek için yaptığı giderleri gösteren finansal raporlara gelir gider tablosu denir. İşletmenin kârlılık durumunu ve mali performansını ortaya koyar. Gelir gider tabloları, düzenleniş biçimine ve amaçlarına göre farklı türlere ayrılabilir. Başlıca gelir gider tablosu türleri şunlardır:

1. Kapsamlı Gelir Tablosu: Bu tablo sadece işletmenin ana faaliyet gelir ve giderlerini değil, aynı zamanda olağanüstü gelir ve giderler ile özkaynak kalemlerini de kapsar. İşletmenin tüm gelir kalemleri ile net dönem karını detaylı şekilde gösterir.
2. Tek Adımlı Gelir Tablosu: Gelirler ve giderler tek bir kategoride toplandıktan sonra net kâr veya zarar hesaplanır. Gelir ve giderler ayrı ayrı listelenerek sonunda net kâr veya zarar bulunur. Tablo türü gelir ve giderlerin ayrı gruplar halinde değil, toplam olarak gösterildiği basit bir yapıya sahiptir.
3. Çok Adımlı Gelir Tablosu: Gelirler ve giderler daha ayrıntılı olarak alt gruplara ayrılır ve kademeli olarak kar veya zarar hesaplanır. Önce brüt kâr, sonra faaliyet kârı ve en son net kâr hesaplanır.
4. Kâr ve Zarar Tablosu: İşletmenin belirli bir dönemdeki tüm gelir ve giderlerini gösterir. İşletmenin kârını veya zararını belirlemek için kullanılır. Temel olarak bir gelir gider tablosu ile aynı anlama gelir ve işletmenin mali performansını değerlendirir.

Gelir-Gider Tablosu Nasıl Hazırlanmalı?

Gelir Gider Tablosu hazırlarken dikkate alınması gereken noktalara tek tek değinelim. En başta mali tablolar ilkelerine uyulması gerektiğini unutmamalıyız. Bu tablolar sayesinde ana gelirlerin yanında beklenmedik kazançların da düzenli olarak takibi yapılabilir. Başka işletmelerle karşılaştırma yapılması gerektiğinde de bu tabloların düzenliliği ve ilkelere uyumu önem kazanacaktır. Her türlü gelir ve gider ile hem beklenmedik hem de hesaplanan zararlar ayrı gruplar halinde hazırlanmalıdır. Fakat yalnızca belirli bir tutarı olmayan işlemler tabloya işlenmez.

Gelir giderlerinizi not kağıdı ya da excelde tutmak yerine web tabanlı ön muhasebe programları kullanarak güvenli bir şekilde istediğiniz her yerden ulaşabilirsiniz. Logo İşbaşı online ön muhasebe programı sizlere internet erişimi olan her yerden, ister webden ister cepten alış-satışlarınızı ve sonrasında gerçekleştirdiğiniz ödeme ve yaptığınız tahsilatları kaydetme imkanı sağlıyor.

Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de internet erişimi olan her yerden ön muhasebenizi takip edin!

14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.

Gelir-Gider Tablosu İçin Püf Noktalar

Her ne kadar kesin görünseler de henüz gerçekleşmemiş satışlar ya da elde edilecek kârlar işlemler tamamlanmadan gelir gider tablosuna işlenmemelidir. Bir dönem içindeki satış ve karlar için yapmanız gereken harcamalar ve zararlar tabloda birlikte hazırlanmalı ki rahatlıkla karşılaştırabilesiniz. Sahip olduğunuz bazı malların sizi ileride başka harcamalar yapmaya iteceğini hesaplayıp onlar için uygun aralıkları bırakmanızda fayda var. Harcamalar için ayırdığınız miktarları da düzenli ve dengeli bir şekilde ayırmalısınız.  Bazen de hiç tahmin etmediğiniz harcamalar yapmak zorunda kalabilirsiniz. Örneğin bir arıza gibi olağanüstü harcama gerektiren durumlar yine tabloya işlenmeli fakat normal işlemlerden ayrı olarak gösterilmelidir. Borçlanmalar ya da geri ödemelerle farklı dönemlerin kârları diğer dönemlere aktarılmamalıdır. Unutmayın her dönemin kazancını yalın bir şekilde görmeniz gelir gider tablosunun temel işlevidir.

Gelir Tablosunun Bölümleri

Brüt satışlar: Brüt satışlarda miktar üzerinden kesinti yapılmaz ve ait olduğu dönemdeki satışların toplam tutarı buraya kaydedilir. Ayrıca yurt içi, yurt dışı ve diğer satışlar başlıkları da bu bölümde yer alabiliyor. 

Satış indirimleri: Satışlar üzerinden yapılan indirimler iskontolar ve satış iadeleri burada yer alır. 

Net satışlar: Brüt tutar üzerinden yapılan indirimler çıkarıldığında elde edilen tutar net satış tutarıdır. Bu indirimler çıkarıldıktan sonra kalan tutar buraya kaydedilir.

Maliyetler: Bir ürün veya hizmet satılacak hale getirilmeden önce harcanan tutar için kullanılan terim.

Faaliyet giderleri: Belirli dönemde yapılan araştırma-geliştirme giderleri, pazarlama giderleri ve genel yönetim harcamalarını bulunduğu bölüm olarak biliniyor.

Faaliyet kârı veya zararı: Gelir tablosunun ilk özet satırı olarak bilinen bu bölüm, işletmenin faaliyetlerinden elde edilen kâr veya zararın kaydedildiği alan olarak tanımlanıyor.

Diğer faaliyetlerden olağan gelirler: Şirketin ana gelir faaliyetleri dışında elde edilen gelirler diğer faaliyetlerden olağan gelirlerdir. Buna örnek olarak, işletmenin bankadaki mevduat hesabının faiz kazancı bu bölümde değerlendirilebilir.

Diğer faaliyetlerden olağan giderler: Şirketin ana faaliyet alanı dışında bulunan giderlerin yer aldığı bölüm.

Finansman giderleri: işletmenin ana gelir kaynakları dışında yabancı kaynaklardan gelir elde etmek için oluşan masraflar finansman giderleridir. 

Olağan kâr veya zarar: Bu bölüm gelir tablosunda yer alan ikinci özet bölümü olarak tanımlanır. Ana faaliyetler dışında bulunan faaliyetleri sonucunda oluşan kar ve zarar bu bölüm altında değerlendirilir. Faaliyet karı / zararı +diğer faaliyetlerden olağan gelir – diğer faaliyetlerden olağan giderler – finansman gideri olarak hesaplanır. 

Olağan dışı gelirler: Tüm bu gelirlerin dışında kalan ve sürekliliği olmayan ya da olması beklenmeyen gelirler burada değerlendirilir.

Dönem kârı veya zararı: Tablonun üçüncü özet bölümü olan dönem kârı ve zararına bakıldığında işletmenin başarısı anlaşılıyor. Bu bölümün (+) olması şirketin karda olduğunu yani başarılı olduğunu gösteriyor. Olağan kar / zarar + olağan dışı gelirler – olağan dışı giderler = dönem karı / zararı şeklinde dönem kar ve zarar hesabı yapılabilir. 

Vergi: Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları ismiyle de anılıyor. Gelir tablosunun dönem kârı üzerinden hesaplanıyor. İşletmenin çeşidine göre de Gelir Vergisi ya da Kurumlar Vergisi olarak geçiyor.

Dönem kârı veya zararı: Dönem karı üzerinden yapılan vergi kesintisi sonrasında hesaplanan ve tablonun özet bölümü olan dönem kar veya zararı; dönem karı – vergi şeklinde hesaplanır. Kar olmadığı durumda dönem net zararı oluşur ve zarar eden işletme gelir vergisi ödemez.İşletmenin gelir gider takibi yapmanın ne kadar önemli olduğunu yazı boyunca anlattık. Bu takibi elektronik ortamda kolaylıkla ve hatasız bir şekilde yapabileceğiniz Logo İşbaşı’nın Gelir Gider Takibi uygulamasını edinerek işletme kontrolünüzü elinizin altına rahatlıkla alabilirsiniz.

Hesap Tipi Gelir Tablosu Örneği

Hesap tipi gelir tablosu, gelir ve gider kalemlerinin ayrı sütunlarda gösterildiği bir tablo formatıdır. Bu tip tablolar işletmenin tüm gelir ve gider kalemlerini detaylı şekilde göstermeye, toplam kâr veya zararı hesaplamaya olanak tanır.

HESAP TİPİ GELİR TABLOSU ÖRNEĞİ:

Bu tablo formatında gelir ve gider kalemleri ayrı ayrı listelenir ve toplam gelirden toplam giderler çıkarılarak net kar veya zarar hesaplanır.

Gelir Gider Hesaplama Örneği

Bir işletmenin gelir gider hesaplamasını örnek bir senaryo ile açıklayalım. İşletmenin bir aylık gelir ve giderlerini aşağıdaki gibi düşünelim:

• Gelir Kalemleri:
  • Ürün Satış Gelirleri: 100,000 TL
  • Hizmet Gelirleri: 30,000 TL
  • Diğer Gelirler: 10,000 TL

Toplam Gelirler: 140,000 TL

• Gider Kalemleri:
  • Satışların Maliyeti: 50,000 TL
  • Kira Giderleri: 10,000 TL
  • Maaş ve Ücretler: 25,000 TL
  • Elektrik ve Su Giderleri: 5,000 TL
  • Pazarlama ve Reklam Giderleri: 10,000 TL
  • Vergi ve Yasal Yükümlülükler: 8,000 TL

Toplam Giderler: 108,000 TL

Gelir Gider Hesaplama:

• Net Kâr/Zarar:
  Toplam Gelirler – Toplam Giderler
  140,000 TL – 108,000 TL = 32,000 TL (Net Kâr)

Yukarıdaki hesaplamada işletmenin tüm gelir ve gider kalemleri toplandıktan sonra toplam gelirden toplam giderler çıkarılarak net kâr veya zarar bulunur. Bu tür hesaplamalar işletmenin belirli bir dönemdeki finansal performansını ölçmek ve kârlılığını değerlendirmek için kullanılır.

Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.

14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.

Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;