Teminat Mektubu Nedir?
Bir banka tarafından düzenlenen ve borçlunun yükümlülüğünü yerine getirmemesi hâlinde alacaklıya ödeme yapılacağını garanti eden resmî belgeye teminat mektubu adı verilir. Genellikle kamu ihalelerinde, ticari sözleşmelerde ve büyük ölçekli proje anlaşmalarında kullanılır. Teminat mektubu, alacaklı tarafın riskini azaltmaya yarayan bir güvence mekanizmasıdır. Banka, borçlu adına alacaklıya güven sağlayarak işlemin gerçekleşmesini kolaylaştırır.
Teminat mektupları hem nakdi hem gayri nakdi güvence sağlaması nedeniyle iş dünyasında çok yaygın kullanım alanına sahiptir. Özellikle yüklenici firmalar, teklif verdikleri işlerde güvenilirliklerini artırmak için bu belgeyi sunar. Bu nedenle teminat mektubu hem finansal bir araç hem de hukuki bir güvence olarak değerlendirilir. Sözleşmesel ilişkilerde karşı tarafın yükümlülüğünü teyit eden önemli bir unsurdur.
Teminat Mektubu Ne İşe Yarar?
Teminat mektubu, işveren veya alacaklı tarafın olası risklere karşı korunmasını sağlar. Borçlu taraf taahhüdünü yerine getirmezse banka devreye girerek ödemeyi yapar. Böylece alacaklı taraf herhangi bir zarar yaşamadan süreci tamamlayabilir. Bu yapı iş ilişkilerinde güven seviyesini büyük ölçüde artırır.
Teminat mektubu özellikle kamu ihalelerinde zorunlu tutulur. Bunun amacı ihaleye katılan firmaların yeterli olduğunun güvence altına alınmasıdır. Ticari anlaşmalarda ise tarafların birbirine güvenmesini kolaylaştırarak risk yönetimini güçlendirir. Bu nedenle teminat mektubu finansal güvence ve sözleşme güvenilirliği olarak özetlenebilir. Hem alıcı hem satıcı açısından iş süreçlerini sigorta eder.
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği ön muhasebe programı Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de internet erişimi olan her yerden ön muhasebenizi takip edin!
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Teminat Mektubu Türleri
Teminat mektubu türleri, kullanım amacına göre farklı sınıflarda değerlendirilir.
Geçici Teminat Mektubu
İhale sürecinde teklif veren firmaların ciddiyetini göstermek amacıyla istenir. İhale sonuçlanıncaya kadar geçerlidir.
Kesin Teminat Mektubu
İhaleyi kazanan firmanın sözleşme şartlarını yerine getireceğini garanti eder. Sözleşme süresi boyunca geçerliliğini korur.
Avans Teminat Mektubu
İşverenin yükleniciye avans ödemesi yapabilmesi için alınan teminattır. Avansın amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını güvence altına alır.
Gümrük ve Vergi Teminat Mektubu
Gümrük işlemlerinde ve vergi borçlarının ertelenmesi durumlarında kullanılan teminattır. Kamu kurumlarına karşı verilen mali bir güvencedir.
Teminat Mektubu Nasıl Alınır?
Teminat mektubu bankacılık prosedürleri üzerinden ilerleyen bir süreci ifade eder. Öncelikle banka, teminat talep eden firmadan finansal analiz için bilanço, gelir tablosu ve ticari geçmiş bilgilerini ister. Firmanın risk düzeyi incelendikten sonra teminat mektubu limiti belirlenir ve uygun görülürse mektup düzenlenir. Bu aşama bankanın belirlediği teminat komisyonu karşılığında yapılır. Bazı durumlarda bankalar nakdi teminat veya ek güvence de talep edebilir. Süreç genellikle birkaç gün içinde sonuçlanır. Bankanın onay vermesi hâlinde teminat mektubu alacaklı tarafa teslim edilir. Belge, sözleşme veya ihale dosyasında kullanılmak üzere hazır hâle gelir.
Kullanan her on kişiden dokuzunun memnun kaldığı muhasebe programı Logo İşbaşı’nın özet raporları sayesinde yaptığınız tüm işlemlerin günlük özetlerini inceleyerek işinizi daha iyi yönetebilirsiniz. e-Fatura ve e-Arşiv Faturanızı saniyeler içinde kesip tüm ön muhasebe işlemlerinizi gerçekleştirebileceğiniz Logo İşbaşı’nı hemen deneyin!
Teminat Mektubu İçin Gerekli Evraklar
Teminat mektubu için gerekli evraklar, başvuru sahibinin firma türüne ve bankanın politika koşullarına göre değişebilir. Genellikle ticaret sicil gazetesi, imza sirküleri, vergi levhası, bilanço ve gelir tablosu gibi belgeler talep edilir. Ayrıca bankalar, risk değerlendirmesi için borç durumu ve kredi notu gibi finansal bilgileri de inceler. Ek olarak şirket ortaklık yapısı ve faaliyet belgesi de talep edilen dokümanlar arasındadır.
Bazı teminat türlerinde sözleşme veya ihale şartnamesi de bankaya sunulmalıdır. Evrak, mektubun kapsamını ve risk düzeyini belirler. Evrak eksikliği süreci uzatabileceği için başvuru öncesinde kontrol edilmelidir. Bankalar, evraklar doğrultusunda başvuruyu değerlendirerek teminat limitine karar verir.
Teminat Mektubu Muhasebe Kaydı
Teminat mektubu muhasebe kaydı belgenin alınış biçimine göre değişir.
Müşteriden Alınan Teminat Mektubu Muhasebe Kaydı
- Borç: 103 Verilen Çek ve Ödeme Emirleri
- Alacak: 900 Nazım Hesaplar
Bankadan Alınan Teminat Mektubu Muhasebe Kaydı
- Borç: 900 Nazım Hesaplar
- Alacak: 103 Verilen Çek ve Ödeme Emirleri
Kayıtlar, teminat mektubunun işletme adına borçlu olunan tutar için verilen bir güvence olduğunu gösterir. Teminat mektubu muhasebe kaydı genellikle nazım hesaplar üzerinden çalışılması ile ilgilidir. Mektup nakde çevrilmediği sürece gelir veya gider hesaplarını etkilemez.
e-Teminat Mektubu Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?
e-Teminat mektubu, bankalar tarafından dijital ortamda oluşturulan elektronik teminat belgesidir. Muhasebe kaydı geleneksel teminat mektubundaki gibi nazım hesaplar aracılığıyla yapılır. Belgenin elektronik olması yalnızca saklama ve doğrulama süreçlerini kolaylaştırır. Kayıt işlemi ise herhangi bir fark içermez. Elektronik teminatların avantajı, doğrulama sürecinin hızlı olmasıdır. Alacaklı taraf belgeyi sistem üzerinden anında teyit edebilir. Bu nedenle son yıllarda pek çok kurum e-teminat formatını zorunlu hâle getirmiştir. Muhasebe açısından süreç aynı işleyişe sahiptir.
Teminat Mektubu Örneği
Bir kamu ihalesine katılan firmaya ait teminat mektubu örneği şöyle olabilir:
“İlgili ihalenin şartlarına uygun olarak yüklenici firmanın yükümlülüklerini yerine getirmemesi hâlinde … Bankası olarak azami … TL tutarındaki bedeli ödemeyi taahhüt ederiz.”
Yukarıdaki örnek mektubun temel yapısını ifade eder. Her bankanın formatı farklı olsa da içerik mantığı aynıdır. Teminat mektubu örneği, firmaların başvuru süreçlerinde ne tür bilgiler hazırlanması gerektiğini göstermesi açısından önemlidir.
Teminat Mektubu Masrafı
Teminat mektubu masrafı, bankanın belirlediği komisyon oranına göre hesaplanır. Komisyon genellikle yıllık olarak tahsil edilir ve mektubun türüne, tutarına ve risk derecesine bağlı olarak değişir. Ayrıca bazı bankalar dosya masrafı veya işlem ücreti de ekleyebilir. Bu nedenle masraf tutarı bankadan bankaya farklılık gösterebilir.
Teminat mektubunun nakde çevrilmesi hâlinde ek komisyonlar da uygulanabilir. Teminat mektubu masrafı muhasebe kaydı ise gider hesaplarına yazılarak tutulur. İşletmeler masraflarını faaliyet giderleri içinde takip eder. Bu kayıtlar finansal tabloların doğru hazırlanması açısından önemlidir.
Teminat Mektubu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Alınan Teminat Mektubu Muhasebede Nasıl Kaydedilir?
Alınan teminat mektubu, nazım hesaplarda izlenir ve bilançoda yer almaz. Sadece bilgilendirme amaçlı kayıt yapılır.
Verilen Teminat Mektubu Muhasebede Nasıl Kaydedilir?
Verilen teminat mektupları ticari borç niteliği taşıdığından nazım hesaplarda borç olarak gösterilir.
Süresi Geçmiş Teminat Mektupları Muhasebe Kayıtlarından Çıkarılır mı?
Süresi dolan teminat mektupları nazım hesaplardan çıkarılır ve karşılıklı mutabakat yapılır.
Teminat Mektubu Geçerlilik Şartları Nelerdir?
Geçerlilik süresi, tutar, yüklenicinin sorumluluk kapsamı ve banka garantisi şartları sağlanmalıdır.
Kullanan 10 kişiden 9’unun tavsiye ettiği e fatura programı olan Logo İşbaşı’nı deneyin, binlerce işletme sahibi gibi siz de Ücretsiz e-dönüşüm danışmanlığımız ile e-faturaya geçin ve internet erişimi olan her yerden e-fatura kesin.
14 Gün Ücretsiz Denemek İçin Tıklayın.
Bu yazımızı okuyanların ilgisini çeken diğer yazılarımızı siz de incelemek isterseniz aşağıda bulabilirsiniz;
Vergi Takozu (Vergi Kaması) Nedir? Nasıl Hesaplanır?
İskonto ve İskonto Faturası Nedir? Nasıl Hesaplanır ve Kesilir?